 | Πάρης Παπαχρήστος, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, M.Sc. Ιδρυτής του medNutrition |
Το πιο συχνό νόσημα που επηρεάζεται αλλά και επηρεάζει τη διατροφή είναι ο Σακχαρώδης διαβήτης. Ο διαβήτης είναι κάτι περισσότερο από ένα χρόνιο νόσημα είναι μια παγκόσμια πρόκληση για την υγεία που επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως.
Ως διαιτολόγος, συναντώ καθημερινά άτομα που περιηγούνται στις πολυπλοκότητες αυτής της πάθησης, επιδιώκοντας όχι μόνο να διαχειριστούν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα τους αλλά και να ακολουθήσουν μια ισορροπημένη διατροφή χωρίς αμέτρητους περιορισμούς που ίσχυαν παλιότερα και κάποιοι διαδίδονται ακόμη και σήμερα. Είμαι σίγουρος ότι το έχεις ξαναδιαβάσει/ξανακούσει αλλά είναι αλήθεια, ότι η διατροφή ενός ατόμου με διαβήτη θα έπρεπε να είναι η διατροφή όλων μας.
Το 9.3% των ενηλίκων έχουν κάποιο τύπο Διαβήτη παγκοσμίως, με τον αριθμό αυτό να αναμένεται να ξεπεράσει το 10% μέχρι το 2030.
Τι θα μάθεις για το Σακχαρώδη Διαβήτη
Σε αυτόν τον Οδηγό θα σου περιγράψω τι είναι ο διαβήτης, διερευνώντας τους τύπους, τα συμπτώματά του αλλά και σε κατευθύνω στη διατροφική του διαχείριση.
Τι είναι Σακχαρώδης Διαβήτης και ποιοι οι Τύποι του;
Ο διαβήτης είναι μια χρόνια πάθηση που επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο το σώμα σου μετατρέπει την τροφή σε ενέργεια. Όταν τρως, το σώμα σου διασπά τους υδατάνθρακες σε γλυκόζη (απλό σάκχαρο), η οποία στη συνέχεια εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματός σου.
Η ινσουλίνη, μια ορμόνη που παράγεται από το πάγκρεας, βοηθά τα κύτταρά σου να χρησιμοποιούν αυτή τη γλυκόζη για ενέργεια.
Στα άτομα με διαβήτη, η διαδικασία αυτή δεν γίνεται σωστά ανάλογα με τον τύπο διαβήτη, οδηγώντας σε αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα.
Τύποι Σακχαρώδη Διαβήτη
Τρεις είναι οι κύριοι τύποι διαβήτη:
- ο διαβήτης τύπου 1
- ο διαβήτης τύπου 2
- o διαβήτης κύησης.
Πάμε να δούμε τι είναι ο καθένας αλλά και ποιες οι διαφορές τους.
Ήξερες ότι Υπάρχει Διαβήτης τύπου 3;
Πολλοί επιστήμονες αναφέρονται στην νόσο Alzheimer ως “Διαβήτης τύπου 3”. Αυτό συμβαίνει εξαιτίας της σχέσης των δυο αυτών νόσων αλλά και της ομοιότητας της παθοφυσιολογίας του διαβήτη τύπου 2 με τη νόσο Alzheimer.
Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου 1
Ο διαβήτης τύπου 1 είναι μια αυτοάνοση πάθηση όπου το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται λανθασμένα και καταστρέφει τα β-κύτταρα που παράγουν ινσουλίνη στο πάγκρεας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την ελάχιστη έως μηδενική παραγωγή ινσουλίνης (ανάλογα με τη ζημιά των β-κυττάρων), η οποία είναι ζωτικής σημασίας για τη ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα.
Διαβήτης Τύπου 1 ή Παιδικός Διαβήτης: Πότε εμφανίζεται; Ποια η Διαφορά με τους Υπόλοιπους;
Ο διαβήτης τύπου 1 λέγεται αλλιώς και παιδικός διαβήτης καθώς εμφανίζεται συχνότερα στην παιδική ή εφηβική ηλικία, αν και μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Τα άτομα με διαβήτη τύπου 1 χρειάζονται τακτικές ενέσεις ινσουλίνης ή τη χρήση αντλίας ινσουλίνης για τη διαχείριση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα τους καθώς όπως είπα, δεν υπάρχει ενδογενής παραγωγή αυτής, ή δεν επαρκεί.
Συχνή παρακολούθηση Σακχάρου
Πρέπει επίσης να παρακολουθούν συχνά το σάκχαρο στο αίμα τους και να προσαρμόζουν τις δόσεις της ινσουλίνης τους με βάση την πρόσληψη τροφής, τη σωματική δραστηριότητα και άλλους παράγοντες καθώς όπως είναι εύκολο να κάνουν επεισόδια υπεργλυκαιμίας (υψηλό σάκχαρο στο αίμα), είναι εύκολο με λάθος δόση ινσουλίνης να κάνουν επεισόδια υπογλυκαιμίας (χαμηλό σάκχαρο στο αίμα) που είναι εξίσου επικίνδυνα.
Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου 2
Ο διαβήτης τύπου 2 είναι ο πιο συχνός από τους υπόλοιπους τύπους διαβήτη. Είναι μια μεταβολική διαταραχή που τις περισσότερες φορές χαρακτηρίζεται από την αντίσταση στην ινσουλίνη, όπου τα κύτταρα του σώματος δεν ανταποκρίνονται σωστά στην ινσουλίνη και/ή το πάγκρεας δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη.
Πότε εμφανίζεται ο Σακχαρώδης Διαβήτης 2;
Συχνά αναπτύσσεται σε ενήλικες άνω των 45 ετών, αν και δυστυχώς εμφανίζεται όλο και συχνότερα σε νεότερα άτομα, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών και των εφήβων, κυρίως λόγω της αύξησης των ποσοστών παχυσαρκίας!
Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου 2: Ποια η Διαφορά με τους Υπόλοιπους Τύπους;
Σε αντίθεση με τον διαβήτη τύπου 1, η χρήση ενέσιμης ινσουλίνης στις περισσότερες των περιπτώσεων δεν είναι απαραίτητη, καθώς όπως είπα πιο πάνω, το πρόβλημα συνήθως δεν είναι στο ότι δεν παράγεται αρκετή ινσουλίνη, αλλά στο γεγονός πως υπάρχει αντίσταση σε αυτήν. Δεν μπορεί δηλαδή να συνδεθεί αποτελεσματικά με το κύτταρα ώστε να εισέλθει η γλυκόζη από την κυκλοφορία του αίματος στα κύτταρα για την παραγωγή ενέργειας.
Τα προληπτικά μέτρα και η έγκαιρη παρέμβαση είναι ζωτικής σημασίας στον διαβήτη τύπου 2 για την πρόληψη ή την καθυστέρηση επιπλοκών όπως η καρδιαγγειακή νόσος και άλλα που θα δούμε αργότερα.
Ο διαβήτης τύπου 2 αποτελεί το 90-95% όλων των περιπτώσεων διαβήτη.
Σακχαρώδης Διαβήτης Κύησης
Ο διαβήτης κύησης εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ωστόσο ο λόγος που αναπτύσσεται το φαινόμενο αυτό δεν έχει εξακριβωθεί.Οι ερευνητές υποψιάζονται πως συμβαίνει λόγω των μεγάλων διακυμάνσεων στα επίπεδα των ορμονών τη περίοδο αυτή.
Η κατάσταση αυτή αναπτύσσεται συνήθως κατά τη διάρκεια του δεύτερου ή του τρίτου τριμήνου και συνήθως υποχωρεί μετά τον τοκετό. Ωστόσο, εγκυμονεί σημαντικούς κινδύνους εάν δεν αντιμετωπιστεί σωστά και για τη μητέρα αλλά και για το παιδί!
Σακχαρώδης Διαβήτης Κύησης: Τα καλά Νέα
Τα καλά νέα είναι πως μπορεί να διαχειριστεί κυρίως μέσω αλλαγών στις διαιτητικές συνήθειες, αποτρέποντας την εμφάνιση επιπλοκών.
Η διαχείριση του διαβήτη κύησης περιλαμβάνει την παρακολούθηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα, την υιοθέτηση μιας υγιεινής διατροφής, την τακτική σωματική δραστηριότητα (εφόσον επιτρέπεται) και, σε ορισμένες περιπτώσεις, τη χρήση ινσουλίνης ή ειδικών φαρμάκων.
Η στενή παρακολούθηση και η κατάλληλη ιατρική φροντίδα είναι απαραίτητες για να διασφαλιστεί η υγεία και η ασφάλεια τόσο της μητέρας όσο και του μωρού!
Ήξερες ότι
Σύμφωνα με έρευνες, οι γυναίκες που αναπτύσσουν διαβήτη κύησης έχουν 50-70% πιθανότητα να αναπτύξουν διαβήτη τύπου 2 μέσα σε 10-20 χρόνια μετά τον τοκετό.
Επιπλέον, τα παιδιά τους έχουν υψηλότερο κίνδυνο παχυσαρκίας και ανάπτυξης διαβήτη τύπου 2 αργότερα στη ζωή τους. Αυτό αναδεικνύει τη σημασία της τακτικής παρακολούθησης και των κατάλληλων τροποποιήσεων διατροφής και τρόπου ζωής της μητέρας κατά την εγκυμοσύνη για αποφυγή των επιπλοκών αυτών.
Προ-Διαβήτης
Ο προδιαβήτης όπως υποδηλώνει και η ονομασία του, δεν θεωρείται τύπος διαβήτη αλλά προηγείται του διαβήτη. Ο προδιαβήτης είναι μια κατάσταση κατά την οποία τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα είναι υψηλότερα από το φυσιολογικό, αλλά δεν είναι ακόμη αρκετά υψηλά ώστε να χαρακτηριστούν ως διαβήτης τύπου 2 (διαφέρουν από οργανισμό σε οργανισμό αλλά επίπεδα γλυκόζης νηστείας 100-125 ng/dL θεωρούνται προδιαβήτης από τους περισσότερους).
Προ-Διαβήτης: Γιατί μας ενδιαφέρει;
Αν και δεν είναι τύπος διαβήτη, τον αναφέρω για δύο λόγους. Ο πρώτος είναι επειδή χρησιμεύει ως κρίσιμο προειδοποιητικό σημάδι και ως πιθανός πρόδρομος του διαβήτη τύπου 2. Τα άτομα με προδιαβήτη διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2, καρδιακών παθήσεων και εγκεφαλικού επεισοδίου.
