Του Μιχάλη Κασαπάκη(*)
.
Σκέψεις με αφορμή την διημερίδα που οργάνωσε ο Σύνδεσμος μας, στις 16 και 17 Σεπτέμβρη, με θέματα που αφορούσαν τα άτομα μεγάλης ηλικίας και όχι μόνο.
Ενδιαφέροντα θέματα υγείας αναπτύχθηκαν άριστα από καθηγητές Ψυχιατρικής, Γενικής Ιατρικής και Πρωτοβάθμιας Φροντίδας υγείας, Ορθοπεδικής, Φυσιοθεραπευτές κτλ. Μας παρουσίασαν τις μελέτες που γίνονται εντός και εκτός Ελλάδας και τα συμπεράσματα τους για την άνοια, την κατάθλιψη, το αλτσχάϊμερ, συνολικά για την ψυχική υγεία και τις αιτίες που οδηγούν σε αυτά ή επιδεινώνουν την κατάσταση (φτώχια, μοναξιά, άγχος κτλ) καθώς και τα οικογενειακά και κοινωνικά προβλήματα που σχετίζονται με αυτά. Μας ενημέρωσαν για τις προτάσεις που έχουν διατυπωθεί εδώ και καιρό για τον μετριασμό των επιπτώσεων τους και τις απαιτούμενες υποδομές (φυσιοθεραπευτήρια μέσα στα νοσοκομεία, μονάδες νοητικής ενδυνάμωσης, μονάδες αξιολόγησης ψυχικής υγείας, ενημέρωση και βοήθεια στα άτομα των οικογενειών που φροντίζουν αυτά τα άτομα και πλήθος άλλων μέτρων).
Αυτό που βγήκε αβίαστα ως συμπέρασμα από τις τοποθετήσεις τους, όπως το εξέφρασα σε παρέμβαση μου και το οποίο ουδείς αμφισβήτησε, ήταν ότι η χειροτέρευση των όρων της ζωής μας δεν έρχεται μόνο από τις συνειδητές και μελετημένες από όλες τις κυβερνήσεις, ενέργειες (αύξηση ορίων ηλικίας, περικοπές συντάξεων, συμμετοχή σε φάρμακα, εξετάσεις κτλ) αλλά κυρίως από τις επίσης συνειδητές παραλείψεις οφειλόμενων ενεργειών.
Τίποτα από όσα έχουν προτείνει και συνεχίζουν να προτείνουν οι ειδικοί, δεν έχει υλοποιηθεί. Κανένα ενδιαφέρον από τους κυβερνώντες (κεντρικά αλλά και τοπικά από περιφερειακές και δημοτικές αρχές) για την προαγωγή της υγείας του πληθυσμού ούτε καν των ευάλωτων ομάδων αφού μέτρα προς αυτή την κατεύθυνση, τα θεωρούν «κόστος» που δεν εντάσσεται στην «δημοσιονομική αντοχή» όπως αυτοί την μετράνε. Όπως χαρακτηριστικά ειπώθηκε, επιλέγουν τους συνομιλητές τους όχι με βάση το τι γνωρίζουν αλλά το ποιους γνωρίζουν. Ας τα έχουμε όλα αυτά στα υπόψιν και ας αρχίσουμε να τα εντάσσουμε στις διεκδικήσεις μας από τις εξουσίες κάθε επιπέδου.
Ένα μέρος της διημερίδας, αφορούσε το νομικό μέρος των προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε. Το συμπέρασμα, που επίσης αβίαστα βγήκε, είναι ότι μέσα από ένα κυκεώνα νόμων, οδηγιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δικαστικών αποφάσεων από πρωτοβάθμια δικαστήρια, εφετεία, τμήματα ή ολομέλειες του Ελεγκτικού Συνεδρίου, του Συμβουλίου της Επικρατείας, του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου και άλλων -που μάλιστα αρκετές φορές αλληλογρονθοκοπούνται μεταξύ τους- τρέφονται αυταπάτες ότι δικαστικά μπορούμε να βρούμε το δίκιο μας. Το μόνο που γίνεται είναι ένα μακροχρόνιο αλισβερίσι, καλλιέργεια προσδοκιών για να κονομάνε κάποιοι και στο τέλος αν διαφανεί κάποια λύση, παρεμβαίνει ο νομοθέτης και αλλάζει το παιχνίδι.
Είναι δυνατόν να πιστεύει κανείς πως θα νικήσει σε νομικό επίπεδο τον νομοθέτη που το διαμορφώνει ψηφίζοντας τους νόμους; Τι είχαν πει τα ανώτατα δικαστήρια για τις περικοπές στις συντάξεις; Ότι είναι παράνομες και αντισυνταγματικές αλλά επειδή ο κλέφτης (το κράτος) δεν έχει να μας τα δώσει, να τα ξεχάσουμε !!! Και δεν σταμάτησαν εκεί. Όλες αυτές οι παράνομες περικοπές μεταμορφώθηκαν σε νόμιμες με την ψήφιση ενός νόμου (Κατρούγκαλου). Αυτή την «στυγνή εφαρμογή της αντιλαϊκής νομιμότητας» κάποιοι βαυκαλίζονται να το λένε «απονομή δικαιοσύνης» στην οποία τάχα πρέπει να ελπίζουμε.
