Μινωικός Πολιτισμός και ΟΥΝΕΣΚΟ (Θα συνεχισθεί, άραγε, ο εμπαιγμός;)

Από τις πρώτες συναντήσες του Πρωθυπουργού κ.Μητσοτάκη με στελέχη της νέας του Κυβέρνησης ήταν με την νέα Υπουργό Πολιτισμού κυρία Λίνα Μενδώνη, συνοδευόμενη από την πρέσβειρα της Ουνέσκο στην  Ελλάδα κυρία Μαριάννα Βαρδινογιάννη, με κύριο θέμα συζήτησης το παράδοξο και δυσεξήγητο  γεγονός της απουσίας των Μινωικών Ανακτορικών κέντρων ,από το καλεντάρι του Διεθνούς αυτού, Οργανισμού.

Εδωσαν μάλιστα ρητές και κατηγορηματικές  διαβεβαιώσεις στον κ. Πρωθυπουργό ότι  αυτή η εκκρεμότητα θα τακτοποιηθεί το συντομότερο δυνατόν,

Επειδή όμως παρεμφερείς βαρύγδουπες διαβεβαιώσεις  σε μια σειρά πρωθυπουργούς , της τελευταίας τουλάχιστον εικοσαετίας, εδόθησαν και από τις δύο ομοτράπεζες κυρίες του κ, Πρωθυπουργού , η κυρία Μενδώνη υπήρξε μάλιστα Γενική Γραμματέας του ΥΠΠΟ , χωρίς αποτέλεσμα , η καλή αυτή είδηση δεν μας πείθει ότι θα γίνει το αυτονόητο ,αυτό, αίτημα,αυτή την φορά, πράξη.

Είναι  γεγονός για αυτή την πολιτιστική <<αταξία>>ευθύνονται όλες οι κυβερνήσεις από την μεταπολίτευση και μετά, που υποτάχθηκαν στις απόψεις των Μανδαρίνων του ΥΠΠΟ.

Άλλωστε η  απουσία της ΚΝΩΣΟΥ ,του λίκνου αυτού του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού, από το Καλεντάρι της ΟΥΝΕΣΚΟ είναι ένα από τα πολιτιστικά  διεθνή παράδοξα ,που αντιστοιχεί επακριβώς σαν να απουσιάζει η ΒΗΘΛΕΕΜ, από την Καινή Διαθήκη. Ο μεγάλος μάλιστα Γενετιστής του Πανεπιστημίου του Σιάτλ των ΗΠΑ,εξετάζοντας το μιτοχονδριακό DNA  σκελετών Μινωιτών γνωμοδότησε ότι οι Μινωίτες  .ήσαν οι πρώτοι Ευρωπαίοι.

Άραγε αυτή την φορά η συνάντηση  αυτή θα δώσει ένα ουσιαστικό αποτέλεσμα η θα  είναι  ξανά μία κίνηση  δημοσίων σχέσεων. Ίδωμεν…

Η υπόθεση αυτή βέβαια έχει πίσω της μακρά περιπετειώδη διαδρομή…

Είναι γνωστές,άλλωστε, οι ‘’μάχες’’ που δόθηκαν σε πολλά επίπεδα από την  Νομαρχιακή Αρχή Ηρακλείου, (2003-2006) ,όταν με την συμπλήρωση 60 χρόνων από την υπογραφή του Καταστατικού Χάρτη της UNESCO, του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών για την Εκπαίδευση, την Επιστήμη & τον Πολιτισμό, διαπιστώσαμε, με οδυνηρή έκπληξη, την παντελή απουσία των Μινωικών Ανακτορικών Κέντρων από τον επίσημο κατάλογο της UNESCO, των αναγνωρισμένων μνημείων της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Σύμφωνα με τον Χάρτη της  Βενετίας, το 1964 : «Απέναντι στις μελλοντικές γενιές η ανθρωπότητα νιώθει υπεύθυνη για την διάσωση των μνημειακών έργων των λαών και έχει χρέος να τα παραδώσει σ’ αυτές με όλο τον πλούτο και την αυθεντικότητα τους».

