Ήταν αναμφίβολα το πιο ζωηρό debate αυτό που έγινε μεταξύ των έξι υποψηφίων για την προεδρία του ΠΑΣΟΚ, από τη συχνότητα της ΕΡΤ.
«Όλοι εναντίον όλων» ήταν στην πραγματικότητα ο τίτλος του debate, το οποίο, παρ’ όλα αυτά, κινήθηκε σε πολιτισμένο πλαίσιο.
Δεν είναι τυχαίο που οι χρήστες των σόσιαλ μίντια είδαν με καλό μάτι την τηλεμαχία, ενώ οι προσδοκίες των στελεχών του ΠΑΣΟΚ είναι αυτό το debate να αποδειχθεί εφαλτήριο για μεγάλη συμμετοχή των πολιτών στις κάλπες της 6ης και της 13ης Οκτωβρίου.
Νίκος Ανδρουλάκης, Παύλος Γερουλάνος, Νάντια Γιαννακοπούλου, Άννα Διαμαντοπούλου, Χάρης Δούκας και Μιχάλης Κατρίνης αντάλλαξαν αιχμηρές τοποθετήσεις και ανέπτυξαν, παράλληλα, τις θέσεις τους σε έξι θεματικές ενότητες.
Μπορεί να αποκαλούσε ο ένας τον άλλο με τα μικρά τους ονόματα, «Νίκο μου», «Παύλο μου», «Χάρη», «Άννα», «Μιχάλη», «Νάντια», ωστόσο η ατμόσφαιρα μύριζε… μπαρούτι και φάνηκε από την αρχή, καθώς οι υποψήφιοι εκμεταλλεύθηκαν στο έπακρο την καινοτομία των πέντε follow up ερωταπαντήσεων μεταξύ τους.
Τα «δίδυμα» της κόντρας πολλά. Είχαν επιλεγεί προσεκτικά από τα επικοινωνιακά επιτελεία των «μονομάχων», προκειμένου να αναδείξει ο ένας τα αδύναμα στοιχεία του άλλου.
Η άγρια κόντρα Δούκα-Ανδρουλάκη προς το τέλος της τηλεμαχίας επί προσωπικού, η αντιπαράθεση Γερουλάνου-Ανδρουλάκη για τα κόκκινα δάνεια, η σύγκρουση Διαμαντοπούλου-Δούκα για τις συμμαχίες στον Δήμο Αθηναίων, το «πινγκ πονγκ» Γιαννακοπούλου-Ανδρουλάκη για τη λειτουργία του κόμματος, η σύγκρουση Διαμαντοπούλου με Ανδρουλάκη για το νόμο για την Παιδεία, οι αιχμές Κατρίνη κατά Ανδρουλάκη, τα ομαδικά πυρά των περισσοτέρων κατά Διαμαντοπούλου για την απουσία ετών από το ΠΑΣΟΚ αλλά και τη στάση της σε θέματα όπως οι υποκλοπές, τα Τέμπη κ.λπ. συνέθεσαν αυτό το επιθετικό σκηνικό στο στούντιο της ΕΡΤ.
Βγήκε κάποιος κερδισμένος;
Το ερώτημα δεν απαντάται με ένα απλό «ναι» ή ένα «όχι». Με δεδομένο ότι από ένα debate δεν κερδίζει κανείς εκλογική αναμέτρηση αλλά μπορεί να την χάσει, αν κάνει τραγικό λάθος, φαίνεται ότι κανείς από τους έξι δεν έκανε το σημαντικό λάθος που θα του στοιχίσει εκλογικά. Ο κάθε υποψήφιος είχε τις καλές και τις κακές του στιγμές. Υπήρξαν στιγμές που οι απαντήσεις ήταν αμήχανες, αόριστες και γενικές σε θέματα που είτε δεν γνώριζε κάποιος σε βάθος, είτε λόγω δύσκολης θέσης.
Από τα δίδυμα-φωτιά πάντως, ενδεχομένως βγαίνουν και συμπεράσματα για την στρατηγική και τα «ανοίγματα» του β’ γύρου.