Άφησα τελευταίο το συνδικαλιστικό κομμάτι το οποίο είναι αποκλειστικά στο χέρι μας και για το οποίο είναι ευνόητο ότι η κριτική επιβάλλεται να γίνεται σε άλλο επίπεδο. Το πρώτο θέμα της διημερίδας ήταν το «Ασφαλιστικό-Συνταξιοδοτικό Σύστημα» και το εισηγήθηκε ο πρόεδρος της ΠΟΠΣ. Επί μισή περίπου ώρα μας ανέφερε όλο το -μάλλον ανιαρό- χρονολόγιο της διάλυσης του, με αναφορά σε πλήθος νόμων, τροπολογιών, εγκυκλίων, αποφάσεων κτλ. Δεν ακούστηκε ούτε ένα όνομα υπουργού που εισηγήθηκε αυτούς τους απαράδεκτους νόμους, ούτε το ποια κόμματα τους ψήφισαν, ούτε το ποιες κυβερνήσεις τους εφάρμοσαν.
Όπως χαρακτηριστικά του είπα «το ότι αδικήθηκα δεν χρειάζεται να μου το πει κανείς. Το ξέρω. Το ζω στο πετσί μου. Επίσης δεν με ενδιαφέρει αν αδικήθηκα από τον ΧΧΧΧ νόμο του 20… ή τον ΨΨΨΨ του 20… ή τον 805.321 του προηγούμενου αιώνα. Με ενδιαφέρει να μάθω ποιοι με αδίκησαν και πως μπορώ να τους τιμωρήσω». Εδώ είναι το κρίσιμο σημείο. Εδώ φαίνεται ποιος αποκαλύπτει την αιτία και τον αίτιο και προτείνει το ποιος και με ποιο τρόπο θα δώσει τη λύση. Εδώ φαίνεται και το ποιος -δρώντας δήθεν υπερκομματικά- θολώνει τα νερά κρύβοντας τον ένοχο, την ίδια ώρα που κατηγορεί τους πρώτους για κομματική δράση. Αν δεν ξέρεις τον ένοχο, δεν κάνεις για συνδικαλιστής. Αν τον ξέρεις και τον κρύβεις, είσαι συνένοχος και εξυπηρετείς τα συμφέροντα του, άρα είσαι μέρος του προβλήματος και όχι της λύσης.
Άλλο ένα κρίσιμο σημείο που νομίζω πως πρέπει να διερευνούμε συνεχώς, είναι το γιατί γίνονται όσα γίνονται και γιατί δεν γίνονται αυτά που πρέπει να γίνουν. Σε αυτό το ερώτημα θα έπρεπε να δίνεται σε κάθε περίπτωση απάντηση και από τους επιστήμονες, και από τους νομικούς και πολύ περισσότερο από τους συνδικαλιστές.
Είναι άραγε θέλημα θεού; Είναι η τιμωρία για τις αμαρτίες μας; Τότε δεν θα πρέπει να αντιδρούμε, θα έλεγαν οι πολύ πιστοί. Μήπως είναι κακός άνθρωπος ο υπουργός; Μήπως είναι κακοί άνθρωποι οι βουλευτές που τα ψηφίζουν; Μα τότε θα είναι κακοί και οι ψηφοφόροι που ψηφίζουν τέτοιους βουλευτές. Μήπως είναι λάθος λόγω άγνοιας του υπουργού και των συμβούλων του; Μα τότε θα το διόρθωναν μόλις τους υποδεικνυόταν. Μήπως φταίει η κακή μας η μοίρα ή μήπως είναι τελικά κάτι άλλο;
Γιατί άραγε αποφεύγουν την απάντηση σε αυτό το συγκεκριμένο ερώτημα οι περισσότεροι από τους παραπάνω; Γιατί αυτό -κατά τη γνώμη μου- θα οδηγήσει αβίαστα στην κοινή αιτία όλων των προβλημάτων που βιώνει ο λαός και την οποία όλοι αυτοί θέλουν να κρύψουν. Είναι ακριβώς το απάνθρωπο κοινωνικό σύστημα που ζούμε. Αυτό το σύστημα έχει όνομα και λέγεται καπιταλισμός. Έτσι το αναφέρουν τα λεξικά και λένε πως σημαίνει εξουσία του κεφαλαίου και όσων το κατέχουν. Τα περί «συστήματος της ελεύθερης αγοράς» είναι του ίδιου ή και χειρότερου επιπέδου με τα «παραμύθια της Χαλιμάς».
