Γράφει ο Δημήτρης Σταυρόπουλος
Αν και έχουν περάσει 82 χρόνια από τον τορπιλισμό του εύδρομου «Έλλη» στην Τήνο, υπάρχουν ακόμα στοιχεία που δεν έχουν φωτιστεί και αποδεικνύουν σε όλη του την έκταση το σατανικό σχέδιο των Ιταλών, που σχεδίαζαν –την ίδια μέρα-, την βύθιση και άλλων πλοίων με προσκυνητές στο Αιγαίο,
στέλνοντας δυο «κυνηγούς» για να προκαλέσουν ναυτικές τραγωδίες!
Εμπιστευτικά ιταλικά στρατιωτικά έγγραφα που αποδεσμεύτηκαν πρόσφατα, αποκαλύπτουν ότι το υποβρύχιο «Delfino»- που δεν ήταν το μόνο υποβρύχιο στην περιοχή- είχε ως αποστολή αρχικά να προσβάλει και τα επιβατηγά που βρισκόταν στο λιμάνι του νησιού της Μεγαλόχαρης, αλλά όταν αποκαλύφθηκε η παρουσία του έπλευσε στην Σύρο να τορπιλίσει ότι βρισκόταν στο λιμάνι της Ερμούπολης και στην συνέχεια θα κατευθυνόταν στην Κόρινθο, στήνοντας καρτέρι στα πλοία που έμπαιναν στον Σαρωνικό από το Ιόνιο…
Αυτό γίνεται σαφές από την απόρρητη αναφορά του κυβερνήτη του υποβρυχίου υποπλοιάρχου Τζουζέπε Αϊκάρντι, που ανέφερε τα εξής.
«ΣΤΟΧΟΣ ΜΟΥ ΤΑ ΕΠΙΒΑΤΗΓΑ»
«Αναχώρησα από τη Λέρο στις 14 Αυγούστου, στις 20:30.
Στις 04:30 της 15ης Αυγούστου φτάνοντας κοντά στο λιμάνι της Τήνου, καταδύθηκα.
Προχώρησα σε βάθος περισκοπίου και κατευθύνθηκα προς το στόμιο του λιμανιού.
Φτάνοντας σε απόσταση περίπου 4.000 μ. από το στόμιο του λιμανιού, είδα να βγαίνει ένα ατμόπλοιο που κατευθύνθηκε αμέσως προς τα βόρεια, ξεφεύγοντας έτσι από επίθεσή μου.
Φτάνοντας μπροστά από το στόμιο, είδα ευδιάκριτα στο εσωτερικό του λιμανιού δύο μεγάλα ατμόπλοια…
Ενώ ετοιμαζόμουν να λάβω κατάλληλη θέση, ώστε να εκτοξεύσω διαμέσου του στενού ανοίγματος μεταξύ των δύο λιμενοβραχιόνων, είδα ένα πολεμικό πλοίο (Έλλη) να κατευθύνεται προς το λιμάνι με μικρή ταχύτητα.
Επειδή η πορεία του θα το έφερνε να περάσει ακριβώς από πάνω μου, θεώρησα σκόπιμο να καταδυθώ στα 4 μέτρα, παρακολουθώντας το με τα υδρόφωνα.
Λίγο αργότερα, μην ακούγοντας πλέον τον ήχο των ελίκων αναδύθηκα σε βάθος περισκοπίου και είδα το ΕΛΛΗ αγκυροβολημένο μπροστά από τη μεγαλύτερη προβλήτα.
Αποφάσισα να τορπιλίσω πρώτο το πολεμικό πλοίο και στη συνέχεια τα ατμόπλοια.
Η απόφαση ήταν αποτέλεσμα του κάτωθι συλλογισμού:
1) Η πεποίθηση πως τα δύο εμπορικά πλοία βρίσκονται στην υπηρεσία του εχθρού. Διαφορετικά δεν εξηγείται η παρουσία των δύο αυτών μεγάλων πλοίων σε ένα λιμάνι που μόλις τα χωρούσε, ούτε μπορούμε να καταλάβουμε σε τι είδους μεγάλη διακίνηση εμπλέκονταν.