Η σημασία της έγκαιρης ανίχνευσης του προδιαβήτη είναι πολύ σημαντική.
Γιατί είναι σημαντικός;
Πρώτον γιατί υπολογίζεται πως 1 στους 3 ενήλικες κατοίκους των ΗΠΑ έχει προδιαβήτη ο οποίος αναμένει να εξελιχθεί σε διαβήτη!
Δεύτερον, η εξέλιξη του προδιαβήτη σε διαβήτη τύπου 2 μπορεί να προληφθεί μέσω αλλαγών στον τρόπο ζωής.
Σακχαρώδης Διαβήτης και Διάγνωση
Η έγκαιρη διάγνωση του διαβήτη είναι ζωτικής σημασίας καθώς όσο νωρίτερα διαγνωσθεί τόσο πιο εύκολη θα είναι η διαχείρισή του αλλά και θα προληφθούν τυχόν επιπλοκές.Υπάρχουν κάποια σημάδια/συμπτώματα που μπορούν να υποδείξουν την ύπαρξη του διαβήτη, αλλά και ειδικές εξετάσεις για την επιβεβαιώσουν.
Συμπτώματα στον Σακχαρώδη Διαβήτη
Δεν υπάρχουν κοινά συμπτώματα σε όλους τους τύπους διαβήτη, επειδή υπάρχουν διαφορές στην ένταση ή τον χρόνο εμφάνισης των συμπτωμάτων, όπως επίσης και υπάρχουν κάποια χαρακτηριστικά συμπτώματα ανάλογα με τον τύπο του διαβήτη. Πάμε να δούμε για κάθε τύπο διαβήτη τα συμπτώματα του.
Συμπτώματα Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1
Ο διαβήτης τύπου 1 αναπτύσσεται συχνά γρήγορα και τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν ξαφνικά. Τα συνήθη συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Συχνή ούρηση: Αυξημένη συχνότητα και όγκος ούρησης.
- Υπερβολική δίψα: Επίμονη δίψα και κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων υγρών.
- Ακραία πείνα: Έντονη πείνα, ειδικά για γλυκά, παρά το φαγητό.
- Ακούσια απώλεια βάρους: Απώλεια βάρους παρά τη φυσιολογική ή αυξημένη όρεξη.
- Κόπωση: Αίσθημα ασυνήθιστης κόπωσης ή αδυναμίας.
- Θολή όραση: Προβλήματα όρασης που οφείλονται σε υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα.
- Κετόνες στα ούρα: Γλυκιά μυρωδιά στην αναπνοή ή ούρα με φρουτώδη οσμή, που υποδηλώνουν κετόνες (υποπροϊόν της διάσπασης του λίπους).
Συμπτώματα Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2
Ο διαβήτης τύπου 2 αναπτύσσεται πιο σταδιακά και τα συμπτώματα μπορεί να είναι ανεπαίσθητα ή να παραβλέπονται. Τα συνήθη συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Συχνή ούρηση: Παρόμοια με τον διαβήτη τύπου 1, η συχνουρία είναι συχνή.
- Αυξημένη δίψα: Επίμονη δίψα και κατανάλωση περισσότερων υγρών από το συνηθισμένο.
- Αυξημένη πείνα: Αίσθημα πείνας συχνά, ακόμη και μετά το φαγητό.
- Ανεξήγητη απώλεια ή αύξηση βάρους: Απώλεια βάρους χωρίς προσπάθεια ή αύξηση βάρους απροσδόκητα.
- Κόπωση: Επίμονη κούραση ή αίσθημα εξάντλησης.
- Θολή όραση: Δυσκολία να δείτε καθαρά ή αλλαγές στην όραση.
- Πληγές που επουλώνονται αργά ή συχνές λοιμώξεις: Οι πληγές χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να επουλωθούν και μπορεί να υπάρχουν συχνότερες λοιμώξεις.
- Σκούρες κηλίδες στο δέρμα: Σκούρες, βελούδινες κηλίδες δέρματος, που συχνά βρίσκονται στο λαιμό ή στις μασχάλες, γνωστές ως μελανίζουσα ακάνθωση (acanthosis nigricans).
- Μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα: Μυρμήγκιασμα ή μούδιασμα στα χέρια ή τα πόδια λόγω νευρικής βλάβης.
Συμπτώματα Διαβήτη Κύησης
Ο διαβήτης κύησης συχνά δεν έχει εμφανή συμπτώματα, γι’ αυτό και ο τακτικός έλεγχος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι ζωτικής σημασίας. Εάν εμφανιστούν συμπτώματα, αυτά μπορεί να είναι παρόμοια με εκείνα του διαβήτη τύπου 2, όπως:
- Αυξημένη δίψα: Υπερβολική δίψα και κατανάλωση περισσότερων υγρών.
- Συχνή ούρηση: Πιο συχνές επισκέψεις στην τουαλέτα.
- Κόπωση: Αίσθημα ασυνήθιστης κούρασης ή λήθαργου.
Φαινόμενο Επικάλυψης Συμπτωμάτων
Καθώς και τα τρία συμπτώματα διαβήτη κύησης μπορεί να οφείλονται στην εγκυμοσύνη, υπάρχει δηλαδή επικάλυψη συμπτωμάτων, είναι σημαντικό να πραγματοποιείται συχνός έλεγχος επιπέδων γλυκόζης στο αίμα το οποίο θα αναλύσουμε αμέσως στο επόμενο υποκεφάλαιο.
Σακχαρώδης Διαβήτης: Πως πραγματοποιείται η Οριστική Διάγνωση
Υπάρχουν μερικές εξετάσεις που πραγματοποιούν γιατροί για την διάγνωση του διαβήτη. Ανεξαρτήτως τύπου, οι προϋποθέσεις είναι οι ίδιες.
Σακχαρώδης Διαβήτης και Δοκιμή Σακχάρου αίματος νηστείας
- Διαδικασία: Δείγμα αίματος λαμβάνεται μετά από ολονύκτια νηστεία (συνήθως 10-12 ώρες).
- Φυσιολογικό εύρος: Λιγότερο από 100 mg/dL (5,6 mmol/L).
- Προδιαβητικό εύρος: 100 έως 125 mg/dL (5,6 έως 6,9 mmol/L).
- Διάγνωση διαβήτη: 126 mg/dL (7,0 mmol/L) ή υψηλότερα.
Σακχαρώδης Διαβήτης και Δοκιμασία ανοχής γλυκόζης από το στόμα
- Διαδικασία: Μετά από ολονύκτια νηστεία, λαμβάνεται δείγμα αίματος για τη μέτρηση των επιπέδων γλυκόζης νηστείας στο αίμα. Στη συνέχεια, δίνεται ένα ζαχαρούχο διάλυμα που περιέχει συνήθως 75 γραμμάρια γλυκόζης και τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα ελέγχονται ανά διαστήματα, συνήθως 1 και 2 ώρες αργότερα, αντίστοιχα.
- Φυσιολογικό εύρος: Λιγότερο από 140 mg/dL (7,8 mmol/L) σε 2 ώρες.
- Εύρος προδιαβήτη: 140 έως 199 mg/dL (7,8 έως 11,0 mmol/L) σε 2 ώρες.
- Διάγνωση διαβήτη: 200 mg/dL (11,1 mmol/L) ή υψηλότερα σε 2 ώρες.
Η Δοκιμασία ανοχής γλυκόζης είναι γνωστή και ως Καμπύλη Γλυκόζης.
Σακχαρώδης Διαβήτης και Δοκιμή Αιμοσφαιρίνης A1c
- Διαδικασία: Αυτή η εξέταση αίματος, στην ουσία μετρά τα μέσα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα κατά τους τελευταίους 2 έως 3 μήνες, αξιολογώντας το ποσοστό της αιμοσφαιρίνης που είναι συνδεδεμένη με τη γλυκόζη στο αίμα. Αυτό μπορεί να συμβεί καθώς ο χρόνος ζωής της αιμοσφαιρίνης είναι 2-3 μήνες.
- Φυσιολογικό εύρος τιμών: Κάτω από 5,7%.
- Προδιαβητικό εύρος: 5,7% έως 6,4%.
- Διάγνωση διαβήτη: 6,5% και άνω.
Σακχαρώδης Διαβήτης και Τυχαία εξέταση σακχάρου στο αίμα
- Διαδικασία: Λαμβάνεται δείγμα αίματος οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας, ανεξάρτητα από την κατανάλωση φαγητού.
- Κανονικό εύρος τιμών: Εξαρτάται από την ώρα κατανάλωσης του τελευταίου γεύματος, αλλά γενικά κάτω από 140 mg/dL (7,8 mmol/L).
- Διάγνωση διαβήτη: 200 mg/dL (11,1 mmol/L) ή υψηλότερα, ειδικά εάν συνοδεύεται από συμπτώματα διαβήτη.
Πίνακας Εξετάσεων για Διάγνωση Σακχαρώδη Διαβήτη
| Εξέταση | Διαδικασία | Φυσιολογικό εύρος | Προδιαβητικό εύρος | Διάγνωση Διαβήτη |
| Δοκιμή σακχάρου αίματος νηστείας | Μέτρηση μετά από ολονύκτια νηστεία (συνήθως 10-12 ώρες). | Λιγότερο από 100 mg/dL (5,6 mmol/L) | 100 έως 125 mg/dL (5,6 έως 6,9 mmol/L) | 126 mg/dL (7,0 mmol/L) ή υψηλότερα |
| Δοκιμασία ανοχής γλυκόζης από το στόμα | Μέτρηση μετά από ολονύκτια νηστεία. Κατανάλωση ζαχαρούχου υγρού. Τακτικές μετρήσεις σακχάρου μέσα σε ένα 2ωρο | Λιγότερο από 140 mg/dL (7,8 mmol/L) σε 2 ώρες | 140 έως 199 mg/dL (7,8 έως 11,0 mmol/L) σε 2 ώρες | 200 mg/dL (11,1 mmol/L) ή υψηλότερα σε 2 ώρες |
| Δοκιμή αιμοσφαιρίνης A1c | Μέτρηση μέσου όρου γλυκόζης τελευταίο τρίμηνο. | Κάτω από 5,7% | 5,7% έως 6,4% | 6,5% και άνω |
| Τυχαία μέτρηση σακχάρου στο αίμα | Τυχαία μέτρηση γλυκόζης μέσα στην ημέρα. | Εξαρτάται από το πότε φάγατε τελευταία φορά, αλλά γενικά κάτω από 140 mg/dL (7,8 mmol/L) | – | 200 mg/dL (11,1 mmol/L) ή υψηλότερα, ειδικά εάν συνοδεύεται από συμπτώματα διαβήτη |
Είναι αξιόπιστα τα Διαγνωστικά Τεστ;
Είναι σημαντικό να υπάρχει επαναληψιμότητα στις μετρήσεις αυτές για την οριστική διάγνωση. Δηλαδή εάν μια μέτρηση γλυκόζης νηστείας βγει 126 mg/dL, δεν είναι βέβαιο πως μιλάμε για διάγνωση διαβήτη, καθώς μπορεί:
- να μην τηρήθηκαν σωστά οι προϋποθέσεις νηστείας,
- να ήταν αρκετά βαρύ το τελευταίο γεύμα,
- να υπήρξε αφυδάτωση ή
- ακόμη και να πήγε κάτι λάθος κατά τη μέτρηση.
