Παρουσιάζεται ακολούθως το 2ο μέρος των ευρημάτων της έρευνας του aftodioikisi.gr στην Περιφέρεια Κρήτης για τις προσεχείς εκλογές.
Απρίλιος 2023 (β ́μέρος)
Μεθοδολογικές παρατηρήσεις
Η έρευνα στόχευσε στην καταγραφή των στάσεων και δυνητικών εκλογικών συμπεριφορών κατοίκων της Περιφέρειας Ηπείρου στις βουλευτικές και στις περιφερειακές εκλογές του 2023, οι οποίοι είναι εγγεγραμμένοι –κατά δήλωσή τους– στη συγκεκριμένη εκλογική περιφέρεια. Για την έρευνα χρησιμοποιήθηκε κλειστό ερωτηματολόγιο που συμπληρώθηκε διαδικτυακά από το κοινό αναφοράς κατόπιν σχετικής πρόσκλησης στα μέσα κοινωνικής. Για τη συμπλήρωσή του χρησιμοποιήθηκε η πλατφόρμα Google Forms και το ερωτηματολόγιο παρέμεινε διαθέσιμο στο κοινό για χρονικό διάστημα πέντε ημερών, από 20 έως 24 Απριλίου 2023.
Συγκεντρώθηκαν συνολικά 1730 ερωτηματολόγια, δείγμα το οποίο δεν δύναται θεωρητικά να είναι αντιπροσωπευτικό λόγω της συγκέντρωσής του με χρήση της δειγματοληψίας ευχέρειας (convenience sampling). Σημειώνεται ότι το δείγμα σταθμίστηκε ως προς την δηλωθείσα ψήφο στις εκλογές του 2019.
Πρόθεση ψήφου στις βουλευτικές εκλογές του 2023
Ως προς την πρόθεση ψήφου στις επόμενες βουλευτικές εκλογές του 2023, η έρευνα κατέγραψε συμμετρική μείωση των ποσοστών και των δύο μεγάλων κομμάτων ως αποτέλεσμα μιας σχετικά χαμηλής συσπείρωσής τους (της τάξης του 75%) με συνέπεια η διαφορά μεταξύ τους να μένει στα ίδια επίπεδα με αυτά στα οποία καταγράφηκε το 2019 (6% υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ έναντι 7% στην αναμέτρηση του 2019). Βασικός ωφελημένος από αυτή τη μείωση καταγράφεται να είναι το ΠΑΣΟΚ, το οποίο κερδίζει περίπου από 6% των ψηφοφόρων τόσο της ΝΔ του 2019, όσο και του ΣΥΡΙΖΑ του 2019. Οι εισροές αυτές, σε συνδυασμό με την πολύ υψηλή συσπείρωσή του που φτάνει στο 90%, το οδηγούν σε σημαντική αύξηση της απήχησής του που φτάνει στο 16.5%. Σημειώνεται ότι οι εισροές των δύο μεγάλων κομμάτων από το ένα στο άλλο είναι της τάξης του 5%-6% και αλληλοαναιρούνται.
Τα τρία μικρότερα κοινοβουλευτικά κόμματα (ΚΚΕ, Ελληνική Λύση και ΜΕΡΑ25) καταγράφονται σε σταθερά ποσοστά σε σύγκριση με το 2019, τα οποία μάλιστα είναι για την περίπτωση του ΚΚΕ και της Ελληνικής Λύσης χαμηλότερα αυτών της επικράτειας. Το ΜΕΡΑ25 δείχνει να διατηρεί το ποσοστό που έλαβε το 2019, το οποίο μάλιστα υπήρξε υψηλότερο αυτού της επικράτειας. Αξιοσημείωτο είναι στην περίπτωση της Περιφέρειας Κρήτης το χαμηλό ποσοστό που καταγράφηκε για το Εθνικό Κόμμα του κ. Ηλία Κασιδιάρη (3.0%), κάτι που ωστόσο καταγράφηκε και στις εκλογές του 2019.