«Το debate μέτρησε το μπόι κάθε υποψηφίου και έθεσε τα όριά τους, μέχρι πού μπορεί να φτάσει» σχολίαζε αμέσως μετά, εμπειρότατο στέλεχος επικοινωνίας.
Ο Νίκος Ανδρουλάκης πάντα διαβασμένος, απαντούσε σωστά -αν και εκνευρίστηκε ορισμένες φορές ιδίως από τις διαρκείς επιθέσεις της Νάντιας Γιαννακοπούλου στο πρόσωπό του. Η ατάκα του προς τον Χάρη Δούκα «δεν είσαι ούτε Μιττεράν και ευτυχώς ούτε Ερντογάν» ήταν αυτή που έμεινε. Σχολιάστηκε πολύ και όχι πάντα θετικά, ενώ ο δήμαρχος Αθηναίων έκανε λόγο για μεγάλη απρέπεια. Στρατηγικός του στόχος ήταν εμφανώς οι Δούκας, Διαμαντοπούλου, Γερουλάνος.
Ο Χάρης Δούκας είχε βασικό στόχο να στείλει το μήνυμα ελπίδας στον κόσμο του ΠΑΣΟΚ, προτάσσοντας την δική του εναλλακτική και απευθυνόμενος στο αριστερόστροφο ακροατήριο. Αντιπαρατέθηκε με ένταση με Ανδρουλάκη, Διαμαντοπούλου, Γερουλάνο, στο κοινό των οποίων έδειξε να υπολογίζει. Δεν απέφυγε τις αόριστες απαντήσεις όπως με την ΑΟΖ ή την φορολόγηση των τραπεζών, αλλά δεν έκανε το μεγάλο λάθος. Η ατάκα του, ήταν η απάντηση στην Α. Διαμαντοπούλου όταν τον κατηγόρησε ότι δεν εκφράζει θέσεις του ΠΑΣΟΚ ιδίως στον δήμο Αθηναίων. «Για τη ΔΕΗ, οι θέσεις μου είναι θέσεις ΠΑΣΟΚ, γιατί ήμουν γραμματέας στον τομέα ενέργειας όταν εσύ δεν ήσουν στο ΠΑΣΟΚ».
Ο Παύλος Γερουλάνος εμφανίστηκε στιβαρός, σοβαρός, μελετημένος αν και δεν απέφυγε το λάθος με την μπερδεμένη ερώτηση προς τη Νάντια Γιαννακοπούλου σχετικά με την σύνθεση των προανακριτικών επιτροπών. Η ατάκα που έγραψε ήταν ότι στην Ελλάδα φορολογείται το επάγγελμα και όχι το εισόδημα. Στο στόχαστρό του μπήκαν κυρίως οι Δούκας-Διαμαντοπούλου και φυσικά ο Ν. Ανδρουλάκης.
Η Άννα Διαμαντοπούλου δίπλωσε την εμπειρία της. Αξιοποιώντας την πολύχρονη ενασχόλησή της με την πολιτική (από νομάρχης μέχρι υπουργός και επίτροπος), χειρίστηκε με άνεση όλα τα θέματα – από την εξωτερική και την ευρωπαϊκή πολιτική μέχρι την φορολογία και τους θεσμούς. Δεν έκανε το λάθος, αν και ήταν εμφανής η δυσκολία να δώσει πειστικές απαντήσεις στα ακανθώδη θέματα που έθεταν οι συνυποψήφιοί της σχετικά με την χρόνια απουσία της από το ΠΑΣΟΚ. Στόχευσε κυρίως Δούκα, Ανδρουλάκη, Γερουλάνο αλλά προσφυώς, στο κλείσιμό της απευθύνθηκε ενωτικά στον κόσμο του ΠΑΣΟΚ και ιδίως στους πρώην ψηφοφόρους του, καλώντας τους να ψηφίσουν όποιον θέλουν, αλλά να προσέλθουν στις κάλπες.