2) Η παρουσία του πολεμικού πλοίου, έτοιμο να προστατεύσει και να συνοδεύσει τα πλοία καθιστούσε την υπόθεση ύποπτη και μαρτυρούσε την ελληνική συνενοχή.
3) Ο τορπιλισμός των πλοίων εντός του λιμένα με παρουσία πολεμικού πλοίου σήμαινε κατάφωρη παραβίαση, ίδια με αυτή του τορπιλισμού του ίδιου του πολεμικού πλοίου.
Από την άλλη πλευρά, αντί να αντιμετωπιστεί κατόπιν η αναπόφευκτη αντίδραση του πολεμικού πλοίου, ήταν καλύτερα να απαλλαγούμε από αυτό πριν»
ΔΥΟ ΤΑ ΙΤΑΛΙΚΑ ΥΠΟΒΡΥΧΙΑ!
Υπάρχει, βέβαια, και η πληροφορία, ότι στην επιχείρηση κατά της «Έλλης» συμμετείχε και δεύτερο ιταλικό υποβρύχιο.
Η πληροφορία αυτή προέκυψε από τον Ιταλό Ντίνο Μπαλντασίνι, που υπηρετούσε ως ηλεκτρολόγος στο υποβρύχιο «Ασιάγκι», το οποίο, κατά τα λεγόμενά του, συνόδευε το «Ντελφίνο» στη συγκεκριμένη περιπολία στο Αιγαίο.
Ο ίδιος ο Αϊκάρντι, όταν ρωτήθηκε για την ύπαρξη δεύτερου υποβρύχιου, απάντησε ότι δεν μπορεί να πει περισσότερα, εκτός και αν του έδινε την άδεια το ιταλικό αρχηγείο των ενόπλων δυνάμεων.
Η απάντηση του ήταν μια έμμεση παραδοχή της ύπαρξης δεύτερου υποβρυχίου στην επιχείρηση της Τήνου.
Επιπλέον, υπάρχει φωτογραφικό υλικό, που απεικονίζει τα πληρώματα των δύο υποβρυχίων να γιορτάζουν από κοινού τον τορπιλισμό της «Έλλης».
Τα υποβρύχια είχαν διαταγές να βυθίσουν χωρίς προειδοποίηση όλα τα πλοία, τα οποία θεωρούσαν ότι ενεργούσαν μεταφορές του «εχθρού», ακόμη κι αν καλύπτονταν από ουδέτερη σημαία.
Η ενέργεια αυτή έπρεπε να γίνει με τέτοιο τρόπο, ώστε η ταυτότητα και η εθνικότητα του υποβρυχίου να μην αποκαλυφθούν.
Η αποστολή θα εκτελούνταν μεταξύ 20-25 Αυγούστου.
Στο ίδιο έγγραφο γινόταν λόγος να κρατηθεί απόλυτη και πλήρης ραδιοτηλεγραφική σιγή από και προς το υποβρύχιο, καθ’ όλη τη διάρκεια της αποστολής.
Επίσης, ο Αϊκάρντι ισχυρίστηκε ότι ο Ντε Βέκκι του έδωσε ένα μικρό φύλλο χαρτιού, στο οποίο ήταν σημειωμένα τα νησιά ΤΗΝΟΣ και ΣΥΡΟΣ, καθώς εκεί είχε παρατηρηθεί έντονη ναυτική κίνηση.
Για όσους γνώριζαν πράγματα και καταστάσεις, ο τορπιλισμός της «Έλλης» δεν ήταν παρά ένα σκηνοθετημένο γεγονός, προκειμένου να δικαιολογηθεί η ήδη προαποφασισμένη επίθεση κατά της Ελλάδας.
