Το διαστημόπλοιο «Voyager-2» έφυγε από την περιοχή του ήλιου και μπήκε στον διαστρικό χώρο

Σε απόσταση περίπου 19,3 δισ. χλμ. από την επιφάνεια της Γης υπάρχει ένα ασαφές σύνορο που ορίζει τα άκρα του βασιλείου του Ηλίου και την απαρχή του διαστρικού χώρου. Οταν η διαστημική βολίδα «Voyager-2», η πιο μακρόβια διαστημική αποστολή της NASA, άφησε πίσω της αυτό το σύνορο, περίπου 40 έτη μετά την εκτόξευσή της, έστειλε ένα αχνό σήμα, που μόνο τώρα κατάφεραν να αποκωδικοποιήσουν οι επιστήμονες. Το διαστημικό σκάφος της NASA είναι το δεύτερο που κατάφερε να ταξιδέψει πέρα από την Ηλιόσφαιρα, τη φυσαλίδα υπερηχητικών φορτισμένων σωματιδίων που προέρχονται από τον Ηλιο.

Το θαυμαστό ταξίδι της, όμως, δεν σταμάτησε εκεί. Πρόσφατα το «Voyager-2» έστειλε πίσω, στο κέντρο ελέγχου της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας, την πιο λεπτομερή μέχρι σήμερα απεικόνιση από τα όρια του ηλιακού συστήματος. «Δεν γνωρίζουμε πόσο μεγάλη ήταν η φυσαλίδα (Ηλιόσφαιρα) και σίγουρα δεν είχαμε ιδέα ότι το διαστημικό σκάφος θα επιβίωνε επί τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα, για να φθάσει στα όριά του και να εισέλθει στον διαστρικό χώρο», επισημαίνει ο καθηγητής Εντ Στόουν, από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας (CalTech), ο οποίος εργαζόταν στο πρόγραμμα ακόμη και πριν από την εκτόξευση του «Voyager-2», το 1977.

Στην πραγματικότητα, η Ηλιόσφαιρα μπορεί να θεωρηθεί ένα καιρικό μέτωπο: ένα σαφές όριο όπου τα φορτισμένα σωματίδια που απομακρύνονται από τον Ηλιο με υπερηχητικές ταχύτητες, συναντούν έναν πιο ψυχρό διαστρικό άνεμο, προερχόμενο από τους υπερκαινοφανείς αστέρες, οι οποίοι εξερράγησαν πριν από εκατομμύρια χρόνια. Αρχικά, οι επιστήμονες εκτιμούσαν ότι οι ηλιακοί άνεμοι έσβηναν σταδιακά, ανάλογα με την απόσταση. Το «Voyager-1», ωστόσο, απέδειξε ότι υπήρχε ένα ευκρινές όριο που καθοριζόταν από την αιφνίδια μείωση της θερμοκρασίας και την ταυτόχρονη αύξηση της πυκνότητας των φορτισμένων σωματιδίων, του πλάσματος.

Το δεύτερο σύνολο μετρήσεων που πραγματοποίησε το «Voyager-2» αποκάλυψε ακόμα περισσότερα στοιχεία για τη φύση των ορίων της Ηλιόσφαιρας, κυρίως επειδή το ειδικό όργανο του σκάφους, που είχε σχεδιαστεί για να μετράει τις ιδιότητες του πλάσματος, έσπασε το 1980. Οι νέες μετρήσεις, που περιλαμβάνονται σε πέντε ξεχωριστές εργασίες οι οποίες δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Nature Astronomy, αποκαλύπτουν ότι το «Voyager-2» προσέγγισε ένα πολύ ευκρινέστερο και αραιότερο όριο της Ηλιόσφαιρας από ό,τι το «Voyager-1». Αυτό πιθανώς να οφείλεται στο γεγονός ότι το «Voyager-1» διέσχισε το όριο κατά τη διάρκεια του ηλιακού μέγιστου ή επειδή ίσως να ακολούθησε λιγότερο κάθετη τροχιά, γεγονός που σημαίνει ότι πέρασε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα στο άκρο της Ηλιόσφαιρας. Τα νέα στοιχεία υποδεικνύουν, επίσης, ότι η Ηλιόσφαιρα είναι συμμετρική, τουλάχιστον στα δύο σημεία που διέσχισε το «Voyager-2».

Καθημερινή