Για αυτό, συνήθως πραγματοποιούνται 3 μετρήσεις από τις οποίες όταν δεν υπάρχει μεγάλη απόκλιση μεταξύ τους, λαμβάνεται ο μέσος όρος και πραγματοποιείται η διάγνωση μέσω αυτού.
Παθοφυσιολογία Σακχαρώδη Διαβήτη
Είναι λογικό, ειδικά αφού έμαθες πως ο κάθε τύπος διαβήτη εμφανίζεται συνήθως σε διαφορετικό στάδιο της ζωής, να αναρωτιέσαι τι οδηγεί στην ανάπτυξη του διαβήτη. Πάμε να δούμε αναλυτικά τον μηχανισμό πίσω από κάθε τύπο διαβήτη!
Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου 1: Μηχανισμός
Όπως είπαμε και πριν, ο διαβήτης τύπου 1 οφείλεται στην επίθεση του ανοσοποιητικού μας στα β-κύτταρα του παγκρέατος. Τα β-κύτταρα του παγκρέατος είναι αυτά που παράγουν ινσουλίνη, η ορμόνη που είναι υπεύθυνη για να μειώνει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, οπότε όταν αυτά αρχίσουν να λιγοστεύουν σε αριθμό δεν είναι ικανά να παράγουνε επαρκή ινσουλίνη για τη σωστή διαχείριση της γλυκόζης του αίματος.
Γιατί το ανοσοποιητικό μας επιτίθεται στα Β-κύτταρα;
Όπως και κάθε άλλο αυτοάνοσο νόσημα, ο λόγος που το σώμα επιτίθεται στον εαυτό τού δεν είναι εξακριβωμένος, μιλάμε για λανθοιασμένη ανίχνευση των κυττάρων μας ως ξένα. Πάμε να δούμε μερικούς από τους λόγους που μπορεί να συμβαίνει αυτό.
Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου 1 Γενετική ευαισθησία
Ορισμένα γονίδια, ιδίως εκείνα του συμπλέγματος HLA (ανθρώπινο αντιγόνο λευκοκυττάρων), αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 1. Τα άτομα με οικογενειακό ιστορικό της νόσου διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο. Αυτό δεν σημαίνει πως όλα τα άτομα με προδιάθεση για ανάπτυξη διαβήτη τύπου 1 τον αναπτύσσουν κιόλας, απλά αυξάνονται οι πιθανότητες.
Μετάλλαξη Γονιδίου HLA και ανάπτυξη Διαβήτη τύπου 1
Η πιθανότητα εμφάνισης διαβήτη τύπου 1 είναι 0.4% στον γενικό πληθυσμό. Έχοντας συγκεκριμένη μετάλλαξη στο γονίδιο HLA (HLA-DR3-DQ2 και HLA-DR4-DQ8 απλότυποι) η πιθανότητα αυτή αυξάνεται στο 10%.
Τέλος, εάν κάποιος έχει συγγενή πρώτου βαθμού με διαβήτη τύπου 1 και ταυτόχρονα έχει μία από τις συγκεκριμένες μεταλλάξεις του γονιδίου η πιθανότητα ανάπτυξης διαβήτη τύπου 1 φτάνει το 40%!
Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου 1: Περιβαλλοντικοί παράγοντες
Μερικοί περιβαλλοντικοί παράγοντες μπορούν να αυξήσουν την πιθανότητα για ένα αυτοάνοσο νόσημα. Τέτοιοι παράγοντες μπορεί να είναι ιογενείς λοιμώξεις (π.χ. εντεροϊοί), διατροφικοί παράγοντες στην πρώιμη παιδική ηλικία (π.χ πρώιμη ή καθυστερημένη έκθεση σε γλουτένη κατά τη βρεφική ηλικία ίσως αυξάνει τη πιθανότητα) και το στρες μπορεί να λειτουργήσουν ως εκλυτικοί παράγοντες σε γενετικά ευαίσθητα άτομα, ξεκινώντας την αυτοάνοση διαδικασία.
Πρώιμη έκθεση σε αγελαδινό γάλα μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες για ανάπτυξη διαβήτη τύπου 1 κατά 30%. Ωστόσο τα αποτελέσματα ερευνών έρχονται σε αντίθεση μεταξύ τους
Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2: Μηχανισμός
Όπως είδαμε πιο πάνω, ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 οφείλεται κυρίως στην μακροχρόνια αντίσταση στην ινσουλίνη. Φαντάσου πως η ινσουλίνη είναι ένα κλειδί το οποίο συνδέεται στο κύτταρο, το ξεκλειδώνει και έτσι αφήνει την γλυκόζη να εισέλθει μέσα στο κύτταρο. Χάρη σε αυτή την δράση της ινσουλίνης, ρυθμίζονται τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα.
Καταλαβαίνεις λοιπόν πως όταν το “κλειδί” δηλαδή η ινσουλίνη, δεν μπορεί να συνδεθεί με τη “κλειδαριά”, δηλαδή με το κύτταρο, η γλυκόζη αρχίζει να συγκεντρώνεται στο αίμα, οδηγώντας σε υπεργλυκαιμία. Πάμε τώρα να δούμε τι μπορεί να συντελεί σε αυτό το αποτέλεσμα.
Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2: Παχυσαρκία και Σπλαχνικό Λίπος
Η παχυσαρκία, και ιδιαίτερα η συσσώρευση σπλαχνικού λίπους (το λίπος ανάμεσα στα σπλάχνα, δηλαδή στα όργανα της κοιλιακής περιοχής) συνδέεται στενά με την αντίσταση στην ινσουλίνη και τον διαβήτη τύπου 2.
Συνοπτικά, ο λιπώδης ιστός παράγουν ουσίες οι οποίες συμβάλλουν στην φλεγμονή. Η φλεγμονή με τη σειρά της οδηγεί στην αντίσταση στην ινσουλίνη.
Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2: Μήπως Φταίνε τα Γονίδια;
Οι γενετικοί παράγοντες παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του διαβήτη τύπου 2 και της αντίστασης στην ινσουλίνη. Αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό διαβήτη τύπου 2, ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος. Συγκεκριμένα γονίδια μπορούν να επηρεάσουν τον τρόπο με τον οποίο το σώμα χρησιμοποιεί την ινσουλίνη και τη γλυκόζη, καθιστώντας μερικά άτομα πιο επιρρεπή στην ανάπτυξη αντίστασης στην ινσουλίνη.
Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2 και Σωματική Δραστηριότητα
Η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας είναι ένας άλλος σημαντικός παράγοντας που συμβάλλει στην αντίσταση στην ινσουλίνη και τον διαβήτη τύπου 2. Η σωματική άσκηση αυξάνει την πρόσληψη γλυκόζης από τους μύες, βοηθώντας στη μείωση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα και στη βελτίωση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη! Επιπλέον, η τακτική άσκηση βοηθά στον έλεγχο του βάρους, μειώνοντας το σπλαχνικό λίπος και βελτιώνοντας τη μεταβολική υγεία.
Ήξερες ότι
Η άσκηση ενισχύει επίσης τη λειτουργία των μιτοχονδρίων στα μυϊκά κύτταρα, προάγοντας την καλύτερη χρήση της γλυκόζης και των λιπών στον μεταβολισμό.
Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2 και Κακή Διατροφή
Οι διατροφικές επιλογές έχουν σημαντική επίδραση στην αντίσταση στην ινσουλίνη και τον κίνδυνο διαβήτη τύπου 2. Κοιτώντας τους προηγούμενους παράγοντες καταλαβαίνουμε πως επηρεάζει και την παχυσαρκία που όπως είπαμε είναι παράγοντας ανάπτυξης διαβήτη.
Τι εννοούμε Κακή Διατροφή;
Οι δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε επεξεργασμένους υδατάνθρακες και ζάχαρη προκαλούν ταχεία αύξηση των επιπέδων γλυκόζης και ινσουλίνης στο αίμα, οδηγώντας μακροπρόθεσμα σε αύξηση του σωματικού βάρους και σε αντίσταση στην ινσουλίνη. Η κατανάλωση κορεσμένων και τρανς λιπαρών σχετίζεται με αυξημένη φλεγμονή και αντίσταση στην ινσουλίνη. Οι δίαιτες με χαμηλή περιεκτικότητα σε διαιτητικές ίνες, που βρίσκονται σε δημητριακά ολικής άλεσης, φρούτα και λαχανικά, μπορούν επίσης να επιδεινώσουν την ευαισθησία στην ινσουλίνη.
Οι φυτικές ίνες βοηθούν στη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα και υποστηρίζουν την υγεία του εντέρου, που είναι σημαντική για τον μεταβολισμό.
Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2 και Μικροβίωμα του εντέρου
Το μικροβίωμα του εντέρου το οποίο αποτελείται από τρισεκατομμύρια μικροοργανισμούς, διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στον μεταβολισμό και τη ρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος. Μια ανισορροπία στα βακτήρια του εντέρου (δυσβίωση) έχει συνδεθεί με αυξημένη φλεγμονή και αντίσταση στην ινσουλίνη.
Διαβήτης κύησης: Μηχανισμός
Ο μηχανισμός πίσω από τον διαβήτη κύησης είναι όμοιος με τον διαβήτη τύπου 2. Συναντάμε δηλαδή και εδώ αντίσταση στην ινσουλίνη. Πάμε να δούμε γιατί μπορεί να συμβαίνει αυτό κατά τη κύηση, αλλά και γιατί αυτό φαίνεται να διορθώνεται με το πέρας της κύησης.