Η Νάντια Γιαννακοπούλου ήταν εξ αρχής επιθετική απέναντι στον Νίκο Ανδρουλάκη στον οποίο στόχευσαν οι περισσότερες επιθέσεις της. Με τολμηρό λόγο και την εμπειρία της κοινοβουλευτικής και κομματικής παρουσίας, κατάφερε να τον εκνευρίσει, με ευθείες συγκρούσεις και δηλητηριώδη σχόλια, όπως για την λειτουργία του κόμματος και την χρονική συγκυρία της κατάθεσης πρότασης μομφής. αν και δεν είναι λίγοι όσοι βρήκαν υπερβολική την στάση της. Δεν έχασε την ευκαιρία να πει, κλείνοντας, ότι βρίσκονται όλοι στο στούντιο για τηλεμαχία, επειδή εκείνη είχε βγει πρώτη, το βράδυ των εκλογών να θέσει θέμα αποτελέσματος.
Ο Μιχάλης Κατρίνης κινήθηκε σε υψηλούς τόνους σε σχέση με τα εθνικά αλλά και για την επόμενη ημέρα στο ΠΑΣΟΚ, ακολουθώντας με συνέπεια τη γραμμή που έχει χαράξει εξαρχής. Δεν δίστασε να συγκρουστεί με τον Ν. Ανδρουλάκη πχ για το βέτο, ενώ απέφυγε σκοπέλους όπως αν υπήρχε συνεννόηση μαζί του σε μια σειρά θεμάτων, όταν ήταν επικεφαλής της ΚΟ. Ενέγραψε υποθήκες για το μέλλον.
Το μοντέλο που επελέγη κοινή συναινέσει, από τους υποψηφίους λειτούργησε: Η διαδικασία ήταν ενδιαφέρουσα και «ζουμερή», ιδίως στις ελεύθερες ερωταπαντήσεις μεταξύ τους. Οι δύο δημοσιογράφοι, Γιώργος Κουβαράς και Απόστολος Μαγγηριάδης στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων με στοχευμένες, δημοσιογραφικές ερωτήσεις, ενώ το στούντιο της ΕΡΤ και η εν γένει οργάνωση, μόνο καλές εντυπώσεις άφησαν.
Τα μηνύματα που έστειλαν κλείνοντας οι υποψήφιοι
Τα μηνύματα που έστειλαν στην τελευταία τους τοποθέτηση οι έξι υποψήφιοι ήταν τα εξής:
Ανδρουλάκης: Μπορούμε να ανανεώσουμε τη σχέση εμπιστοσύνης
«Πολλοί μιλούν για μια ευκαιρία που είναι πάνω στο τραπέζι για το ΠΑΣΟΚ και τη Δημοκρατική Παράταξη. Αυτή την ευκαιρία δεν την έφερε ούτε ο πελαργός, ούτε έπεσε από την Ακρόπολη.
Είναι προϊόν αγώνα, προσπάθειας και κόπου όχι μόνο από μένα, από χιλιάδες ανθρώπους που έμειναν στα δύσκολα του ΠΑΣΟΚ και πίστεψαν ότι το κοστούμι που μας είχαν ράψει οι αντίπαλοί μας, για να είμαστε ένα κυβερνητικό συμπλήρωμα, θα μπορούσαμε να το αποφύγουμε και να πάμε σε μια άλλη εποχή.
Αυτή η εποχή είναι σήμερα. Γιατί; Γιατί τα δύσκολα είναι πίσω. Τρεις φορές, πενήντα χρόνια μεταπολίτευσης, κατάφερε ένα κόμμα να φύγει από τις μυλόπετρες του δικομματισμού: Μία φορά το 1977 το ΠΑΣΟΚ, μία δεύτερη φορά το 2012 ο ΣΥΡΙΖΑ και τώρα ξανά το ΠΑΣΟΚ.
Γι’ αυτό πιστεύω ότι μπορούμε να ανανεώσουμε τη σχέση πολιτικής εμπιστοσύνης που υπογράψαμε τον Δεκέμβρη του 2021 και να συνεχίσουμε με πολιτικό ήθος, με συνέπεια, με συγκεκριμένο προγραμματικό λόγο, για να αγκαλιάσουμε όλο το λαϊκό δημοκρατικό κόσμο της χώρας και από την προοδευτική Αριστερά και από το προοδευτικό κέντρο.