Πιστή  στο παραπάνω δόγμα είναι η απόφαση της Γενικής Συνδιάσκεψης της UNESCO αποφάσισε να καταρτίσει κατάλογο των αναγνωρισμένων μνημείων της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, στον οποίο φιλοξενούνται τοποθεσίες με εξέχουσα οικουμενική αξία, αντιπροσωπευτικά αριστουργήματα του ανθρώπινου γένους.

Μέχρι πρότινος ο κατάλογος αυτός περιλάμβανε

 812 τόπους ( 628 πολιτιστικοί, 160 φυσικοί, 24 μεικτοί) από τους οποίους οι 16 είναι Ελληνικοί, που αναδεικνύουν τοποθεσίες αρχαιολογικής, ιστορικής, φυσικής και πνευματικής σπουδαιότητας.

Η ένταξη, βέβαια, ενός μνημείου στον επίσημο κατάλογο της UNESCO δεν αποτελεί μόνο αναγνώριση της πολιτιστικής σπουδαιότητας του και ως εκ τούτου προκαλεί ικανοποίηση και υπερηφάνεια στην χώρα και στον λαό που το δημιούργησε, αλλά έχει και μία  ουσιαστική και πρακτική διάσταση.

Συγκεκριμένα: 

α) Το ενταγμένο, σε αυτό τον κατάλογο, αυτό μνημείο βρίσκει θέση στην ιστοσελίδα της UNESCO, που την επισκέπτονται καθημερινά εκατοντάδες χιλιάδες χρήστες ηλεκτρονικών υπολογιστών, μέσω του διαδικτύου και αποτελεί τεράστια δωρεάν διαφήμιση του Μνημείου, με αποτέλεσμα να προσελκύσει εκατομμύρια επισκεπτών, απ’ όλο τον κόσμο, στα πλαίσια του αρχαιολογικού τουρισμού με αυτονόητη ωφέλεια για την τοπική οικονομία. Η Κνωσός, δυστυχώς, λάμπει δια της απουσίας της από την ιστοσελίδα της UNESCO.

 β) Με την ένταξη ενός μνημείου στον κατάλογο αυτό, τίθεται, αυτόματα υπό την αιγίδα της UNESCO και χρηματοδοτείται γενναία για την αναστύλωση, την συντήρηση και την προστασία του.

γ) Ένας άλλος σοβαρός λόγος είναι ότι για να γίνει πράξη ο φιλόδοξος στόχος, το Ηράκλειο κάποτε να επιλεγεί ως η ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ, προϋπόθεση αποτελεί η ένταξη της Κνωσού στον περίφημο κατάλογο της UNESCO.

Η Θεσσαλονίκη και η Πάτρα επελέγησαν ως πολιτιστικές πρωτεύουσες, καθ’ ότι η πρώτη πρόβαλλε τα ενταγμένα, ήδη, στον κατάλογο μνημεία της περιοχής της, ( η Βεργίνα, τα παλαιοχριστιανικά και βυζαντινά μνημεία της πόλης, καθώς και το βουνό Άθως, κλπ. και η Πάτρα πρόβαλλε τα ενταγμένα, ήδη, μνημεία της Πελοποννήσου (Ολυμπία, Ναός του Επικούρειου Απόλλωνα, ο Μυστράς, οι Μυκήνες, η Επίδαυρος, κλπ.

Παρά όμως τον αγώνα που κατέβαλε η προηγούμενη Νομαρχιακή Αρχή, απευθυνόμενη στον τότε Πρωθυπουργό της χώρας, στον τότε Υπουργό Πολιτισμού, στον Γενικό Διευθυντή της UNESCO, στον Έλληνα Πρέσβη στην UNESCO, στην πρέσβειρα καλής θελήσεως στον Οργανισμό αυτό, στην Ελληνική Βουλή και στην Ευρωβουλή, στο Πανεπιστήμιο Κρήτης αλλά καθώς και σε εκατοντάδες Κρητικούς Συλλόγους στην Ελλάδα και όπου γης, οι οποίοι συμπαραστάθηκαν με φλογερά ψηφίσματα υπέρ του δικαίου αιτήματος του Κρητικού λαού, δυστυχώς, προσκρούσαμε στο αδιαπέραστο τείχος του Υπουργείου Πολιτισμού.