Διαβήτης κύησης και Ορμόνες της Εγκυμοσύνης
Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ο πλακούντας παράγει ορμόνες που μπορεί να μπλοκάρουν τη δράση της ινσουλίνης, οδηγώντας σε αντίσταση στην ινσουλίνη. Αυτός είναι φυσιολογικός μηχανισμός καθώς έτσι εξασφαλίζεται ότι περισσότερη γλυκόζη είναι διαθέσιμη για την υποστήριξη του αναπτυσσόμενου εμβρύου. Για αυτό και μετά την εγκυμοσύνη συνήθως επιστρέφει η γλυκόζη στα επιθυμητά επίπεδα.
Διαβήτης Κύησης: Αυξημένη Ζήτηση Ινσουλίνης
Καθώς η εγκυμοσύνη εξελίσσεται, ο οργανισμός χρειάζεται να παράγει περισσότερη ινσουλίνη για να ξεπεράσει την αντίσταση στην ινσουλίνη. Εάν το πάγκρεας δεν μπορεί να ανταποκριθεί σε αυτή την αυξημένη ζήτηση, τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα αυξάνονται, με αποτέλεσμα.. τον διαβήτη κύησης.
Προδιάθεση για Διαβήτη Κύησης
Οι γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό διαβήτη ή που είναι υπέρβαρες ή παχύσαρκες πριν από την εγκυμοσύνη διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη κύησης.
Οι γυναίκες με Παχυσαρκία τη στιγμή της σύλληψης έχουν 3-6 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν διαβήτη κύησης!
Διαβήτης Κύησης: Πως τον Επηρεάζει η Διατροφή και Τρόπος Ζωής
Για ακόμη μία φορά, οι ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες και η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη διαβήτη κύησης.
Σακχαρώδης Διαβήτης: Ποιες οι Επιπτώσεις του;
Όλοι οι τύποι διαβήτη, εάν δεν τους αντιμετωπίσουμε σωστά, μπορούν να οδηγήσουν σε μια σειρά σοβαρών επιπλοκών. Αυτές οι επιπλοκές μπορεί να επηρεάσουν διάφορα όργανα και συστήματα του σώματος μας και μπορεί να είναι οξείες ή χρόνιες. Πάμε να δούμε τις κύριες επιπλοκές που σχετίζονται με τον διαβήτη.
Σακχαρώδης Διαβήτης και Καρδιαγγειακή νόσος
Ο διαβήτης αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων, συμπεριλαμβανομένων των καρδιακών παθήσεων, των εγκεφαλικών επεισοδίων και της υπέρτασης.
Τα χρόνια υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα συμβάλλουν στην ανάπτυξη αθηροσκλήρωσης, όπου οι αρτηρίες σκληραίνουν και στενεύουν λόγω συσσώρευσης αθηρωματικής πλάκας. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη ροή αίματος, αυξάνοντας τον κίνδυνο καρδιακών προσβολών και εγκεφαλικών επεισοδίων!
Σακχαρώδης Διαβήτης και Διαβητική Νεφροπάθεια
Η διαβητική νεφροπάθεια είναι μια σοβαρή επιπλοκή του διαβήτη που επηρεάζει τους νεφρούς, οδηγώντας σε βλάβη του συστήματος φιλτραρίσματός τους.
Τα παρατεταμένα υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα μπορεί να προκαλέσουν βλάβη στα μικρά αιμοφόρα αγγεία των νεφρών σου. Έτσι μειώνουν την ικανότητά τους να φιλτράρουν αποτελεσματικά τα άχρηστα προϊόντα και τα περιττά υγρά από το αίμα.
Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε διαρροή πρωτεϊνών στα ούρα, μια κατάσταση γνωστή ως πρωτεϊνουρία, και τελικά να εξελιχθεί σε χρόνια νεφρική νόσο ή νεφροπάθεια τελικού σταδίου! Η νεφροπάθεια τελικού σταδίου απαιτεί αιμοκάθαρση ή μεταμόσχευση νεφρού.
Προλαμβάνοντας τη Διαβητική Νεφροπάθεια
Τα πρώιμα σημάδια της νεφροπάθειας μπορούν να ανιχνευθούν μέσω τακτικών εξετάσεων ούρων και παρακολούθησης της αρτηριακής πίεσης.
Η διαχείριση επικεντρώνεται στη διατήρηση αυστηρού ελέγχου της γλυκόζης στο αίμα, στη διαχείριση της αρτηριακής πίεσης (συχνά με φαρμακευτική αγωγή) και στην παρακολούθηση της νεφρικής λειτουργίας για την επιβράδυνση της εξέλιξης της νεφρικής βλάβης και την πρόληψη σοβαρών επιπτώσεων.
Σακχαρώδης Διαβήτης και Διαβητική Νευροπάθεια
Ένα φ άλλαξε, πόσο διαφορετικό μπορεί να είναι; Η διαβητική νευροπάθεια αναφέρεται στη νευρική βλάβη που προκύπτει από παρατεταμένα υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα και μπορεί να επηρεάσει διάφορους τύπους νεύρων σε όλο το σώμα.
Η περιφερική νευροπάθεια, η πιο κοινή μορφή, προκαλεί συμπτώματα όπως πόνο, μυρμήγκιασμα ή μούδιασμα στα χέρια και τα πόδια, επηρεάζοντας τις καθημερινές δραστηριότητες και την ποιότητα ζωής.
Διαβητικό Πόδι
Ίσως έχεις ακούσει για το διαβητικό πόδι. Το διαβητικό πόδι στην ουσία είναι διαβητική περιφερική νευροπάθεια στα κάτω άκρα.
Τα χρόνια υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα είναι ικανά να προκαλέσουν ζημιά στα νεύρα και όταν επηρεάζουν τα νεύρα του ποδιού (κυρίως της πατούσας) τα άτομα καταλήγουν να μην έχουν καλή έως και καθόλου αίσθηση στο άκρο του ποδιού τους.
Αυτό μπορεί να φέρει ως αποτέλεσμα παραμελημένους τραυματισμούς που μολύνονται και προκαλούν σοβαρή ζημιά.
Σακχαρώδης Διαβήτης και Αμφιβληστροειδοπάθεια
Ακόμη και στα μάτια επιδρά ο διαβήτης… Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια είναι μια επιπλοκή των ματιών που προκύπτει από βλάβη των αιμοφόρων αγγείων στον αμφιβληστροειδή λόγω παρατεταμένων υψηλών επιπέδων σακχάρου στο αίμα.
Στα αρχικά στάδια μπορεί να μην εμφανίζονται συμπτώματα, αλλά καθώς η κατάσταση εξελίσσεται, θα ξεκινήσει η θολή όραση, πλωτές κηλίδες (μικρές, σκοτεινές κηλίδες ή “μαύρα σημεία”) και διαταραχή της έγχρωμης όρασης. Οι τακτικές οφθαλμολογικές εξετάσεις είναι ζωτικής σημασίας για την έγκαιρη ανίχνευση και θεραπεία!
Εάν δεν αντιμετωπιστεί η αμφιβληστροειδοπάθεια μπορεί να εξελιχθεί σε ολική τύφλωση!
Σακχαρώδης Διαβήτης και Υπογλυκαιμία
«Υπογλυκαιμία; Τόση ώρα δεν μιλάμε για αυξημένο σάκχαρο;» Η αλήθεια είναι πως η υπογλυκαιμία, δηλαδή το χαμηλό σάκχαρο στο αίμα, είναι μια συχνή οξεία επιπλοκή του διαβήτη.
Πως συμβαίνει αυτό; Συμβαίνει κυρίως σε άτομα που χρησιμοποιούν ινσουλίνη ή άλλα φάρμακα που μειώνουν τη γλυκόζη ή αλλιώς το σάκχαρο.
Τα συμπτώματα της υπογλυκαιμίας μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Τρέμουλο
- Εφίδρωση
- Σύγχυση
- Ευερεθιστότητα
- Ζάλη
Σοβαρή Υπογλυκαιμία και Τι να Κάνεις;
Σοβαρή υπογλυκαιμία, συνήθως όταν το σάκχαρο πέφτει κάτω των 54 mg/dL μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια συνείδησης, επιληπτικές κρίσεις ή ακόμη και σε κώμα!
Η άμεση αντιμετώπιση, που συνήθως περιλαμβάνει την κατανάλωση απλών σακχάρων (1-2 κ.γ. μέλι ή 120 ml χυμού), είναι ζωτικής σημασίας για την αποκατάσταση των φυσιολογικών επιπέδων σακχάρου στο αίμα και την πρόληψη σοβαρών αποτελεσμάτων.
Σακχαρώδης Διαβήτης και Σοβαρή Υπεργλυκαιμία
Το αντίθετο από το προηγούμενο. Η υπεροσμωτική υπεργλυκαιμική κατάσταση παρατηρείται συχνά σε άτομα με διαβήτη τύπου 2 αλλά και τύπου 1! Χαρακτηρίζεται από εξαιρετικά υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα (άνω των 250 mg/dL) χωρίς σημαντική παραγωγή κετονών. Αυτό οδηγεί σε σοβαρή αφυδάτωση, ανισορροπίες ηλεκτρολυτών και υπεροσμωτική κατάσταση (αυξημένη συγκέντρωση διαλυτών ουσιών στο αίμα). Τα συμπτώματα και επιπλοκές ανάλογα με τα επίπεδα και το άτομo:
- Aκραία δίψα
- Ξηροστομία
- Σύγχυση
- Κώμα
- Θάνατο
Η Ιστορία του μικρού Ηλία
Ο μικρός Ηλίας ο οποίος κατάφερε να επηρεάσει το Σύστημα Υγείας, είχε αδιάγνωστο διαβήτη τύπου 1. Η μητέρα του κατάλαβε ότι κάτι δεν πάει καλά όταν τον είδε σε σύγχυση και με τρομερή δίψα.
Όταν του κάνανε μέτρηση σακχάρου στο Νοσοκομείο βρήκαν επίπεδα >600 mg/dL!! Επίπεδα τόσο μεγάλα θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε θάνατο αλλά ο μικρός Ηλίας ευτυχώς κατάφερε και επιβίωσε χωρίς μακροχρόνιες επιπτώσεις.
Σακχαρώδης Διαβήτης και Διαβητική κετοξέωση
Η διαβητική κετοξέωση είναι μια σοβαρή και δυνητικά απειλητική για τη ζωή επιπλοκή που επηρεάζει κυρίως άτομα με διαβήτη τύπου 1. Στα άτομα με διαβήτη προκύπτει κυρίως από την έλλειψη ινσουλίνης, με αποτέλεσμα το σώμα να χρησιμοποιεί το λίπος για παραγωγή ενέργειας και να παράγει υψηλά επίπεδα κετονών. Αυτές οι κετόνες συσσωρεύονται στο αίμα, οδηγώντας σε μεταβολική οξέωση.