Σύμφωνα με τον Έλληνα πρεσβευτή στη Ρώμη, Ιωάννη Πολίτη, η φασιστική Ιταλία τορπίλισε την «Έλλη» σε μία προσπάθεια να τρομοκρατήσει την Ελλάδα, ώστε να αποσπάσει από αυτήν στρατηγικά πλεονεκτήματα στον θαλάσσιο αγώνα της έναντι της Αγγλίας.
ΤΟ ΑΠΟΡΡΗΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΟΡΙΣΜΑ
Στις 21 Αυγούστου 1940, ειδική επιτροπή, αποτελούμενη από τον υποναύαρχο και Αρχηγό Στόλου, Ε. Καββαδία, τον κυβερνήτη της «Έλλης», Α. Χατζόπουλο, τον πλωτάρχη – ύπαρχο της «Έλλης» Κ. Δούση, τον υποπλοίαρχο Α. Στερίοπουλο και τον ανθυποπλοίαρχο Χ. Λεβαντίνο, συνέταξε έκθεση – πόρισμα.
Αμφότερες οι τορπίλες έφεραν διακριτικά, καθώς και γράμματα, που αποδείκνυαν ότι ήταν ιταλικής κατασκευής.
Στο πόρισμα του ο Καββαδίας αναφέρει ότι τον τορπιλισμό της «Έλλης» εκτέλεσε άγνωστο υποβρύχιο, ενώ ορισμένοι από το πλήρωμα ισχυρίστηκαν ότι είδαν την κηλίδα «εκσφενδονίσεως» της τορπίλης.
Σύμφωνα με το πόρισμα, «το αυτό κατά πάσα πιθανότητα υποβρύχιον έβαλε και τας δυο άλλας τορπίλλας…».
Αυτές προορίζονταν για τα εντός του λιμένα ατμόπλοια.
Όσον αφορά τη δικαιολογία, που μπορούσε να ειπωθεί από αυτόν που το τορπίλισε, περί σύγχυσης της «Έλλης» με κάποιο από αυτά των εμπόλεμων κρατών, αυτή δεν ευσταθούσε, διότι κανένας εμπόλεμος ή κάποιος που πίστευε ότι διατρέχει κίνδυνο δεν θα αγκυροβολούσε σε ανοικτό όρμο, ούτε θα ήταν σημαιοστολισμένος.
Επίσης, το ιδιαίτερο σκαρίφημα της «Έλλης» ήταν μοναδικό στην Ευρώπη και δεν υπήρχε μεταξύ των εμπολέμων.
Πάνω στις τορπίλες αναγράφονταν τα εργοστάσια κατασκευής τους (Τορίνο), ο αριθμός μητρώου τους, καθώς και χαρακτηριστικά σύμβολα της προέλευσής τους.
Από τα παραπάνω, λοιπόν, εξήχθη το συμπέρασμα ότι οι τορπίλες ήταν κατασκευής ιταλικών εργοστασίων, ενώ δεν είχαν πουληθεί σε κανένα άλλο κράτος.
Την περίοδο 1955-1956 το ναυάγιο του Έλλη ανελκύσθηκε τμηματικά και πουλήθηκε ως σκραπ.
Σήμερα στον βυθό δεν υπάρχει ούτε ίχνος του.
Το έτος 1985 Έλληνες δύτες ανακάλυψαν στο βυθό της Τήνου τα απομεινάρια της ιταλικής τορπίλης που βύθισε την Έλλη.
Το εύρημα εκτίθεται στο Ναυτικό Μουσείο Πειραιώς.
ΕΦΥΓΕ Ο ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΕΠΙΖΩΝ ΤΟΥ «ΕΛΛΗ»
Ο Σπύρος Κολοβός , σημαιοφόρος εν αποστρατεία ο οποίος υπηρέτησε στο καταδρομικό ΕΛΛΗ , ήταν ίσως ο τελευταίος επιζών του ηρωικού πλοίου.
