Σαράντα εννέα χρόνια συμπληρώνονται φέτος από το Πολυτεχνείο, την εξέγερση που δεν τελείωσε οριστικά την επταετία της χούντας, αλλά συντάραξε βαθιά την ελληνική κοινωνία και τη διεθνή γνώμη και, παρά την πτώση του Παπαδόπουλου και την άνοδο του Ιωαννίδη, έκανε το χουντικό καθεστώς να σιγοσβήνει, με αποκορύφωμα την προδοσία της Κύπρου τον Ιούλιο του 1974, την τουρκική εισβολή και το οριστικό τέλος της δικτατορίας.
Ας δούμε ένα χρονικό των γεγονότων του Πολυτεχνείου:
Στις 21 Φεβρουαρίου του 1973, 4.000 φοιτητές και φοιτήτριες καταλαμβάνουν το κτήριο της Νομικής σχολής. Ήταν η πρώτη μαζική και μία από τις σημαντικότερες εξεγερσιακές στιγμές του αντιδικτατορικού αγώνα.
Στις 14 Νοεμβρίου του 1973 καταλαμβάνεται το Μετσόβιο Πολυτεχνείο στην Πατησίων. Φοιτητές και φοιτήτριες εκπέμπουν «Εδώ Πολυτεχνείο! Εδώ Πολυτεχνείο!”». Αμέσως οργανώνονται μικρά «ιατρεία» μέσα στη σχολή και στο σπίτι της Σοφίας Βέμπο, στη Γαλάζια Πολυκατοικία της πλατείας Εξαρχείων.
Τα παιδιά είναι εγκλωβισμένα, χωρίς φαγητό και χωρίς στήριξη στη σχολή. Πολίτες της Αθήνας κατακλύζουν τους δρόμους, μεταφέρουν φάρμακα και τρόφιμα, βρίσκουν -χιλιάδες πια- την ευκαιρία να φωνάξουν το τέλος της χούντας.
Το βράδυ της 17η Νοεμβρίου και ενώ διαπραγματεύεται η αποχώρηση των φοιτητών από τη σχολή, εισέβαλαν τα τανκς, ενώ ελεύθεροι σκοπευτές της αστυνομίας πυροβολούν το πλήθος. Από τον ραδιοφωνικό σταθμό του Πολυτεχνείου, ακούγεται η σπαρακτική παράκληση πρός τους στρατιώτες: «Είμαστε Έλληνες, είμαστε αδέρφια! Σε γνωρίζω από την κόψη του σπαθιού την τρομερή». Γίνεται μια επανοικειοποίηση του εθνικού ύμνου από τους μαχητές αυτού του τόπου.
Οι νεκροί του Πολυτεχνείου με το αίμα τους έριξαν τη χούντα του Παπαδόπουλου. Αποδυνάμωσαν κι εκείνη του Ιωαννίδη, του αρχιβασανιστή της ΕΑΤ-ΕΣΑ. Η τουρκική εισβολή στην Κύπρο μόλις λίγους μήνες αργότερα, η προδοσία της χούντας, οδήγησε στην οριστική της πτώση τον Ιούλιο του 1974.
Το κρίσιμο ερώτημα: Υπήρξαν νεκροί στο Πολυτεχνείο;
Για τη μεγαλειώδη εξέγερση του Πολυτεχνείου μιλάμε μέχρι σήμερα, μισό αιώνα αργότερα. Ακόμη και μέσα στις παραφωνίες που επιμένουν ότι «δεν υπήρχαν νεκροί» ή πως «δεν υπήρχαν νεκροί εντός του Πολυτεχνείου, αλλά στα γύρω στενά», η επίσημη ιστορία, η Δημοκρατία έχει αναγνωρίσει την τεράστια αυτή εξέγερση πρώτα των νέων, μετά του ελληνικού λαού, που έφερε τη Δημοκρατία.
Οι πραξικοπηματίες της χούντας τιμωρήθηκαν, μετά από πρωτοβουλία νομικών, κατά τη Μεταπολίτευση. Σποραδικές επιθέσεις οπαδών της χούντας, μιας τρομοκρατίας εις βάρος αριστερών οργανώσεων, διήρκεσαν μέχρι το τέλος της δεκαετίας του ‘70. Ο Γεώργιος Παπαδόπουλος από τη φυλακή θα ιδρύσει την ΕΠΕΝ, μια παρακρατική νεολαία χουντικών υποστηρικτών, που όμως δεν θα καταφέρει να παραμείνει στην πολιτική ζωή του τόπου.
Ο κατάλογος των 23 νεκρών του Πολυτεχνείου, με βάση την έρευνα του Λεωνίδα Καλλιβρετάκη και με χρονολογική σειρά:
Σπυρίδων Κοντομάρης
Διομήδης Κομνηνός
Σωκράτης Μιχαήλ
Toril Margrethe Engeland
Βασίλειος Φάμελλος
Γεώργιος Σαμούρης
Δημήτριος Κυριακόπουλος
Σπύρος Μαρίνος
Νίκος Μαρκούλης
Αικατερίνη Αργυροπούλου
Στυλιανός Καραγεώργης
Μάρκος Καραμανής
Αλέξανδρος Σπαρτίδης
Δημήτριος Παπαϊωάννου
Γεώργιος Γεριτσίδης
Βασιλική Μπεκιάρη
Δημήτρης Θεοδωράς
Αλέξανδρος Βασίλειος (Μπασρί) Καράκας
Αλέξανδρος Παπαθανασίου
Ανδρέας Κούμπος
Μιχαήλ Μυρογιάννης
Κυριάκος Παντελεάκης
Ιωάννης Μικρώνης
ΕΚΛΟΓΕΣ 2019