Είδαμε λοιπόν το πόσο σημαντικό είναι να διαχειριστούμε τον Διαβήτη σωστά ώστε να αποφύγουμε τις σοβαρές επιπλοκές αυτές. Πάμε λοιπόν τώρα να δούμε πως θα το κάνουμε αυτό!
Αντιμετώπιση Σακχαρώδη Διαβήτη μέσω Διατροφής
Η διατροφή σχετίζεται άμεσα με τον διαβήτη. Όπως είδαμε και στο κομμάτι του μηχανισμού, παράγοντες έκλυσης του διαβήτη μπορεί να είναι η παχυσαρκία, το σπλαχνικό λίπος, η κακή διατροφή με πολλούς επεξεργασμένους υδατάνθρακες και η εντερική δυσβίωση. Πάμε λοιπόν να δούμε τι πρέπει να τρως για καλύτερη διαχείριση του διαβήτη!
Ισορροπημένη Διατροφή στον Σακχαρώδη Διαβήτη
Βλέπουμε την σημασία της ισορροπημένης διατροφής αναδεικνύεται για ακόμη μια φορά καθώς φαίνεται πως παίζει εξαιρετικό ρόλο για την σωστή διαχείριση του διαβήτη. Μέσω της διατροφής μας λαμβάνουμε μακροθρεπτικά (Υδατάνθρακες, Πρωτεΐνες, Λίπη) και μικροθρεπτικά (βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία) συστατικά. Πάμε να δούμε πως αυτά παίζουν ρόλο στην διατροφή μας.
Σακχαρώδης Διαβήτης και Υδατάνθρακες
Έχω ακούσει πολλές φορές από διαιτώμενους ότι στο διαβήτη πρέπει να αποφεύγουμε εντελώς τους υδατάνθρακες. Αυτό όχι απλά δεν είναι σωστό, αλλά μπορεί να επιφέρει σοβαρές επιπλοκές. Ιδίως στην περίπτωση που λαμβάνεις φαρμακευτική αγωγή για την αντιμετώπιση του διαβήτη, καθώς μπορεί να οδηγηθεί σε επεισόδιο υπογλυκαιμίας!
Μεγαλύτερη σημασία έχει ο τύπος των υδατανθράκων και με τι συνδυάζεται όπως θα δούμε σε λίγο. Όσον αφορά τη ποσότητα, σύμφωνα με τις συστάσεις των περισσότερων διεθνών οργανισμών, οι υδατάνθρακες πρέπει να αντιστοιχούν στο 45-55% των ημερήσιων θερμίδων.
Τι Υδατάνθρακες να τρως αν έχεις Σακχαρώδη Διαβήτη;
Επικεντρώσου σε σύνθετους υδατάνθρακες όπως δημητριακά ολικής αλέσεως (π.χ. βρώμη, ζυμαρικά ολικής άλεσης, καστανό ρύζι), όσπρια και λαχανικά. Αυτά αυξάνουν πιο ομαλά τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και ενισχύουν τον κορεσμό. Δώσε, όμως, προσοχή στο μέγεθος των μερίδων.
Σακχαρώδης Διαβήτης και Πρωτεΐνες
Οι πρωτεΐνες, επειδή πέπτονται πιο αργά από ότι οι υδατάνθρακες, είναι πολύ καλό να συνδυάζονται με πηγές υδατανθράκων. Εάν σκοπεύεις να φας κάποιο τρόφιμο που περιέχει υδατάνθρακες, συνδύασε τον με πηγή πρωτεΐνης, έτσι ο συνδυασμός αυτών θα οδηγήσει σε πιο ομαλή αύξηση της γλυκόζης στο αίμα. Ένα παράδειγμα είναι να συνδυάζεις τα κριτσίνια ή τα κουλουράκια του πρωϊνού με αυγό ή το φρούτο σου με γιαούρτι.
Σακχαρώδης Διαβήτης και Λιπαρά
Τα λιπαρά όπως και οι πρωτεΐνες πέπτονται πιο αργά από ότι οι υδατάνθρακες, οπότε είναι εξίσου καλό συνοδευτικό υδατανθράκων για τον ίδιο λόγο. Ένα καλό παράδειγμα είναι να συνδυάζεις το φρούτο σου π.χ. μπανάνα με ξηρούς καρπούς όπως είναι τα φυστίκια, τα αμύγδαλα και τα καρύδια.
Παράλληλα, τα καλά λιπαρά, όπως τα ω3 (που μπορείς να βρεις στα λιπαρά ψάρια όπως ο σολομός και οι σαρδέλες) έχουν συνδεθεί με μειωμένη πιθανότητα ανάπτυξης διαβήτη αλλά και των επιπλοκών του!
Διατροφικός Συνδυασμός
Προσπάθησε να μην καταναλώνεις τους υδατάνθρακες μόνους τους, καθώς θα ανέβει πολύ απότομα η γλυκόζη αίματος, αλλά συνδύαζε τους με μια πηγή πρωτεΐνης ή/και λίπους. Ένα καλό παράδειγμα είναι το ψωμί ολικής άλεσης (υδατάνθρακας) με 100% βούτυρο ξηρών καρπών (πρωτεΐνη και λίπος).
Σακχαρώδης Διαβήτης και Μικροθρεπτικά Συστατικά
Τα μικροθρεπτικά συστατικά παίζουν εξίσου σημαντικό ρόλο για τη σωστή λειτουργία του σώματος σου. Πάμε να δούμε 9 από τα βασικά μικροθρεπτικά συστατικά που παίζουν ρόλο στον διαβήτη, αλλά και τις διατροφικές πηγές τους.
Μαγνήσιο και Σακχαρώδης Διαβήτης
- Ρόλος: Υποστηρίζει τη λειτουργία της ινσουλίνης και συμβάλλει στη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα.
- Πηγές: Φυλλώδη λαχανικά (σπανάκι, λάχανο), ξηροί καρποί, σπόροι, δημητριακά ολικής αλέσεως, όσπρια.
Χρώμιο και Σακχαρώδης Διαβήτης
- Ρόλος: Ενισχύει την ευαισθησία στην ινσουλίνη και το μεταβολισμό της γλυκόζης.
- Πηγές: Δημητριακά ολικής αλέσεως, ξηροί καρποί, μπρόκολο, κρέας.
Βιταμίνη D και Σακχαρώδης Διαβήτης
- Ρόλος: Παίζει ρόλο στην έκκριση ινσουλίνης και στην ανοχή στη γλυκόζη.
- Πηγές: Λιπαρά ψάρια (σολομός, σκουμπρί), εμπλουτισμένα γαλακτοκομικά προϊόντα, έκθεση στο ηλιακό φως.
Βιταμίνη Β12 και Σακχαρώδης Διαβήτης
- Ρόλος: Σημαντική για την υγεία των νεύρων, η οποία μπορεί να επηρεαστεί από τον διαβήτη, ιδίως αν λαμβάνεις αντιδιαβητικά δικία, όπως η μετφορμίνη.
- Πηγές: Κρέας, γαλακτοκομικά προϊόντα, αυγά, εμπλουτισμένα δημητριακά.
Βιταμίνη C και Σακχαρώδης Διαβήτης
- Ρόλος: Αντιοξειδωτικές ιδιότητες που μπορεί να συμβάλλουν στη μείωση του οξειδωτικού στρες που σχετίζεται με τον διαβήτη.
- Πηγές: Φρούτα εσπεριδοειδών (πορτοκάλια, γκρέιπφρουτ), φράουλες, πιπεριές, μπρόκολο.
Φυλλικό οξύ (βιταμίνη Β9) και Σακχαρώδης Διαβήτης
- Ρόλος: Σημαντικό για την κυτταρική λειτουργία και επιδιόρθωση και μπορεί να βελτιώσει την ευαισθησία στην ινσουλίνη.
- Πηγές: Φυλλώδη λαχανικά, όσπρια, εμπλουτισμένα δημητριακά.
Ψευδάργυρος και Σακχαρώδης Διαβήτης
- Ρόλος: Υποστηρίζει την παραγωγή και λειτουργία της ινσουλίνης και έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες.
- Πηγές: Κρέας, οστρακοειδή, όσπρια, σπόροι, ξηροί καρποί.
Άλφα-λιποϊκό οξύ και Σακχαρώδης Διαβήτης
- Ρόλος: Αντιοξειδωτικό που μπορεί να βελτιώσει την ευαισθησία στην ινσουλίνη και να μειώσει τα συμπτώματα της διαβητικής νευροπάθειας.
- Πηγές: Σπανάκι, μπρόκολο και συμπληρώματα.
Σελήνιο και Σακχαρώδης Διαβήτης
- Ρόλος: Αντιοξειδωτικές ιδιότητες που μπορεί να σε βοηθήσουν στην προστασία από το οξειδωτικό στρες που σχετίζεται με τον διαβήτη.
- Πηγές: Θαλασσινά, δημητριακά ολικής αλέσεως.
Σακχαρώδης Διαβήτης και Γλυκαιμικός Δείκτης
O γλυκαιμικός δείκτης ενός τροφίμου μας δείχνει την επίδρασή που έχει στα επίπεδα γλυκόζης (σακχάρου) στο αίμα. Συγκεκριμένα, συγκρίνει τα εκάστοτε τρόφιμα με καθαρή γλυκόζη, η οποία έχει γλυκαιμικό δείκτη 100. Μέσω αυτής της σύγκρισης αποδίδεται σε κάθε τρόφιμο τιμή ανάλογα με το πόσο γρήγορα αυξάνονται τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα μετά την κατανάλωση.
Διατροφή πλούσια σε τρόφιμα με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη δείχνει να συντελεί σε χειρότερη ρύθμιση του διαβήτη. Ωστόσο, διατροφή που περιλαμβάνει κυρίως τρόφιμα χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη έδειξε καλύτερη ρύθμιση επιπέδων σακχάρου.
Σακχαρώδης Διαβήτης και οι Τύποι Γλυκαιμικού Δείκτη
Τα τρόφιμα με υδατάνθρακες χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες ανάλογα με τον γλυκαιμικό τους δείκτη:
- Χαμηλός Γλυκαιμικός Δείκτης (55 ή λιγότερο): Τρόφιμα που προκαλούν αργή, σταδιακή αύξηση της γλυκόζης στο αίμα.