«Έφυγε» πριν από μερικά χρόνια στο νησί του την Κέρκυρα, πλήρης ημερών.
Πολλές φορές κατά το παρελθόν ο Σπύρος Κολοβός είχε μιλήσει για τα όσα έζησε όταν υπηρέτησε στο καταδρομικό ΕΛΛΗ , μάλιστα δεν ήταν λίγες οι φορές που βούρκωνε όταν θυμόταν για την εμπειρία του από τον τορπιλισμό του πλοίου.
«Κατετάγην στις 17-3-1938.
Παρουσιάστηκα στο Κέντρο Πόρου, όπου λειτουργούσε Σχολή Πυροβολικού.
Εκεί υπήρχε ναύσταθμος, όπου ήταν αγκυροβολημένο το θωρηκτό.
Στην συνέχεια, μετέβην στην Πάτρα με το ΕΛΛΗ. (σταματάει, ανάσα)…
Από την Πάτρα, είχαμε ξεκινήσει για την Μήλο, μαζί με τον ΑΕΤΟ, τον Αύγουστο του 1940. Στις 14 Αυγούστου προσεγγίσαμε την Μήλο.
Από εκεί, πήραμε εντολή να πλεύσουμε προς την Τήνο.
Το ταξίδι ήταν περίπου δύο ώρες, αν θυμάμαι καλά.
Τα ξημερώματα της 15ης Αυγούστου, ανήμερα της εορτής της Μεγαλόχαρης, κάναμε έπαρση της σημαίας και ελέγξαμε τον οπλισμό για το άγημα.
Βρισκόμουν στην αποθήκη πυράρχου, δίπλα στο μηχανοστάσιο, εκεί που έσασε η βόμβα.
Μαζί μου, ήταν ο Σταύρος Καλαφατάκης…
Κάτι με έτρωγε μέσα μου και λέω: δεν πας στο κατάστρωμα να δεις τί γίνεται;
Οι ναύτες πήγαιναν πάνω-κάτω, έκαναν φασίνα.
Άκουσα έναν θόρυβο και ένιωσα τράνταγμα, σαν σεισμό 10 Ρίχτερ.
Κανείς δεν ήξερε τί ήταν.
Ο Καλαφατάκης και οι υπόλοιποι του μηχανοστασίου συν δύο ναύτες από το κατάστρωμα και ο Πέτας (ναύτης) σκοτώθηκαν.
Ο πυράρχης ήταν νεκρός.
Θυμάμαι τον κελευστή Παπακωνσταντίνου, που κλείστηκε από την πόρτα του μηχανοστασίου και φώναζε βοήθεια.
Ο νοσοκόμος είχε εγκλωβιστεί σε ένα δωμάτιο.
Είχε βγάλει το κεφάλι από το φινιστρίνι και φώναζε βοήθεια.
Ο αξιωματικός Γεώργιος Μαργαρίτης πήρε ένα τσεκούρι να τον ελευθερώσει.
Ο κυβερνήτης διέταζε την εγκατάλειψη του πλοίου, καθώς επιβιβαζόμασταν σε βάρκες. Ορισμένοι προσπαθούσαν να ρίξουν τον γρίπο (: χοντρό μουσαμά με μολύβια και φελλούς) στο ρήγμα.
Το ρήγμα ήταν μεγάλο και τον έφαγε.
Εγώ έβγαλα τους νεκρούς, στο σχολείο της Τήνου.
Ήμουν βρεγμένος ως το κόκκαλο.
Εκεί μας δώσαν ρούχα της μεταξικής νεολαίας, δεν είχαν άλλα.
Η ΕΛΛΗ είχε στεγανά στο αμπάρι, έκανε μία ώρα να βουλιάξει.»
militaire.gr
ΕΚΛΟΓΕΣ 2019