Αναφορικά με τις διαφοροποιήσεις ανά δημογραφική ομάδα, παρατηρείται υπεροχή του ΣΥΡΙΖΑ σε όλες τις ηλικιακές κατηγορίες, με το προβάδισμα πάντως να διευρύνεται στη μεγαλύτερη ηλικιακή κατηγορία στην οποία συνήθως ο ΣΥΡΙΖΑ είναι λιγότερο δυνατός. Σημειώνεται ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει μεγαλύτερο προβάδισμα και στους πλέον μορφωμένους ερωτηθέντες, κατηγορία στην οποία η ΝΔ εμφανίζει το χαμηλότερο ποσοστό της και στην οποία καταγράφεται η μεγαλύτερη εκροή ψήφων της του 2019 προς το ΠΑΣΟΚ. Αναφορικά με τις τάσεις στην ψήφο για τα άλλα κόμματα, η έρευνα στην Περιφέρεια Κρήτης εντόπισε μεγαλύτερα ποσοστά για το ΜΕΡΑ25 και για το Εθνικό Κόμμα του κ. Κασιδιάρη στη νεότερη ηλικιακή κατηγορία
Δημοτικότητα προσώπων που δραστηριοποιούνται πολιτικά στις τέσσερις εκλογικές περιφέρειες της Κρήτης
Η έρευνα κατέγραψε επίσης την πρόθεση σταυροδοσίας για τους υποψηφίους βουλευτές των τριών μεγαλύτερων κομμάτων σε κάθε μία από τις τέσσερις εκλογικές περιφέρειες της Κρήτης (Ηρακλείου, Χανίων, Ρεθύμνου, Λασιθίου). Το ενδιαφέρον εστιάζεται στην πολυεδρική περιφέρεια Ηρακλείου, όπου η κατανομή των εδρών δεν αναμένεται να αλλάξει ως αποτέλεσμα της εφαρμογής της απλής αναλογικής, και στην τετραεδρική περιφέρεια των Χανίων, όπου στις προηγούμενες εκλογές οι έδρες κατανεμήθηκαν με αναλογία 3 προς 1 υπέρ της ΝΔ παρότι δεν είχε συγκεντρώσει το μεγαλύτερο ποσοστό. Η πιθανή επικράτηση του ΣΥΡΙΖΑ στα Χανιά, σε συνδυασμό με την αναμενόμενη αύξηση του ποσοστού του ΠΑΣΟΚ στη συγκεκριμένη περιφέρεια, καθιστά σημαντική την πιθανότητα εκλογής
δύο βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ, ενός βουλευτή της ΝΔ και ενός βουλευτή του ΠΑΣΟΚ, εξέλιξη που αλλάζει σημαντικά την ανθρωπογεωγραφία της συγκεκριμένης τετραεδρικής. Στις διεδρικές του Ρεθύμνου και του Λασιθίου, το ενδιαφέρον είναι μικρότερο, καθώς ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ αναμένεται να εκλέξουν από έναν βουλευτή σε κάθε περιφέρεια.
Ηρακλείου
Στο ψηφοδέλτιο της ΝΔ δεν καταγράφεται καθαρό προβάδισμα κάποιου υποψηφίου, καθώς οι κ.κ. Αυγενάκης και Σενετάκης -εκλεγμένοι βουλευτές στην βουλή του 2019- συγκεντρώνουν παρόμοια ποσοστά σταυρών, όπως επίσης και ο κ. Πασπάτης, ο οποίος είχε καταταγεί τρίτος στις εκλογές του 2019, και ο κ. Κεφαλογιάννης, ο οποίος εμφανίζεται για πρώτη φορά στο ψηφοδέλτιο του κόμματος (βλ. Πίνακα 3). Σημειώνεται ότι οι κ.κ. Πασπάτης και Σενετάκης είχαν συγκεντρώσει παρόμοιο ποσοστό των ψήφων της ΝΔ και το 2019, όμως ο κ. Αυγενάκης είχε βρεθεί πολύ υψηλότερά τους σε εκείνη την αναμέτρηση. Με δεδομένη την πιθανότητα εκλογής μόνο δύο βουλευτών από τη ΝΔ στην περιφέρεια, η σταυροδοσία αναμένεται εξαιρετικά αμφίρροπή. Αναφορικά με διαφοροποιήσεις στην απήχηση των υποψηφίων ανά κοινωνικό-δημογραφική κατηγορία, ο κ. Αυγενάκης κερδίζει πιο υψηλά ποσοστά ψήφων στη μεγαλύτερη ηλικιακή κατηγορία, ενώ οι κ.κ. Πασπάτης και Σενετάκης στην ενδιάμεση ηλικιακή κατηγορία.
Στο ψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ, σύμφωνα με την έρευνα, προηγούνται με σαφήνεια οι κ.κ. Μαμουλάκης, Βαρδάκης και Ηγουμενίδης, δηλαδή οι τρεις εκλεγμένοι βουλευτές του κόμματος. Η σειρά κατάταξης των τριών δεν φαίνεται πιθανό να αλλάξει, καθώς οι διαφορές μεταξύ τους μοιάζουν να είναι σημαντικές, με τον πρωτεύσαντα στις εκλογές του 2019 κ. Μαμουλάκη να διευρύνει σημαντικά τη διαφορά του (βλ. Πίνακα 4). Αναφορικά με την ηλικιακή βάση της απήχησης καθενός, ο κ. Βαρδάκης φαίνεται να κερδίζει μεγαλύτερο αριθμό σταυρών στη μεγαλύτερη ηλικιακή κατηγορία, ενώ οι κ.κ. Μαμουλάκης και Ηγουμενίδης στην ενδιάμεση και στη νεότερη ηλικιακή κατηγορία.
