Οι Άγιοι Χρύσανθος και Δαρεία ήταν ζεύγος μαρτύρων, η μνήμη των οποίων τιμάται στις 19 Μαρτίου. Την ημέρα αυτή γιορτάζουν όσοι φέρουν τα ονόματα Χρύσανθος, Χρυσάνθη, Δαρείος και Δαρεία.
Ο Χρύσανθος και η Δαρεία, έζησαν στα χρόνια του Ρωμαίου αυτοκράτορος Νουμεριανού (254-284).
Ο Χρύσανθος ήταν γιος επιφανούς ειδωλολάτρη της Αλεξάνδρειας, κατηχήθηκε όμως στη χριστιανική πίστη από κάποιον ορθόδοξο επίσκοπο και βαπτίσθηκε χριστιανός. Όταν ο πατέρας του πληροφορήθηκε την πράξη του, προσπάθησε μάταια με διάφορους τρόπους να τον μεταπείσει. Τελευταία του ελπίδα υπήρξε ο γάμος του με μία ελληνίδα ειδωλολάτρισσα, την Αθηναία Δαρεία. Όμως και ο Χρύσανθος είχε τα δικά του σχέδια και μετά από πολλές συζητήσεις και κατηχήσεις, κατάφερε να πείσει τη Δαρεία ότι η πραγματική πίστη και αλήθεια ευρίσκεται κοντά στο Χριστό.
Έκτοτε, ο Χρύσανθος και Δαρεία επιδόθηκαν με θαυμαστό ζήλο στη διάδοση του Λόγου του Θεού. Γι’ αυτό συνελήφθησαν και υπέστησαν φρικτά βασανιστήρια. Όταν οι βασανιστές τους, είδαν ότι δεν μπορούν να κάμψουν το φρόνημά τους τούς έθαψαν ζωντανούς.
Μαζί τους συνεορτάζονται ο δήμιός τους Κλαύδιος, που μετεστράφη στον χριστιανισμό και βυθίστηκε στη θάλασσα με μία πέτρα στο λαιμό, καθώς και η σύζυγός του Ιλαρία και τα δυο παιδιά τους Μαύρος και Ιάσων, που αποκεφαλίστηκαν, όπως αναφέρει το sansimera.gr.
Απολυτίκιο
Tην σύμπνουν ξυνωρίδα των μαρτύρων τιμήσωμεν, Χρύσανθον αγνείας το άνθος και Δαρεία την πάνσεμνον· τη πίστει ενωθέντες γαρ σεπτώς, εδείχθησαν του Λόγου κοινωνοί, εναθλήσαντες νομίμως υπέρ αυτού και σώζουσι τους ψάλλοντας· δόξα τω ενισχύσαντι υμάς, δόξα τω στεφανώσαντι, δόξα τω ενεργούντι δι’ ημών πάσιν ιάματα.