- Μέτριος Γλυκαιμικός Δείκτης (56-69): Τρόφιμα που προκαλούν μέτρια αύξηση της γλυκόζης στο αίμα.
- Υψηλός Γλυκαιμικός Δείκτης (70 ή περισσότερο): Τρόφιμα που προκαλούν γρήγορη αύξηση της γλυκόζης στο αίμα.
Παρακάτω παρουσιάζεται ένας πίνακας με παραδείγματα τροφίμων κάθε κατηγορίας.
| Κατηγορία Γλυκαιμικού Δείκτη | Τρόφιμο | Γλυκαιμικός Δείκτης |
| Χαμηλός | Μήλο | 38 |
| Φακές | 32 | |
| Ρεβίθια | 28 | |
| Γιαούρτι με χαμηλά λιπαρά | 33 | |
| Μέτριος | Καφέ ρύζι | 55 |
| Ποπ κορν | 65 | |
| Γλυκό καλαμπόκι | 60 | |
| Στιγμιαίο πλιγούρι βρώμης | 66 | |
| Υψηλός | Λευκό ψωμί | 75 |
| Ρυζογκοφρέτες | 82 | |
| Κορν φλέικς | 81 | |
| Ψητή πατάτα | 85 |
Σακχαρώδης Διαβήτης: Ποιοι οι Παράγοντες που Επηρεάζουν τον Γλυκαιμικό Δείκτη;
- Τύπος Υδατάνθρακα: Τα απλά σάκχαρα όπως π.χ. σε χυμούς έχουν υψηλότερο γλυκαιμικό δείκτη.
- Περιεχόμενο Φυτικών Ινών: Τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε ίνες τείνουν να έχουν χαμηλότερο γλυκαιμικό Δείκτη. Για αυτό τα φρούτα έχουν χαμηλότερο γλυκαιμικό δείκτη από τους αντίστοιχους χυμούς τους!
- Ωριμότητα: Τα ώριμα φρούτα έχουν συνήθως υψηλότερο Γλυκαιμικό Δείκτη. Καλό παράδειγμα είναι αυτό της μπανάνας.
- Επεξεργασία: Τα επεξεργασμένα τρόφιμα έχουν συνήθως υψηλότερο Γλυκαιμικό Δείκτη.
- Μέθοδος Μαγειρέματος: Το μαγείρεμα μπορεί να επηρεάσει τον Γλυκαιμικό Δείκτη των τροφίμων, π.χ., τα al dente ζυμαρικά έχουν χαμηλότερο γλυκαιμικό δείκτη από τα καλά βρασμένα ζυμαρικά.
Μειονεκτήματα Γλυκαιμικού Δείκτη
Αν και ο γλυκαιμικός δείκτης χρησιμοποιείται συχνά για να καταταχθούν μερικά τρόφιμα ως προς την επίδρασή τους στα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, έχει μερικά μειονεκτήματα. Αρχικά, οι ατομικές αντιδράσεις στην πρόσληψη υδατανθράκων μπορεί να ποικίλλουν, οπότε ο Γλυκαιμικός Δείκτης μπορεί να μην είναι εξίσου εφαρμόσιμος για όλους.
Ο Γλυκαιμικός Δείκτης δεν λαμβάνει υπόψη την ποσότητα των υδατανθράκων σε μια μερίδα τροφίμου, αλλά μόνο την ποιότητά τους. Για να αντιμετωπιστούν αυτοί οι περιορισμοί αναπτύχθηκε η έννοια του γλυκαιμικού φορτίου. Πάμε να δούμε τι είναι το γλυκαιμικό φορτίο!
Τι είναι το Γλυκαιμικό Φορτίο; Πως Βοηθάει στον Σακχαρώδη Διαβήτη;
Όπως προανέφερα, ο γλυκαιμικός δείκτης δεν λαμβάνει υπόψη τη ποσότητα υδατανθράκων σε ένα τρόφιμο, υπήρξε η ανάγκη για την ανάπτυξη ενός δείκτη που το κάνει. Το γλυκαιμικό φορτίο λαμβάνει υπόψη τόσο την ποιότητα (τον γλυκαιμικό δείκτη) όσο και την ποσότητα των υδατανθράκων σε μια μερίδα τροφίμου. Πιο συγκεκριμένα:
Γλυκαιμικό Φορτίο = Γλυκαιμικός Δείκτης x Ποσότητα υδατάνθρακα (γρ.) /100
Το γλυκαιμικό φορτίο μπορεί να είναι χαμηλό, μεσαίο ή υψηλό ως εξής:
- Χαμηλό γλυκαιμικό φορτίο: 0 έως 10
- Μέσο γλυκαιμικό φορτίο: 11 έως 19
- Υψηλό γλυκαιμικό φορτίο: 20 και άνω
Πρακτικό Παράδειγμα Γλυκαιμικού Φορτίου στον Σακχαρώδη Διαβήτη
Ένα τρόφιμο με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη μπορεί να έχει χαμηλό γλυκαιμικό φορτίο εάν δεν περιέχει πολλούς υδατάνθρακες ανά μερίδα.
Καρπούζι και Γλυκαιμικό Φορτίο
Το καρπούζι έχει υψηλό γλυκαιμικό δείκτη, περίπου 72. Αυτό σημαίνει ότι το καρπούζι προκαλεί ταχεία αύξηση του σακχάρου στο αίμα.
Ωστόσο το καρπούζι έχει υψηλή περιεκτικότητα σε νερό και είναι χαμηλό σε υδατάνθρακες. Μια τυπική μερίδα καρπουζιού (περίπου 120 γραμμάρια) περιέχει περίπου 6 γραμμάρια υδατάνθρακες. Υπολογισμός γλυκαιμικού φορτίου = (72 × 6) / 100 = 4,32 Έτσι, παρά τον υψηλό γλυκαιμικό δείκτη, το καρπούζι έχει χαμηλό γλυκαιμικό φορτίο, που σημαίνει ότι δεν θα προκαλέσει σημαντική αύξηση του σακχάρου στο αίμα όταν καταναλωθεί σε συνετό μέγεθος μερίδας.
Πόσο Συχνά να Τρως στον Σακχαρώδη Διαβήτη;
Στον διαβήτη ειδικά με αγωγή, δεν θέλεις να αφήνεις μεγάλα κενά νηστείας καθώς μπορούν να οδηγήσουν σε επεισόδια υπογλυκαιμίας. Παράλληλα, δεν θέλεις να καταναλώνεις μεγάλα γεύματα τα οποία να οδηγούν με απότομη αύξηση της γλυκόζης στο αίμα. Για αυτό, συστήνεται να καταναλώνεις περίπου 5 γεύματα μέσα στην ημέρα (2 κυρίως, 3 σνακ) τα οποία ισομοιράζεις χρονικά.
Προσοχή!
Μην ξεχνάς πως τα σνακ σου δεν πρέπει να αποτελούνται μόνο από υδατάνθρακες αλλά να συνοδεύονται και από τα υπόλοιπα μακροθρεπτικά συστατικά (λίπη και πρωτεΐνες) ώστε να καθυστερεί η πέψη και να μην υπάρξει μεγάλη αύξηση στη γλυκόζη αίματος.
Μικρές Συμβουλές για Μεγάλα Αποτελέσματα στον Σακχαρώδη Διαβήτη
Πάμε να δούμε ακόμη μερικές σύντομες διατροφικές συμβουλές που μπορούν να βοηθήσουν στην διαχείριση του σακχαρώδη διαβήτη!
Απέφυγε τα Πρόσθετα Σάκχαρα
Η κατανάλωση πρόσθετων σακχάρων οδηγεί αρχικά σε απότομη αύξηση του σακχάρου στο αίμα (υπεργλυκαιμία), η οποία μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές όπως νευροπάθεια. Υψηλά επίπεδα γλυκόζης αίματος μακροχρόνια μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης άλλως επιπλοκών του διαβήτη, όπως τα καρδιαγγειακά.
Όπου υπάρχει ανηφόρα υπάρχει…
Έπειτα από την απότομη αύξηση επιπέδων γλυκόζης, λόγω της υπερέκκρισης ινσουλίνης (ή ίσως λόγω λανθασμένης δόσης στην περίπτωση διαβήτη τύπου 1) ακολουθεί απότομη πτώση οπότε να έχουμε επεισόδιο υπογλυκαιμίας.
Επίσης, τρόφιμα πλούσια σε πρόσθετα σάκχαρα προσφέρουν συνήθως πολλές θερμίδες και λίγο κορεσμό, για αυτό και έχουν συνδεθεί με τη παχυσαρκία, η οποία είναι παράγοντας κινδύνου για τον διαβήτη τύπου 2.
Πρακτικό παράδειγμα με Γράφημα
Στο παραπάνω γράφημα αντικατοπτρίζονται τα επίπεδα γλυκόζης αίματος μετά από κατανάλωση υδατανθράκων. Η μπλε γραμμή είναι τα επίπεδα ατόμου που κατανάλωσε μεγάλη ποσότητα πρόσθετων σακχάρων και παρατηρείται απότομη αύξηση γλυκόζης σε επίπεδο άνω των 230 mg/dl άρα βλέπουμε να πλησιάζει επεισόδιο υπεργλυκαιμίας, ενώ μετά πέφτουν απότομα στα 70mg/dl το οποίο πλησιάζει επεισόδιο υπογλυκαιμίας.
Αντίθετα, η πορτοκαλί γραμμή δείχνει τα επίπεδα γλυκόζης ατόμου που κατανάλωσε ελάχιστα πρόσθετα σάκχαρα οπότε και η γλυκόζη αίματος ούτε έφτασε σε υψηλά επίπεδα, ούτε έπεσε σε υπογλυκαιμία.