Ο τότε Υπουργός Πολιτισμού , δέσμιος των μανδαρίνων του Υπουργείου του, κάποιοι από τους οποίους αμφισβητούν όπως αποδείχθηκε  ακόμα και την Ελληνικότητα των Μινωϊτών και κατ’ επέκταση του Μινωικού Πολιτισμού, αφού επέρριψε τις ευθύνες στους προκατόχους του Υπουργούς Πολιτισμού, έθεσε, δε, αβάσιμες και ανυπέρβλητες προϋποθέσεις για την ένταξη της Κνωσού στον επίμαχο κατάλογο.

Συγκεκριμένα, προέβαλε, ως προσχηματικό λόγο, αδυναμίας έστω και υποβολής σχετικής αίτησης προς την UNESCO την ύπαρξη … 700 αυθαιρέτων κτισμάτων!… στις θεσμοθετημένες αρχαιολογικές ζώνες Α’ κ Β’ και έθεσε ως βασική προϋπόθεση την κατεδάφιση τους. Γεγονός εκ των πραγμάτων αδύνατο.

Το εκπληκτικό, όμως, είναι ότι η αιτίαση αυτή δεν ισχύει ,και αποτελούν προφάσεις εν αμαρτίαις ,καθ’ ότι η Κνωσός καλύπτει όλα τα κριτήρια που θέτει η UNESCO ,και με το παραπάνω και τα οποία δεν ομιλούν πουθενά για κατεδαφίσεις κτισμάτων νομίμων ή παρανόμων σε απόσταση χιλιομέτρων από το μνημείο

Σύμφωνα με την UNESCO τα κριτήρια ένταξης ενός μνημείου στον κατάλογο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς είναι:

α.Να είναι αντιπροσωπευτικό  αριστοτεχνικό δημιούργημα της ανθρώπινης φυλής.

β.Να είναι ενδεικτικό της ανθρώπινης ευφυίας.

γ.Να εμφανίζει μια μοναδική  η τουλάχιστον μια εξαιρετική μαρτυρία κάποιας πολιτιστικής παράδοσης η ενός πολιτισμού που εχει εξαφανισθεί.

δ.Να είναι εξαίρετο παράδειγμα ενός τύπου οικοδομήματος η αρχιτεκτονικής δομής η τεχνολογικού συνόλου και να εικονογραφεί ενα σημαντικό σταθμό στην ανθρώπινη ιστορία.

ε.Να είναι  έξοχο παράδειγμα της παράδοσης της ανθρώπινης διαχείρισης της γης και να αντιπροσωπεύει έναν πολιτισμό ,ειδικά μάλιστα στην εποχή που είχε  παρακμάσει και περνούσε σε αμετάκλητες αλλαγές…

στ.Να συνδέεται άμεσα και απτά με γεγονότα η ζωντανές παραδόσεις ,με ιδέες η με πιστεύω ,με καλλιτεχνικές η λογοτεχνικές δημιουργίες που έχουν παγκόσμια σημασία

Ειναι σαφές ότι η ΚΝΩΣΟΣ  τα καλύπτει πλήρως.

Άλλωστε η Ακρόπολις γειτνιάζει μς πολλά κτίρια αμφίβολης νομιμότητας νυκτερινά κέντρα ,ταβέρνες χωρίς να απαιτηθεί η κατεδάφιση τους, Προφάσεις  εν αμαρτίαις. 

Βέβαια, ο Πρεσβευτής της Χώρας μας στην UNESCO  με επιστολή του στην τότε Νομαρχιακή Αρχή, ανέφερε απλά την ανάγκη: Δημιουργια Ζώνης Πραστασίας  , γύρω από τον Αρχαιολογικό χώρο της Κνωσού (εντελώς αόριστα, χωρίς να καθορίζει τις διαστάσεις αυτής της Ζώνης), καθώς και η εκπόνηση ενός ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ  για την συντήρηση του μνημείου.