Απορεί άραγε κανείς που δεν υπήρχαν νόμοι υπέρ των δούλων στο δουλοκτητικό σύστημα; Ή νόμοι υπέρ των ακτημόνων στο φεουδαρχικό σύστημα; Προς τι λοιπόν η απορία και η έκπληξη (όσων εκπλήσσονται) που δεν υπάρχουν νόμοι υπέρ των εργατών στο κεφαλαιοκρατικό σύστημα; Όλα γίνονται παντού και πάντα για να εξυπηρετηθούν τα συμφέροντα της κάθε φορά κυρίαρχης τάξης. Στην προκειμένη περίπτωση, η κερδοφορία του κεφαλαίου και όχι ο λαός. Όλα μπαίνουν στη ζυγαριά κόστους-οφέλους όπου κόστος βαφτίζεται ότι αφορά το λαό (παιδεία, υγεία, πρόνοια, αντιπλημυρικά έργα, προσεισμικός έλεγχος δημόσιων κτιρίων, σχολείων κτλ). Αυτή η κοινή αιτία είναι και ο λόγος που απαιτείται η ενιαία δράση όλων των συνταξιούχων (όπως πχ μέσα από τη ΣΕΑ), των εργαζομένων και των ανέργων. Η ανακάλυψη διαφοροποιήσεων, είναι η χαρά των κυβερνώντων που τους βολεύει πάρα πολύ το «διαίρει και βασίλευε».
Η αδικία είναι νομοθετημένη και όπως λέει ο ποιητής «αυτοί που αρπάζουν το ψωμί από το τραπέζι, κηρύσσουν την λιτότητα». Όλοι γνωρίζουμε πως αν είσαι συνταξιούχος ή μισθωτός και χρωστάς έστω και λίγα στην τράπεζα, ο νόμος λέει πως μπορεί να σου πάρει το σπίτι. Αν είσαι κόμμα που ψηφίζεις τέτοιους νόμους και χρωστάς 400 εκατομμύρια, είναι … Πέμπτη μεσημέρι! Αν αφήσεις κληρονομιά μια γκαρσονιέρα στο παιδί σου πρέπει να πληρώσει τη μισή στην εφορία. Αν είσαι εφοπλιστής και του αφήσεις 15 καράβια, δεν πληρώνει μία. Αν θες να βάλεις πετρέλαιο να ζεσταθεί λίγο το κοκαλάκι σου, πληρώνεις κι ένα σωρό φόρους. Αν θες όμως πετρέλαιο για το κότερο σου, είναι αφορολόγητο. Έχασες τη δουλειά σου λόγω πανδημίας; Δυστυχώς ο προϋπολογισμός δεν αντέχει. Είσαι αεροπορική εταιρεία ή εταιρεία είσπραξης διοδίων κι έχασες πελάτες από την ίδια αιτία; Πάρε 100 και 120 εκατομμύρια. Εθελοντική φορολόγηση των εφοπλιστών, ανακεφαλαιοποίηση με δισεκατομμύρια και αναβαλλόμενη φορολόγηση των τραπεζών, φοροαπαλλαγές των βιομηχάνων και χρήμα με ουρά μέσω «αναπτυξιακών» νόμων αλλά 13 ώρες δουλειά για τον εργάτη αφού δεν τον φτάνει ο «νόμιμος» μισθός, δουλειά μέχρι τα 74 αν δεν συμπληρώνεις τις «νόμιμες» προϋποθέσεις για σύνταξη και ο κατάλογος των «νόμιμων» αλλά απάνθρωπων ρυθμίσεων, δεν έχει τελειωμό.
Αν δεν συνειδητοποιήσουμε όλα τα παραπάνω, όσα συνέδρια και να κάνουμε, όσες ημερίδες, διημερίδες και επισκέψεις στα υπουργεία, το μόνο που θα μας μένει στο τέλος θα είναι η πικρή γεύση της αδικίας, χωρίς να γνωρίζουμε ποιος και γιατί μας αδικεί.
Ο μεγάλος τρόμος των κυβερνώντων θα αρχίσει μόλις καταλάβουν πως αρχίζουμε αγώνες με πλήρη συνείδηση των αιτιών και των αίτιων της κατάστασης μας. Όσο ψάχνουμε «σωτήρες» και από «μηχανής θεούς» τα αποτελέσματα -αν υπάρξουν- θα είναι πενιχρά και σε πρώτη ευκαιρία ακυρώσιμα.
Επομένως μόνο ο λαός μπορεί να σώσει το λαό, διότι ως γνωστόν «αλίμονο του που δεν έχει νύχια να ξυστεί, γιατί αλλού ξύνεται κι αλλού τον ξύνουν». –
.
(*) Ο κ. Μιχάλης Κασαπάκης είναι Βιολόγος, συνταξιούχος εκπαιδευτικός, Δημοτικός Σύμβουλος Ηρακλείου και υποψήφιος περιφερειακός σύμβουλος με την «Λαϊκή Συσπείρωση».