Πίνακας 4. % σταυρών επί των ψήφων του ΣΥΡΙΖΑ για καθέναν υποψήφιο Ηρακλείου
Στο ψηφοδέλτιο του ΠΑΣΟΚ δεν καταγράφεται καμία υπεροχή κάποιου υποψηφίου, καθώς οι κ.κ. Βαμβακάς, Λαμπρινός, Μπαριτάκης και Παρασύρης συγκεντρώνουν πρακτικά το ίδιο ποσοστό σταυρών (βλ. Πίνακα 5). Αξίζει να σημειωθεί ότι κανένας από τους τέσσερις υποψηφίους δεν μετείχε στο ψηφοδέλτιο του 2019, όταν την έδρα του Ηρακλείου κατέλαβε ο κ. Κεγκέρογλου, ο οποίος δεν θα μετέχει στις φετινές εκλογές. Η αποχώρησή του κ. Κεγκέρογλου, σε συνδυασμό με την αναμενόμενη αύξηση του αριθμού των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ στην περιφέρεια, έχουν εμφανώς ανοίξει το εσωκομματικό παιχνίδι στο ΠΑΣΟΚ και η πρόβλεψη του υποψηφίου που θα επικρατήσει καθίσταται εξαιρετικά δύσκολη. Ας σημειωθεί επίσης ότι στην περιφέρεια Ηρακλείου θα βρεθεί και ο αρχηγός του κόμματος κ. Ανδρουλάκης, ο οποίος και είναι πιθανό να κρατήσει την έδρα της περιφέρειας αυτής. Δεν σημειώνεται διαφορά στα δημογραφικά χαρακτηριστικά των ψηφοφόρων που εκδηλώνουν προτίμηση προς καθέναν από τους τέσσερις υποψηφίους, κάτι που ερμηνεύεται και από το γεγονός ότι στη περιφέρεια Ηρακλείου είναι επιτρεπτή η επιλογή έως και τριών υποψηφίων σε κάθε ψηφοδέλτιο με αποτέλεσμα τα χαρακτηριστικά των ψηφοφόρων να διαχέονται σε πολλούς υποψηφίους.
Χανίων
Στο ψηφοδέλτιο της ΝΔ καταγράφεται απόλυτη ισορροπία δυνάμενων μεταξύ της κας. Βολουδάκη, της κας. Μπακογιάννη και του κ. Μαρκογιαννάκη, καθένας εκ των οποίων συγκεντρώνει περίπου το 40% των σταυρών του κόμματος (βλ. Πίνακα 6). Εκ των τριών, μόνο η κα. Μπακογιάννη βρισκόταν στο ψηφοδέλτιο της ΝΔ το 2019, όταν και συγκέντρωσε το 57% των σταυρών του κόμματος, ενώ τη δεύτερη θέση είχε λάβει ο αποβιώσας σύζυγος της κας. Βολουδάκη που συγκέντρωσε το 44% των σταυρών. Η μάχη του ψηφοδελτίου φαίνεται να γίνεται εντονότερη λόγω της συμμετοχής στο φετινό ψηφοδέλτιο και ενός νέου υποψηφίου, του κ. Μαρκογιαννάκη, γιού ενός ισχυρού πρώην βουλευτή της περιφέρειας. Δεδομένης της πιθανότητας εκλογής μόνο ενός βουλευτή της ΝΔ στις εκλογές της 21ης Μάϊου, η κατάκτηση της πρώτης θέσης από έναν εκ των τριών καθίσταται απολύτως σημαντική.
Στο ψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ καταγράφεται σαφές προβάδισμα του κ. Πολάκη, ο οποίος συγκεντρώνει το 69% των σταυρών του κόμματος, ποσοστό πολύ υψηλότερο από αυτό που είχε πετύχει το 2019, όταν και πάλι είχε βρεθεί στην κορυφή του ψηφοδελτίου με 48% των σταυρών του κόμματος (βλ. Πίνακα 7). Ακολουθεί ο κ. Σταθάκης με 24% των σταυρών, η εκλογή του οποίου ωστόσο είναι πολύ πιθανή στην περίπτωση που ο ΣΥΡΙΖΑ διατηρήσει την πρωτιά στην περιφέρεια Χανίων.
