Με αφορμή το αφιέρωμα της “Νέας Δράσης” στην επέτειο της κηδείας του Γιώργου Σεφέρη, είναι ευκαιρία να θυμηθούμε ότι ο μεγάλος μας ποιητής λάτρευε την Κρήτη. Θαύμαζε την κρητική λογοτεχνία της Αναγέννησης και ειδικώς τον «Ερωτόκριτο» και τη μεγαλοφυΐα του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου. Ο νομπελίστας ποιητής είχε αναπτύξει φιλία με τον αείμνηστο Στυλιανό Αλεξίου και κατέβαινε συχνά στο νησί τη δεκαετία του ’60 όπου συναντιόνταν μαζί του στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου.
Η παραχώρηση από τη Μαρώ Σεφέρη του αρχείου του και της βιβλιοθήκης του στη Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη Ηρακλείου, την περίοδο που έφορός της ήταν ο αείμνηστος Νίκος Γιανναδάκης, αποτελεί επισφράγισμα αυτής της πνευματικής σχέσης του ποιητή με την Κρήτη. (Το 1989, από τη Βικελαία εκδίδεται ο «Κατάλογος Βιβλιοθήκης Γιώργου και Μαρώς Σεφέρη», σε επιμέλεια Νίκου Γιανναδάκη, ενώ την ίδια χρονιά, σε φιλολογική επιμέλεια Μιχάλη Ζ. Κοπιδάκη, η Βικελαία εκδίδει τον σημαντικό τόμο «Σεφέρης και Μαρώ: Αλληλογραφία Α’ (1936-1940)».
Είναι αλήθεια πώς, όταν η κ. Μαρώ Σεφέρη μου έκανε γνωστή την απόφασή της να προσφέρει τα βιβλία του Γιώργου Σεφέρη, και τα δικά της, στη “Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη” (=”Β.Δ.Β.”), δεν είχα καθόλου υποψιαστεί το μέγεθος των δυσκολιών πού επρόκειτο να αντιμετωπίσω κατά τη διάρκεια της ταξινόμησής τους, αφενός, και, επίσης, της σύνταξης και έκδοσης του ανά χείρας καταλόγου, αφετέρου. Λίγο η συγκίνηση από το γεγονός ότι τα εν λόγω πολύτιμα βιβλία θα συγκαταλεγόντουσαν στο έξης στις πιο αξιόλογες συλλογές της “Β. Δ. Β.” και λίγο η μη επίγνωση του μεγέθους της απειρίας μου με έκαναν να διαβεβαιώσω βιαστικά την κ. Μαρώ Σεφέρη ότι “σε τρεις ή τέσσερις μήνες ή εργασία αυτή θα έχει τελειώσει”.
Το χαμόγελο το συγκαταβατικό εκείνου πού πολλών ανθρώπων ίδεν άστεα και νόον έγνω ζωγραφίστηκε τότε στο ευγενικό πρόσωπό της. Είχε η κ. Μαρώ Σεφέρη διαφυλάξει με στοργή τα βιβλία του ποιητή και συντρόφου της, είχε φυλλομετρήσει το καθένα χωριστά με προσοχή για να επισημάνει αν υπάρχουν η όχι σε αυτό σημειώσεις, ή απλώς και μόνον ιδιόχειρες υπογραμμίσεις του, είχε συντάξει περίπου έξι χιλιάδες βιβλιοθηκονομικά δελτία – όσα δηλαδή είναι τα βιβλία και τα περιοδικά του Γιώργου Σεφέρη και τα δικά της – και είχε καταγράψει σε έξι πενηντάφυλλα τετράδια όλα τα σχετικά με αυτά “βιογραφικά”, θα λέγαμε, στοιχεία – το πώς και το πότε αποκτήθηκαν, κάποια ιδιαίτερα περιστατικά πού επεξηγούν τη σχέση του Γιώργου Σεφέρη με αυτά ή με τούς συγγραφείς τους ή με αυτούς πού του τα χάρισαν κ.λπ.
Το συγκαταβατικό χαμόγελο της κ. Μαρώς Σεφέρη είχε, λοιπόν, την αιτία του στη γνώση την αποκτημένη από την ίδια “με καιρό και με κόπο”, ενώ η δική μου διαβεβαίωση για τη σύντομη εκτέλεση του καθήκοντος πού τότε επωμιζόμουν είχε την αιτία της στην ολοσχερή σχεδόν άγνοια της οδού πού μου εμέλλετο να διανύσω. Ωστόσο, η εργασία της ταξινόμησης και, επίσης, της σύνταξης και έκδοσης του ανά χείρας καταλόγου ξεκίνησε. [. . .] Έχω την ελπίδα ότι ο αναγνώστης του “Καταλόγου της Βιβλιοθήκης Γιώργου και Μαρώς Σεφέρη” θα διαπιστώσει τελικά ότι το διάβασμά του μοιάζει με την πραγματοποίηση – όσο και αν αυτό ηχεί παράξενα – ενός γοητευτικού ταξιδιού: σε τόπους φίλων και σε τόπους ενδιαφερόντων του ποιητή Γιώργου Σεφέρη και της γυναίκας του, στην περιοχή δηλαδή μιας ολόκληρης εποχής, πού η αρχή της τοποθετείται στα 1925 από τον ίδιο τον Σεφέρη (με βάση τον χειρόγραφο κατάλογο των βιβλίων πού είχε ο ίδιος συντάξει το 1948). Φροντίσαμε βέβαια να απαλλάξουμε τον αναγνώστη από το βάρος των περιττών “αποσκευών”, τις όποιες χρειάζεται μόνον ο βιβλιοθηκονόμος και ο ειδικός μελετητής της “Βιβλιοθήκης Γιώργου και Μαρώς Σεφέρη”, πού στεγάζεται στην Αίθουσα “Θεοτοκόπουλος” της “Β. Δ. Β.” -“αποσκευές”, των οποίων η παρουσία εννοείται ότι δηλώνεται στα με υπομονή και κόπο συνταγμένα και τακτοποιημένα εκεί δελτία. [. . .] (Από τον πρόλογο της έκδοσης)
ΕΚΛΟΓΕΣ 2019