Κουφοντίνας, ποπουλαρισμός και ελευθερία του τύπου

Η δημοσίευση ενός άρθρου σε εφημερίδα του καταδικασμένου σε ισόβια και αμετανόητου δολοφόνου Δημήτρη Κουφοντίνα προκάλεσε σάλο και έδωσε τροφή για πολιτική αντιπαράθεση κυρίως μεταξύ κυβέρνησης και αξιωματικής αντιπολίτευσης. Στις στήλες πολλών μέσων ενημέρωσης ασκήθηκε δριμεία κριτική στα στελέχη της «Εφημερίδας των Συντακτών» που επέλεξαν να προβούν στη συγκεκριμένη δημοσίευση. Η «αγανάκτησή» τους θα ήταν πιο ειλικρινής εάν στο παρελθόν δεν διαγκωνίζονταν για το ποιος θα πρωτοδημοσιεύσει τις πολυσέλιδες «προκηρύξεις» της τρομοκρατικής οργάνωσης 17Ν…

Το ανωτέρω γεγονός, όμως, μας δίνει την ευκαιρία να θέσουμε κάποια ζητήματα στη νομική και ιστορική τους βάση. Πρώτα πρώτα τόσο η ελευθερία του Τύπου όσο και γενικότερα η ελευθερία της έκφρασης κατοχυρώνονται ρητά. Στο Σύνταγμα στο άρθρο 14 σε εθνικό επίπεδο, αλλά και σε διακρατικό. Συγκεκριμένα στο άρθρο 10 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), στο άρθρο 19 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα ΔΣΑΠΔ. Κατοχυρώνεται, όμως,  ως δικαίωμα και σε υπερεθνικό επίπεδο με το άρθρο 11 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και ναι το δικαίωμα αυτό δύναται να απολαμβάνουν ακόμη και καταδικασμένοι εγκληματίες.

Εξάλλου, το δικαίωμα αυτό δύναται να περιοριστεί. Όχι γιατί κάποιος παραμένει αμετανόητος, αλλά διότι η άσκηση του δικαιώματός του προσβάλλει την ιδιωτικότητα ή προσωπικότητα κάποιου τρίτου. Τέτοιο θέμα δεν τίθεται ευθέως με τη δημοσίευση ενός άρθρου που δήθεν προσπαθεί να περιγράψει τις διεθνείς σχέσεις  και την ελληνική εξωτερική πολιτική υπό αριστερά όμματα, αλλά ουσιαστικά κάλλιστα συντάκτης του συγκεκριμένου κειμένου θα μπορούσε να είναι μέλος παρεκκλησιαστικής ή ακροδεξιάς οργάνωσης. Διαβάστε αντίστοιχα «φιλορωσικά» κείμενα. Θα διαπιστώστε πλήρη ταύτιση … ιδεών.

Ωστόσο, αυτό που θα έπρεπε να απασχολήσει όσους διαρρήγνυαν τα ιμάτια στους στα μέσα ενημέρωσης είναι άλλο. Τα θετικά οφέλη από το συγκεκριμένο δημοσίευμα. Και είναι πολλά.

Καταρχάς, μας δίνει την ευκαιρία να θυμηθούμε ποιους φοβόμασταν επί 30 περίπου χρόνια. Γύρω από τη 17 Ν είχαν δημιουργηθεί μύθοι και δοξασίες, ενώ ο λαϊκισμός καλά κρατούσε. Άλλοι τους θεωρούσαν πράκτορες ξένων υπηρεσιών άλλοι αποτέλεσμα του ελληνικού βαθέως κράτους. Έψαχναν αρχηγούς ακόμη και σε μέλη της κυβέρνησης ή πρωθυπουργούς! Μόλις το 2000 αρχίσαμε να κάνουμε σοβαρή δουλειά όταν η ανάγκη τέλεσης ασφαλών Ολυμπιακών Αγώνων, η μεθοδικότητα των αγγλικών υπηρεσιών (γιατί το τελευταίο θύμα τους ήταν Άγγλος) και η ώριμη ηγεσία στο Υπουργείο Δημόσιας Τάξης και στην Ελληνική Αστυνομία οδήγησαν μεθοδικά στην αποκάλυψη της ταυτότητας των μελών της εγκληματικής οργάνωσης και στη σύλληψή τους. Συμπέρασμα: το σκοτάδι τρέφει μύθους. Και καλό είναι κατά διαστήματα να θυμόμαστε ποιοι αποτέλεσαν «μύθο» στην πρόσφατη νεοελληνική ιστορία ζώντας στο σκοτάδι. Είναι τα ίδια πρόσωπα που, για να παραφράσουμε τον Γέρο της Δημοκρατίας, εδοξάσθηκαν κρυπτόμμενοι και ευτελίστηκαν εμφανιζόμενοι. Συνεπώς είναι χρήσιμο τέτοια πρόσωπα να βγαίνουν από τη ναφθαλίνη. Μας θυμίζουν ότι αποδίδαμε μυθικές διαστάσεις σε ένα ιδεοληπτικό γκρουπούσκουλο. Μας θυμίζουν, επίσης, ότι δεν πρέπει να κάνουμε τα ίδια λάθη στο μέλλον. 

Περαιτέρω, καλό είναι να μην πολωνόμαστε όταν τέτοια άτομα δημοσιεύουν ένα άρθρο. Απλή ανάγνωση των κειμένων τους είναι χρήσιμη για να γίνει αντιληπτή η ρηχότητα της σκέψης τους, η αντιφατικότητα των διαπιστώσεών τους (αλήθεια είχαμε σχέσεις με την Κίνα και το Ιράν πριν 25 χρόνια και τις έθεσε σε αμφισβήτηση η σημερινή κυβέρνηση; Η θέση της Κίνας στην οικονομική ζωή της χώρας δεν εδραιώθηκε τα τελευταία χρόνια με τη διεύρυνση της επιρροής της στο λιμάνι του Πειραιά;). Χωρίς να απαιτείται πλήρης αντίκρουση των ισχυρισμών τους γίνεται αντιληπτό ότι τελικά πετυχαίνουν το στόχο τους να ασχολούμαστε μαζί τους  και να αποκτούν δυσανάλογη των πονημάτων τους δημοσιότητα όταν αρνούμαστε να τους αναγνωρίσουμε το αυτονόητο δικαίωμα έκφρασης.  Από τότε που έγινε γνωστή η ταυτότητά τους όσο περισσότερο ακούγονται αυτοί και οι «ιδέες» τους τόσο λιγότερο «εισακούονται» από την κοινωνία. Και αυτή είναι η ουσία…