Πίνακας με Αντικαταστάσεις Τροφίμων πλούσια σε Σάκχαρα
Παρακάτω παρουσιάζεται πίνακας με τρόφιμα πλούσια σε πρόσθετα σάκχαρα αλλά και οι αντικαταστάσεις τους:
| Τρόφιμο | Πρόσθετα Σάκχαρα (γραμμάρια ανά μερίδα) | Αντικατάσταση | Ζάχαρα στο αντικατάστατο (γραμμάρια ανά μερίδα) |
| Αναψυκτικό τύπου κόλα (330 ml) | 35-39 γραμμάρια | Ανθρακούχο νερό με λεμόνι (330 ml) | 0 γραμμάρια |
| Σοκολατούχο γάλα (250 ml) | 25-30 γραμμάρια | Γάλα χαμηλών λιπαρών (250 ml) | 12-13 γραμμάρια |
| Φρουτοχυμός με προσθήκη ζάχαρης (250 ml) | 20-25 γραμμάρια | Φυσικός χυμός πορτοκαλιού (250 ml) | 20-23 γραμμάρια |
| Τσουρέκι (1 φέτα, περίπου 60 γραμμάρια) | 15-20 γραμμάρια | Ψωμί ολικής αλέσεως (60 γραμμάρια) | 1-2 γραμμάρια |
| Μπακλαβάς (1 κομμάτι, περίπου 100 γραμμάρια) | 30-40 γραμμάρια | Ξηροί καρποί (100 γραμμάρια) | 2-4 γραμμάρια |
| Λουκούμια (1 κομμάτι, περίπου 30 γραμμάρια) | 15-20 γραμμάρια | Αποξηραμένα φρούτα (30 γραμμάρια) | 10-15 γραμμάρια |
| Κουλουράκια (1 κομμάτι, περίπου 30 γραμμάρια) | 10-15 γραμμάρια | Κρίθινα παξιμάδια (30 γραμμάρια) | 0-1 γραμμάριο |
| Μαλακές καραμέλες (100 γραμμάρια) | 50-60 γραμμάρια | Σταφίδες (100 γραμμάρια) | 59 γραμμάρια |
| Μαρμελάδα (1 κουταλιά της σούπας, περίπου 20 γραμμάρια) | 10-12 γραμμάρια | Πολτοποιημένα φρούτα (20 γραμμάρια) | 3-5 γραμμάρια |
| Φρουτογιαούρτι (200 γραμμάρια) | 20-25 γραμμάρια | Στραγγιστό γιαούρτι με φρούτα (200 γραμμάρια) | 10-15 γραμμάρια |
| Επιδόρπιο γιαουρτιού με φρούτα (150 γραμμάρια) | 15-20 γραμμάρια | Στραγγιστό γιαούρτι με φρούτα (150 γραμμάρια) | 7-10 γραμμάρια |
| Γλυκά κουταλιού (1 κουταλιά της σούπας, περίπου 25 γραμμάρια) | 15-20 γραμμάρια | Φρέσκα φρούτα (25 γραμμάρια) | 2-3 γραμμάρια |
| Γαλακτομπούρεκο (1 κομμάτι, περίπου 150 γραμμάρια) | 30-35 γραμμάρια | Σπιτικό ζελέ με φρέσκα φρούτα (150 γραμμάρια) | 10-12 γραμμάρια |
| Παγωτό καϊμάκι (1 μπάλα, περίπου 100 γραμμάρια) | 18-22 γραμμάρια | Παγωμένο γιαούρτι (100 γραμμάρια) | 12-15 γραμμάρια |
| Κουραμπιέδες (1 κομμάτι, περίπου 30 γραμμάρια) | 5-10 γραμμάρια | Ξηροί καρποί (30 γραμμάρια) | 1-2 γραμμάρια |
| Μελομακάρονα (1 κομμάτι, περίπου 30 γραμμάρια) | 10-15 γραμμάρια | Φρούτα (30 γραμμάρια) | 3-5 γραμμάρια |
| Κονσέρβες φρούτων σε σιρόπι (100 γραμμάρια) | 15-20 γραμμάρια | Φρέσκα φρούτα (100 γραμμάρια) | 10-12 γραμμάρια |
| Ροφήματα τύπου frappe με ζάχαρη (300 ml) | 10-15 γραμμάρια | Φρέντο εσπρέσο χωρίς ζάχαρη (300 ml) | 0 γραμμάρια |
| Ροφήματα τύπου φρέντο καπουτσίνο με ζάχαρη (300 ml) | 10-20 γραμμάρια | Φρέντο καπουτσίνο χωρίς ζάχαρη (300 ml) | 0 γραμμάρια |
| Συσκευασμένα μάφιν (1 μάφιν, περίπου 115 γραμμάρια) | 20-25 γραμμάρια | Σπιτικό μάφιν με λιγότερη ζάχαρη (115 γραμμάρια) | 10-15 γραμμάρια |
| Ενεργειακά ποτά (240 ml) | 27 γραμμάρια | Mastiqua (330 ml) | 0 γραμμάρια |
| Παγωμένο τσάι με ζάχαρη (330 ml) | 24 γραμμάρια | Σπιτικό παγωμένο τσάι (330 ml) | 0-2 γραμμάρια |
| Κομπόστες (1/2 κούπα, περίπου 125 γραμμάρια) | 15-18 γραμμάρια | Φρέσκα φρούτα (125 γραμμάρια) | 10-12 γραμμάρια |
| Μαρμελάδα (1 κουταλιά της σούπας, περίπου 20 γραμμάρια) | 10 γραμμάρια | Φρούτα (20 γραμμάρια) | 2-3 γραμμάρια |
| Σταφίδες | 60-65 γραμμάρια | Σταφύλια | 16-18 γραμμάρια |
| Βερίκοκα αποξηραμένα | 53-62 γραμμάρια | Βερίκοκα | 4-9 γραμμάρια |
| Σύκα αποξηραμένα | 48-55 γραμμάρια | Σύκα | 9-15 γραμμάρια |
| Δαμάσκηνα αποξηραμένα | 55 γραμμάρια | Δαμάσκηνα | 10 γραμμάρια |
Πηγή: USDA
Φυτικές Ίνες για Σακχαρώδη Διαβήτη; Ως το Τέλος!
Οι φυτικές ίνες, όπως και οι πρωτεΐνες και τα λίπη καθυστερούν να περάσουν από το στομάχι και το έντερο. Με αποτέλεσμα όταν συνδυάζονται με υδατάνθρακες να υπάρχει πιο ομαλή αύξηση της γλυκόζης αίματος. Παράλληλα χάρη στις επιδράσεις που έχουν στο μικροβίωμα του εντέρου, βοηθάνε στην περαιτέρω ρύθμιση γλυκόζης αίματος αλλά ακόμη και στη βελτίωση της ευαισθησία; στην ινσουλίνη!
Μελέτη για την Ινσουλινοευαισθησία
Σε μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο The American Journal of Clinical Nutrition , οι συμμετέχοντες που κατανάλωναν περισσότερες φυτικές ίνες παρουσίασαν σημαντική βελτίωση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη κατά 8-15% σε σύγκριση με εκείνους που κατανάλωναν λιγότερες φυτικές ίνες.
Έχεις Σακχαρώδη Διαβήτη; Ενυδατώσου!
Η σωστή ενυδάτωση συμβάλλει στη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα βοηθώντας τους νεφρούς να αποβάλλουν την περίσσεια γλυκόζης μέσω των ούρων. Η αφυδάτωση μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα ακόμη και αυξημένη αντίσταση στην ινσουλίνη! Το τελευταίο συμβαίνει καθώς η ενυδάτωση βελτιώνει τη συνολική λειτουργία των κυττάρων, η οποία μπορεί να ενισχύσει την ευαισθησία στην ινσουλίνη.
Η κατανάλωση νερού αντί για ζαχαρούχα ποτά (αναψυκτικά) βοηθά επίσης στην πρόληψη της επιπλέον πρόσληψης θερμίδων, πρόσθετων σακχάρων και της αύξησης του σωματικού βάρους, που αποτελούν παράγοντες κινδύνου για διαβήτη τύπου 2.
Μήπως η Αφυδάτωση σου Ανεβάζει το σάχαρο;
Εάν κάνεις μέτρηση γλυκόζης αίματος ενώ είσαι αφυδατωμένος θα σου δείξει μεγαλύτερη συγκέντρωση γλυκόζης, για αυτό φρόντισε να είσαι ενυδατωμένος πριν την αιμοληψία.
Ειδική Συμβουλή για Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 1
Η καταμέτρηση υδατανθράκων σε κάθε γεύμα είναι ιδιαίτερα σημαντική για τα άτομα με διαβήτη τύπου 1, καθώς απαιτείται να ρυθμιστεί η ποσότητα ινσουλίνης που θα δοθεί. Έτσι αποφεύγονται τα μεγάλα σκαμπανεβάσματα γλυκόζης μέσα στην ημέρα και αποφεύγονται επεισόδια υπεργλυκαιμίας αλλά και υπογλυκαιμίας.
Ειδική Συμβουλή για Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 2
Στον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 η καταμέτρηση υδατανθράκων δεν είναι απαραίτητη. Ωστόσο, συνήθως συστήνεται η κατανάλωση 45-60 γραμμαρίων υδατανθράκων στα κυρίως γεύματα και 15-20 γραμμαρίων υδατανθράκων στα ενδιάμεσα γεύματα, αντίστοιχα. Μεγαλύτερη σημασία έχει η απώλεια βάρους σε περίπτωση υπέρβαρου ή παχυσαρκίας, η ισορροπημένη διατροφή και αλλαγές τρόπου ζωής τις οποίες θα δούμε αμέσως στο επόμενο κεφάλαιο.
Ειδική Συμβουλή για Σακχαρώδη Διαβήτη Κύησης
Λόγω ορμονικών διαταραχών τη περίοδο αυτή, η γλυκόζη αίματος μπορεί να συμπεριφέρεται απρόβλεπτα. Για αυτό σημαντικό είναι να πραγματοποιούνται συχνές μετρήσεις και να γίνονται οι κατάλληλες αλλαγές στις διαιτητικές συνήθειες και στον τρόπο ζωής, όσο αυτό είναι εφικτό.
Σακχαρώδης Διαβήτης και Μεσογειακή Διατροφή
Δεν μπορούμε να μιλήσουμε ούτε για ισορροπημένη διατροφή, ούτε για διατροφή για αντιμετώπιση νοσημάτων χωρίς να αναφέρουμε τη Μεσογειακή διατροφή! Η Μεσογειακή διατροφή είναι ευρέως αναγνωρισμένη για τα οφέλη της στην υγεία, ένα από αυτά είναι η δυνατότητα αποτελεσματικής διαχείρισης του διαβήτη.
Τι περιλαμβάνει η Μεσογειακή Διατροφή;
H Μεσογειακή Διατροφή δίνει έμφαση στην υψηλή πρόσληψη φρούτων, λαχανικών, δημητριακών ολικής αλέσεως, οσπρίων, ξηρών καρπών και ελαιολάδου, μαζί με μέτρια κατανάλωση ψαριών και πουλερικών και ελάχιστη πρόσληψη κόκκινου κρέατος και γλυκών.