Ο τότε Υπουργός Πολιτισμού, επαυξάνοντας εντελώς αυθαίρετα τις απαιτήσεις της UNESCO, ερμήνευσε (κατά του δοκούν) την σχετική διάταξη και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι Ζώνη Προστασίαςτης Κνωσού αποτελούν και η Α’ & Η Β’ Αρχαιολογική Ζώνη και όχι ένας κύκλος με μία εύλογη διάμετρο με κέντρο την Κνωσό, όπως έγινε με την Ακρόπολη και άλλα μνημεία.

Άλλωστε, είναι γνωστό το πολυχρόνιο αίτημα του Ηρακλειώτικου λαού, όπως έχει εκφραστεί με δεκάδες ψηφίσματα κοινωνικών φορέων αλλά και αποφάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου Ηρακλείου, σχετικά με την καταδίκη της διαδικασίας που ακολουθήθηκε  κατά τον καθορισμό των Αρχαιολογικών Ζωνών της Κνωσού, με το Προεδρικό Διάταγμα της 11^ης/09/1976, η οποία αγνόησε παντελώς την τοπική κοινωνία.

Η διαβόητη αυτή διαδικασία αγνόησε όχι μόνο την κοινή λογική αλλά και την επιστημονική έρευνα και την πολιτική πρακτική της χρηστής διοίκησης, καθ’ όσον έχει αποδειχθεί ότι κανένα μέτρο, όσο αυστηρό και αν είναι, δεν μπορεί να υλοποιηθεί αν δεν διαθέτει την λαϊκή αποδοχή.

Αυτή την επιθυμητή λαϊκή αποδοχή δεν κατάκτησαν ποτέ, οι θεσμοθετημένες τότε ως Α’ & Β’ Αρχαιολογικές Ζώνες της Κνωσού, περιοχές που περιλαμβάνουν 13.500 στρέμματα γης (όσο περίπου καταλαμβάνει και το πολεοδομικό συγκρότημα του Ηρακλείου) στα οποία απαγορεύεται η δόμηση, στην μεν Α’ Ζώνη ολικώς και στην δε Β’ Ζώνη μερικώς.

Αυτή η εντελώς αυθαίρετη υπερβολή θεσμοθέτησης των Αρχαιολογικών Ζωνών, που θεωρητικά έγινε για την μεγαλύτερη δήθεν προστασία του μνημείου της Κνωσού, στην πράξη έφερε τα εντελώς αντίθετα αποτελέσματα με έξαρση της αυθαίρετης δόμησης, με ότι αυτό συνεπάγεται για την εικόνα του Μνημείου αλλά και της ευρύτερης περιοχής.

Είναι, δε, γνωστό και επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι τα ευρήματα δεν καλύπτουν παρά μόνο ένα μικρό μέρος των Αρχαιολογικών Ζωνών.

 Το δε   Υπουργείο Πολιτισμού είχε δεσμευθεί ,αναγνωρίζοντας τον λανθασμένο καθορισμό τους, ότι θα προχωρήσει στον  επανακαθορισμό των αρχαιολογικών ζωνών της Κνωσού,χωρίς να το κάνει πράξη ακόμη…

Τα παραπάνω εμπόδια και αιτιάσεις έχουν άραγε αρθεί;;;ή παραμένουν;;;

Τι λένε οι δύο Αξιότιμες κυρίες ,που έδωσαν ρητές διαβεβαιώσεις στον Πρωθυπουργό ότι θα προσπαθήσουν να ενταχθούν τα Μινωικά Ανακτορικά Κέντρα της Κρήτης στο Καλεντάρι της ΟΥΝΕΣΚΟ;; Θα σταματήσει ,άραγε,  επί τέλους ο εμπαιγμός του Κρητικού λαού και της Πολιτιστικής Ιστορίας της Κρήτης;;;