Και πιστεύω ότι αυτό δεν γίνεται για να επιστρέψουν κάποιοι παλιοί πρωταγωνιστές ή απλά να μεγαλώσουν οι έδρες του ΠΑΣΟΚ. Είναι για να υπηρετήσουμε το λαό και την πατρίδα απέναντι στις ανισότητες, απέναντι στην κατάρρευση του κοινωνικού κράτους και ιδιαίτερα της υγείας, απέναντι σε μια γενιά που συνεχίζει να μεταναστεύει στο εξωτερικό και πρέπει να μείνει εδώ με αξιοπρέπεια, προοπτική και ελπίδα».
Γερουλάνος: Το δίλημμα για την ηγεσία είναι επιλογή νίκης ή ήττας;
«Από τον αρχηγό του ΠΑΣΟΚ κρίνεται κατά πόσον θα ηττηθεί η Νέα Δημοκρατία και τα κοινωνικά και οικονομικά αδιέξοδα στα οποία έχει φέρει τη χώρα. Κρίνεται αν θα κυβερνήσει το ΠΑΣΟΚ. Άρα, το δίλημμα για τις 6 Οκτωβρίου είναι πολύ απλό. Θα κάνουμε μια επιλογή νίκης ή θα κάνουμε μια επιλογή ήττας;
Μια επιλογή νίκης θέλει ηγεσία η οποία έχει πείρα, η οποία έχει σχέδιο, η οποία θα παλέψει για την ενότητα, δίνοντας τις μεγάλες μάχες μπροστά, παντού, και στη Βουλή και στην κοινωνία και στο κόμμα.
Σημαίνει μια ηγεσία που θα κάνει τη μεγάλη διεύρυνση από από την Αριστερά και το Κέντρο μέχρι τις παρυφές της Δεξιάς και τους απογοητευμένους ψηφοφόρους του κ. Μητσοτάκη.
«Αυτή η ηγεσία, αυτή η επιλογή είναι που θα κρίνει τις επόμενες εκλογές.
Η υποψηφιότητά μου φέρνει και την πείρα και το σχέδιο και την ενότητα, την οποία την έχω υπηρετήσει όλη μου τη ζωή.
Προφανώς και γι’ αυτό πιστεύω ότι μόνον έτσι, με ενότητα, με διεύρυνση, θα μπορέσουμε να οδηγήσουμε το ΠΑΣΟΚ σε μια μεγάλη νίκη.
Άρα, το δίλημμα είναι επιλογή νίκης ή επιλογή ήττας;
Και εγώ θέλω να παροτρύνω όλους να πούμε ευθαρσώς ότι την Κυριακή στις 6 Οκτωβρίου θα κάνουμε επιλογή νίκης. Σας ευχαριστώ».
Δούκας: Στις 6 του Οκτώβρη σηκώνουμε ανάστημα, ενώνουμε δυνάμεις, κερδίζουμε την ελπίδα. Και θα νικήσουμε.
«Στέκομαι μπροστά σας γιατί η μεγάλη πλειοψηφία των Ελλήνων ζει μέσα στην ανασφάλεια και αυτό πρέπει να αλλάξει. Στέκομαι μπροστά σας γιατί ο κόσμος δεν αισθάνεται το κράτος δίπλα του και αυτό πρέπει να αλλάξει. Δεν συμβιβάζομαι όταν οι καλές μέρες είναι μόνο στις αφηγήσεις των μεγαλυτέρων και απουσιάζουν από το μέλλον των νεότερων. Πιστεύω βαθιά στις δυνατότητες αυτού του τόπου, στην αξιοσύνη των Ελλήνων, στη δημιουργική δύναμη της παράταξής μας. Η ιστορία γράφεται με δημοκρατικές τομές και ανατροπές που αλλάζουν τον ρου των εξελίξεων. Και μια τέτοια είναι και αυτή. Τώρα κρίνεται αν θα δοθεί μια νέα σημαντική ευκαιρία για μία νέα ορμή, για μία έφοδο στο μέλλον.
Απέναντί μας δεν έχουμε ένα πρόσωπο. Έχουμε ένα σκληρό και κυνικό σύστημα εξουσίας. Και για να το αντιμετωπίσουμε χρειαζόμαστε συμμετοχή, συλλογικότητα και ενότητα. Πρέπει να δημιουργήσουμε ξανά ένα ισχυρό πλειοψηφικό κίνημα.