Τα βασικά συστατικά της Μεσογειακής
Τα βασικά συστατικά περιλαμβάνουν καλά λιπαρά από ελαιόλαδο και ξηρούς καρπούς (τα οποία χάρη στα ω-3 βοηθάνε στον διαβήτη και στην πρόληψη καρδιαγγειακών νοσημάτων), ποικιλία φρέσκων και εποχικών προϊόντων, δημητριακά ολικής αλέσεως (όπου μέσω φυτικών ινών υπάρχει καλύτερη ρύθμιση σακχάρου), όσπρια και άπαχες πηγές πρωτεΐνης.
Χάρη στη σύσταση αυτή και με βάση τις πληροφορίες που σου έδωσα πιο πάνω, καταλαβαίνεις πως η Μεσογειακή διατροφή είναι εξαιρετική για την καλύτερη διαχείριση του διαβήτη.
Η εστίαση της Μεσογειακής διατροφής σε τρόφιμα ολικής αλέσεως και καλά λιπαρά προάγει τον κορεσμό και βοηθά στη διαχείριση του σωματικού βάρους.
Σακχαρώδης Διαβήτης και Τρόπος Ζωής
Αν και η Διατροφή παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στον σακχαρώδη διαβήτη, υπάρχουν και άλλοι τομείς της καθημερινότητας που αθροιστικά παίζουν τον ίδιο ή και μεγαλύτερο ρόλο ανάλογα τη περίσταση. Πάμε λοιπόν να τους δούμε!
Σακχαρώδης Διαβήτης και Άσκηση
Η άσκηση φαίνεται πως παίζει μεγάλο ρόλο στην ανάπτυξη αλλά και την έκβαση του διαβήτη σύμφωνα με το Αμερικάνικο Κέντρο Ελέγχου Νοσημάτων (CDC), η τακτική σωματική δραστηριότητα (τουλάχιστον 150 λεπτά μέτριας έντασης άσκηση την εβδομάδα) μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 κατά 58% σε άτομα με προδιαβήτη. Πάμε να δούμε τα οφέλη της άσκησης στον διαβήτη:
Βελτιωμένος γλυκαιμικός έλεγχος
Έχει διαπιστωθεί ότι τα άτομα με διαβήτη τύπου 2 που κάνουν τακτική αερόβια άσκηση παρουσιάζουν σημαντική μείωση των μέσων επιπέδων της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης(HbA1c), κατά 0,6 μονάδες.
Ευαισθησία στην ινσουλίνη
Οποιαδήποτε συνεδρία μέτριας ή έντονης φυσικής δραστηριότητας αυξάνει την ευαισθησία στην ινσουλίνη, οπότε προσφέρει βραχυπρόθεσμη καλύτερο έλεγχο γλυκόζης αίματος. Μακροχρόνια μειώνει τον κίνδυνο για επιπλοκές και αντιστρέφει την παθογένεση του διαβήτη τύπου 2.
Μπορείς να κάνεις όλη την Άσκηση της εβδομάδας Μονοκοπανιά;
Όχι.. εκτός από το ότι με αυτόν τον τρόπο αυξάνεις τις πιθανότητες να τραυματιστείς, μελέτες δείχνουν πως η φυσική δραστηριότητα μέτριας έντασης αυξάνει την ευαισθησία στην ινσουλίνη για περίπου 24 ώρες. Οπότε είναι καλό να μοιράζεις την φυσική σου δραστηριότητα μέσα στην εβδομάδα.
Άσκηση και Διαχείριση βάρους
Το Εθνικό Ινστιτούτο Διαβήτη, Γαστρεντερικών και Νεφρικών Νοσημάτων (NIDDK) αναφέρει ότι η σωματική δραστηριότητα βοηθά στην απώλεια και τη διατήρηση του βάρους, η οποία είναι ζωτικής σημασίας για τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 και τη βελτίωση της συνολικής υγείας των ασθενών με διαβήτη.
Καρδιαγγειακά οφέλη
Η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία υπογραμμίζει ότι η τακτική σωματική δραστηριότητα μειώνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, ο οποίος αποτελεί σημαντική ανησυχία για τα άτομα με διαβήτη, μειώνοντας τον κίνδυνο κατά 20-30%!
Τι άσκηση να Κάνεις;
Τακτική μέτριας έντασης: Τουλάχιστον 150 λεπτά αερόβιας δραστηριότητας μέτριας έντασης την εβδομάδα, όπως γρήγορο περπάτημα, κολύμπι ή ποδηλασία.
Προπόνηση δύναμης: Ενσωμάτωσε ασκήσεις με αντιστάσεις. Ασκήσεις, όπως άρση βαρών ή ασκήσεις με το βάρος του σώματος, τουλάχιστον δύο ημέρες την εβδομάδα για να βελτιώσεις την ευαισθησία στην ινσουλίνη αλλά και να χτίσεις μύες που βοηθούν.
Συνέπεια: Καθιέρωσε μια ρουτίνα ή ένα πρόγραμμα που ακολουθείς σταθερά και ένταξε τη σωματική δραστηριότητα στην καθημερινή σου ζωή. Ακόμη και οι δραστηριότητες σύντομων περιόδων μπορεί να είναι ευεργετικές.
Ρύθμιση Βάρους και Σακχαρώδης Διαβήτης
Η παχυσαρκία είναι παράγοντας κινδύνου για ανάπτυξη διαβήτη τύπου 2 αλλά και για διαβήτη κύησης. Παράλληλα, τελευταία ερευνητικά δεδομένα τη συνδέουν και με διαβήτη τύπου 1. Επιπρόσθετα, η αντιμετώπιση της παχυσαρκίας μειώνει τον κίνδυνο για όλες τις επιπλοκές.
Μείωση Βάρους
Έρευνες έχουν δείξει πως μείωση σωματικού βάρους κατά 7% σε άτομα με παχυσαρκία, μείωσε την γλυκόζη νηστείας κατά 20-30mg/dL! Μια άλλη έρευνα έδειξε πως μείωση σωματικού βάρους 5-10% αύξησε την ευαισθησία στην Ινσουλίνη κατά 30%!
Στρες και Σακχαρώδης Διαβήτης
Για ακόμη μια φορά το στρες μας… στρεσάρει! Το στρες αποτελεί παράγοντα σε αμέτρητες παθήσεις, μια από αυτές και ο διαβήτης. Οι ορμόνες του στρες, όπως η κορτιζόνη και η αδρεναλίνη, μπορούνε να αυξήσουν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα ώστε να είναι πιο άμεσα διαθέσιμα στην κατάσταση ‘κινδύνου’. Σα να μην έφτανε αυτό, το χρόνιο στρες έχει φανεί πως μπορεί να αυξήσει την Αντίσταση στην Ινσουλίνη. Τέλος, το στρες μπορεί να σε οδηγήσει στο να προτιμάς πιο γλυκά και ‘ανθυγιεινά’ τρόφιμα, χειροτερεύοντας τη κατάσταση.
Ύπνος και Σακχαρώδης Διαβήτης
Η έλλειψη ύπνου όπως και το στρες, μας κάνει να επιλέγουμε τρόφιμα πλούσια σε θερμίδες και απλούς υδατάνθρακες. Καταλαβαίνεις λοιπόν πως ο ύπνος μας κάνει χειρότερα στον.. ξύπνιο μας. Παράλληλα, ο μη επαρκής ύπνος διαταράσσει τα επίπεδα της ινσουλίνης και μακροχρόνια οδηγεί στην αντίσταση στην ινσουλίνη. Οπότε εάν κοιμάσαι καλά, τότε μπορείς να κοιμηθείς ήσυχος το βράδυ 🙂 .
Διάβασε επίσης: Ύπνος και Διαχείριση Βάρους [ΟΔΗΓΟΣ]
Συνοψίζοντας για το Διαβήτη
Υπάρχουν 3 κύριου τύποι διαβήτη, ο διαβήτης τύπου 1 ο διαβήτης τύπου 2 και ο διαβήτης κύησης, ο πιο σύνηθες από τους οποίους είναι ο διαβήτης τύπου 2.
Ο Σακχαρώδης Διαβήτης επηρεάζει εκατομμύρια και πλησιάζει το ένα δισεκατομμύριο άτομα παγκοσμίως.
Παράγοντες που επηρεάζουν την ανάπτυξή του είναι οι διαιτητικές συνήθειες, η παχυσαρκία, τα γονίδια και η φυσική δραστηριότητα. Μπορεί να εμφανίσει πολλές σοβαρές επιπλοκές είτε οξείες όπως η κετοξέωση, η υπογλυκαιμία και η υπεργλυκαιμία είτε μακροχρόνιες όπως η νεφροπάθεια, η νευροπάθεια και τα καρδιαγγειακά νοσήματα.
Ορθή Διαχείριση Διαβήτη
Για τη σωστή Διαχείριση του διαβήτη, εκτός από τον γιατρό σου, θα σου σύστηνα να απευθυνθείς και σε έναν πτυχιούχο Διαιτολόγο-διατροφολόγο, ώστε παράλληλα με τυχόν φαρμακευτική αγωγή, να βελτιώσεις τις διαιτητικές σου συνήθειες, λαμβάνοντας υπόψη τον τρόπο ζωής σου και τις προτιμήσεις σου και να ρυθμιστούν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.
Διατροφική Υποστήριξη Διαβήτη
Θα χαρώ να σε βοηθήσω στο περίπλοκο ταξίδι της αντιμετώπισης του. Μπορείς να με βρεις στο Γραφείο μου στο Παγκράτι, ή μπορούμε να τα πούμε διαδικτυακά με τις online συνεδρίες, καθώς επίσης και στον χώρο σου με την υπηρεσία Κατ’ οίκον Συνεδρίες!
Συμπληρώματα Διατροφής και Σακχαρώδης Διαβήτης
Θέλεις να αντιμετωπίσης τον Διαβήτη; Τα συμπληρώματα διατροφής έχουν αναδειχθεί ως ένας αποτελεσματικός τρόπος για τη διαχείρισης και αντιμετώπιση του διαβήτη, στο πλαίσιο μιας ισορροπημένης διατροφής, ιδιαίτερα όταν υπάρχουν διατροφικές ελλείψεις αλλά όχι μόνο τότε. Κατέβασε Δωρεάν το Ebook “Συμπληρώματα Διατροφής για Σακχαρώδη Διαβήτη” για να ανακαλύψεις ποια συμπληρώματα μπορούν να σε βοηθήσουν!
ΕΚΛΟΓΕΣ 2019