Στο ψηφοδέλτιο του ΠΑΣΟΚ δεν καταγράφεται σαφής υπεροχή κάποιου υποψηφίου, καθώς ο κ. Κουρουπάκης φαίνεται να συγκεντρώνει το 38% των σταυρών, ο κ. Κοντεζάκης το 29% και η κα. Κουρουπάκη το 28% (βλ. Πίνακα 8). Λόγω της εφαρμογής του συστήματος της απλής αναλογικής, σε συνδυασμό με την πιθανότητα σημαντικής αύξησης του ποσοστού του ΠΑΣΟΚ στην περιφέρεια, είναι πιθανή η εκλογή ενός βουλευτή στα Χανιά. Δεδομένης της ασαφούς εικόνας της κατανομής των σταυρών, η κατάκτηση της πρώτης θέσης και πιθανώς της έδρας του ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να εκτιμηθεί με ευκολία.
Ρεθύμνου
Στη διεδρική περιφέρεια του Ρεθύμνου, δεν αναμένεται αλλαγή στην κατανομή των δύο εδρών μεταξύ της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ η συμμετοχή στα ψηφοδέλτια των δύο αυτών κομμάτων δύο εκλεγμένων βουλευτών καθιστά σχετικά προβλέψιμη την εξέλιξη ως προς τα πρόσωπα που θα λάβουν τις δύο έδρες.
Στο ψηφοδέλτιο της ΝΔ καταγράφεται τεράστιο προβάδισμα του βουλευτή κ. Κεφαλογιάννη με 70% των σταυρών, ποσοστό σημαντικά υψηλότερο από αυτό που είχε συγκεντρώσει το 2019 όταν και εκλέχθηκε (57%). Δεδομένης της σίγουρης κατάκτησης μιας έδρας από τη ΝΔ στην περιφέρεια, η επανεκλογή του κ. Κεφαλογιάννη θεωρείται δεδομένη (βλ. Πίνακα 9).
Στο ψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ καταγράφεται εξίσου μεγάλο προβάδισμα του σημερινού βουλευτή του κόμματος κ. Ξάνθου (58% των σταυρών), ο οποίος είχε εκλεγεί και το 2019 κερδίζοντας το ίδιο ποσοστό σταυρών και τότε (βλ. Πίνακα 10).
Η αποτύπωση των προτιμήσεων των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ για τους υποψηφίους του κόμματος είναι απολύτως ενδεικτική δεδομένου του πολύ μικρού δείγματος ψηφοφόρων του κόμματος στο ήδη περιορισμένο δείγμα ψηφοφόρων της περιφέρειας Ρεθύμνου. Όπως φαίνεται και στον Πίνακα 11 παρακάτω, ο κ. Χνάρης φαίνεται να προηγείται των συνυποψηφίων του, όμως δεδομένου ότι η περιφέρεια είναι διεδρική και το ΠΑΣΟΚ έχει μηδαμινή πιθανότητα να βρεθεί μεταξύ των δύο πρώτων κομμάτων που θα λάβουν και τις έδρες της περιφέρειας.
Λασιθίου
Και στη διεδρική περιφέρεια του Λασιθίου, η κατανομή των εδρών σε ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη
Στο ψηφοδέλτιο της ΝΔ καταγράφεται υπεροπλία του σημερινού βουλευτή κ. Πλακιωτάκη, ο οποίος λαμβάνει το 70% των σταυρών στην παρούσα έρευνα, ενώ και το 2019 είχε καταγραφεί να λαμβάνει το 56% των σταυρών της ΝΔ (βλ. Πίνακα 12).
Στο ψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ καταγράφεται σαφές προβάδισμα του σημερινού βουλευτή του κόμματος κ. Θραψανιώτη, ο οποίος λαμβάνει το 40% των σταυρών, ενώ και το 2019 είχε καταγραφεί να λαμβάνει το 36% των σταυρών του ΣΥΡΙΖΑ (βλ. Πίνακα 13).
Η αποτύπωση των προτιμήσεων των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ για τους υποψηφίους του κόμματος είναι απολύτως ενδεικτική δεδομένου του μικρού δείγματος ψηφοφόρων του κόμματος στο ήδη περιορισμένο δείγμα ψηφοφόρων της περιφέρειας Λασιθίου. Όπως φαίνεται και στον Πίνακα 14 παρακάτω, ο κ. Κλώντζας προηγείται ελαφρώς των συνυποψηφίων του, όπως άλλωστε είχε κάνει και στις εκλογές του 2019. Ωστόσο, δεδομένου ότι η περιφέρεια είναι διεδρική, το ΠΑΣΟΚ έχει μηδαμινή πιθανότητα να εκλέξει βουλευτή σε αυτήν την περιφέρεια.
ΕΚΛΟΓΕΣ 2019