Στις 6 του Οκτώβρη πρέπει να απαντήσουμε σε ένα δίλημμα: Θέλουμε να κάνουμε την υπέρβαση; Θέλουμε ένα ΠΑΣΟΚ, μια μεγάλη δημοκρατική παράταξη που θα νικήσει; Ή θέλουμε ένα κλειστό, φοβικό ΠΑΣΟΚ, βούτυρο στο ψωμί του συστήματος του Κ. Μητσοτάκη. Η επιλογή είναι στο χέρι μας. Στις 6 του Οκτώβρη σηκώνουμε ανάστημα. Ενώνουμε δυνάμεις, κερδίζουμε την ελπίδα. Και θα νικήσουμε».
Διαμαντοπούλου: Η ηγεσία πρέπει να έχει διεθνή εμπειρία, επάρκεια στην τοπική αυτοδιοίκηση, στη Βουλή και στην κυβέρνηση
«Θα ήθελα να απευθυνθώ στα 2,5 εκατομμύρια πολίτες που έφυγαν από το ΠΑΣΟΚ από το 2012 και μετά.
Σήμερα η Νέα Δημοκρατία βρίσκεται σε καθίζηση. Ο ΣΥΡΙΖΑ διαλύεται στις οθόνες μας. Το ΠΑΣΟΚ είναι ένα μικρό αλλά συγκροτημένο κόμμα.
Ο κόσμος μπορεί να κοιτάξει προς αυτό. Δεν είναι σίγουρο ότι θα το ψηφίσει. Αυτό είναι στα χέρια μας και γι’ αυτό πρέπει να μιλήσουμε για τις πραγματικές ζωές των ανθρώπων, για τα πραγματικά προβλήματα και για τη νέα εποχή.
Την εποχή της κλιματικής αλλαγής, την εποχή της ψηφιακής αλλαγής, την εποχή του μεταναστευτικού ζητήματος, των γεωπολιτικών αλλαγών. Αυτά θέλει να ακούσει από εμάς ο κόσμος. Αυτό λοιπόν είναι το πρώτο και σημαντικό.
Το δεύτερο είναι ότι θα πρέπει το κόμμα μας να γίνει συμμετοχικό και αυτοδύναμο. Και το τρίτο, βεβαίως, είναι η ηγεσία. Η ηγεσία πρέπει να είναι διεθνής. Η ηγεσία πρέπει να έχει διεθνή εμπειρία. Η ηγεσία πρέπει να έχει επάρκεια και στην τοπική αυτοδιοίκηση και στη Βουλή και στην κυβέρνηση.
Αυτό είναι το χαρτοφυλάκιο που καταθέτω και ζητώ από όλους την επόμενη μέρα να είμαστε ενωμένοι.
Ελάτε να ψηφίσουμε, να περάσουμε τις 400.000, να αλλάξουμε το πολιτικό σύστημα.
Ψηφίστε όποιον υποψήφιο θέλετε, αλλά σε όλη αυτή τη διαδικασία. Υπερασπιστείτε με πάθος τον υποψήφιο που θέλετε. Μην κατηγορείτε τους άλλους, ώστε την άλλη μέρα να είμαστε όλοι ενωμένοι και να μπορούμε να συνθέσουμε και να δώσουμε την ελπίδα για μια νέα Ελλάδα, για να ψηφίσουμε πρωθυπουργό και όχι απλά πρόεδρο».
Γιαννακοπούλου: Πάρτε το ΠΑΣΟΚ στα χέρια σας, σπάστε τους μηχανισμούς, ανατρέψτε τις δημοσκοπήσεις
«Σήμερα βρισκόμαστε εδώ πέρα γιατί εγώ τόλμησα το βράδυ των ευρωεκλογών να πω αυτό το οποίο σκεφτόντουσαν όλοι. Ότι, δηλαδή, δεν καταφέραμε να εκφράσουμε την κοινωνία. Γιατί για εμένα η πολιτική είναι η αλήθεια, όχι η ωραιοποίηση ή η ασφάλεια.
Γιατί θέλω να είμαι χρήσιμη, όχι ευχάριστη. Και ξέρετε, βγήκα κόντρα στη λογική που έχουν πολλοί, “κάτσε στα αυγά σου”. Ειδικά αν είσαι γυναίκα ή αν είσαι νέος. Και βγήκα και τόλμησα. Όπως έκανα πάντα.
Γιατί αυτό το οποίο πιστεύω είναι ότι η χώρα σήμερα περισσότερο από ποτέ χρειάζεται μια ισχυρή αντιπολίτευση απέναντι στον κύριο Μητσοτάκη που έχει αποτύχει, που είναι πλαστογράφος μεταρρυθμιστής και χρειάζεται μια ισχυρή και άξια κυβέρνηση μετά από τρία χρόνια ή όταν γίνουν εκλογές.
Γι’ αυτό λέω ότι το ΠΑΣΟΚ πρέπει να αλλάξει. Πρέπει να αλλάξει πρώτα το ίδιο, για να πείσει ότι μπορεί να αλλάξει τη χώρα. Και δεν μπορεί να βολεύεται με μικρά φοβικά βήματα, ούτε με διαχειριστικές λογικές, σαν ένας άλλος Μητσοτάκης, ούτε με λαϊκισμούς, και να κάνει σκέψεις για συμμετοχή σε θολά σχήματα.
Το ΠΑΣΟΚ πρέπει να εκφράσει ξανά την κοινωνία και να κάνει τις τολμηρές επαναστατικές μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη ο λαός. Γι’ αυτό σε αυτές τις εκλογές κρίνεται το μέλλον του. Και σας λέω πάρτε το ΠΑΣΟΚ στα χέρια σας. Σπάστε τους μηχανισμούς. Μπείτε μέσα και ανατρέψετε τις δημοσκοπήσεις.
Γιατί, ναι, κάποιοι τολμήσαμε στις πιο δύσκολες ώρες, αλλά σπείραμε θέληση και τώρα δρέπει τους καρπούς».
Κατρίνης: Σας ζητώ να στηρίξετε ένα καθαρό πρόσωπο
«Όταν το 1974 ο Ανδρέας Παπανδρέου χαρακτήρισε το ΠΑΣΟΚ κίνημα και όχι κόμμα, απέδειξε στην πράξη ότι οι μεγάλες αλλαγές γίνονται με ρήξεις και ανατροπές.
Αυτό χρειάζεται και σήμερα.
Απευθύνομαι σε όλους εσάς που κρατήσατε την παράταξη όρθια στα δύσκολα. Γνωριζόμαστε καλά, γιατί τον αγώνα αυτό τον δώσαμε μαζί.
Απευθύνομαι σε όλους εσάς που πιστέψατε στο ΠΑΣΟΚ. Είδατε τη ζωή σας να αλλάζει από το ΠΑΣΟΚ. Κλάψατε στις νίκες και στις ήττες της παράταξης.
Όμως πικραθήκαμε και απογοητευτήκαμε, απομακρυνθήκαμε. Ξέρω πολύ καλά ότι μας ακούτε και περιμένετε κάτι από εμάς.
Απευθύνομαι σε όλους εσάς που θέλετε να αλλάξει η ζωή σας, ανεξάρτητα το τι ψηφίσατε στις τελευταίες εκλογές.
Σας συναντώ καθημερινά, συνομιλώ μαζί σας, ακούω τι λέτε, είμαι εδώ με δύναμη και πίστη για μια μεγάλη παράταξη που θα κερδίσει τις επόμενες εκλογές.
Θα είμαι πάντα εδώ, γιατί με το ΠΑΣΟΚ έχω μια σχέση ζωής. Γιατί δεν έφυγα ποτέ από το ΠΑΣΟΚ. Απευθύνομαι σε όλους εσάς. Σας ζητώ να στηρίξετε ένα καθαρό πρόσωπο.
Σας ζητώ να στηρίξετε μια πεντακάθαρη πρόταση για να είναι η συμμετοχή σας στις 6 Οκτωβρίου η νέα αρχή για μια μεγάλη αλλαγή για την παράταξη και για τη χώρα».
ΕΚΛΟΓΕΣ 2019