Είναι το Eurogroup και η «ελίτ», ηλίθιε!
Του Πέτρου Μηλιαράκη(*)
Ο Covid-19, κυριάρχησε στην πρόσφατη τηλεδιάσκεψη των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χωρίς ωστόσο να δοθεί η κατάλληλη «συνταγή» για την αντιμετώπιση της δεδομένης πλέον οικονομικής και κοινωνικής κρίσης!..
Η γραφειοκρατία, την οποία επέλεξε η «ελίτ των Βρυξελλών», αποδίδει πλέον στην Επιτροπή τις σχετικές ευθύνες για την «τελική εισήγηση». Η παρούσα κρίση όμως απαιτεί ταχύτητα ,ενώ δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται μέσω της γνωστής διαδικασίας δανείων και μνημονίων, αλλά αντιθέτως μέσω επιδομάτων και ενισχύσεων αλληλεγγύης!. Άλλως η έννοια της αλληλεγγύης, της ευημερίας των λαών και της κοινωνικής συνοχής ακυρώνεται από τα πράγματα, και αυξάνει τον κίνδυνο , ενός διάχυτου «ευρωσκεπτικισμού»! Ενόψει αυτών χρήσιμο είναι να ασχοληθούμε στο παρόν κείμενο με τα παρακάτω, ως εξής: Όταν ο Bill Clinton αποφάσισε να θέσει υποψηφιότητα για την προεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, χρησιμοποίησε το σύνθημα «It’s economy, stupid», δηλαδή «είναι η οικονομία, ηλίθιε»! Ο Clinton με το σύνθημα αυτό κατήγγειλε την προηγούμενη Διοίκηση (the administration of President Bush) και ανέδειξε ότι προτεραιότητα του Bush ήταν η οικονομία έναντι άλλων εννόμων αγαθών, και προέταξε τη δημόσια υγεία με το σύνθημα: «Μην ξεχνάτε την ιατρική περίθαλψη»! Σύνθημα επίκαιρο, ιδιαιτέρως στον παρόντα χρόνο! ας εστιάσουμε στο Eurogroup Αρχικώς πρέπει να επισημειωθεί ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) δεν είναι «ο τελευταίος δανειστής» («Lender of Last Resort»). Η προσφορά χρήματος λοιπόν, γίνεται από τις αγορές! Αυτό αφορά πρωτοτυπία των εμπνευστών του Ευρωσυστήματος. Το ευρώ θεσμοθετήθηκε στις λάθος προϋποθέσεις που αφορούσαν: α) στην έλλειψη κεντρικού κράτους, και β) στο διαφορετικό επίπεδο των επιμέρους οικονομιών, δηλαδή στη διαφορετική ανάπτυξη του καπιταλισμού στα επιμέρους κράτη-μέλη. Αποτέλεσε δε το ενιαίο νόμισμα την αμετάκλητη ισοτιμία των νομισμάτων, με την παράλληλη αδυναμία του κράτους-μέλους να ασκήσει νομισματική πολιτική, με υποτίμηση καθώς και με άλλα καθιερωμένα εργαλεία νομισματικής πολιτικής. Έτσι επινοήθηκε η εσωτερική υποτίμηση, με την εισβολή στα εισοδήματα, με τις περικοπές μισθών και συντάξεων. Κύριο δε χαρακτηριστικό για την εσφαλμένη προϋπόθεση επί της οποίας στηρίζεται το ευρώ είναι και τα διαφορετικά επιτόκια δανεισμού των κρατών-μελών της Ευρωζώνης, οπότε έχουμε ευρώ Γερμανίας, ευρώ Ιταλίας, ευρώ Ελλάδας κ.τ.λ. (Παρεμπιπτόντως: Προς αποφυγή «παρεξηγήσεων» , ο γράφων επουδενί υποστηρίζει έξοδο της Ελλάδας από το Ευρωσύστημα ή επαναφορά στη δραχμή ή άλλως σε εθνικό νόμισμα. Άλλο ζήτημα είναι η κριτική σε «ποιές προϋποθέσεις» συγκροτήθηκε ένα «ενιαίο νόμισμα», κι άλλο είναι να εισηγείσαι έξοδο από την Ευρωζώνη! Σε καμία περίπτωση ,λοιπόν ,ο γράφων εισηγείται επιστροφή σε εθνικό νόμισμα!). Πέραν όμως αυτών, εστιάζοντας στο Eurogroup, πρέπει να επισημάνουμε ότι έχει λόγο και για τη ρευστότητα. Υπ’ όψιν δε ότι, στις «συναντήσεις» (αυτός είναι ο «όρος») του Eurogroup, συμμετέχει και η Επιτροπή, ενώ καλείται να λαμβάνει μέρος και η ΕΚΤ. Ειδικότερα δε για το Eurogroup, υπ’ όψιν ότι μπορεί μεν να τυποποιείται στις διατάξεις του άρθρου 137 ΣΛΕΕ και στο υπ’ αριθμόν 14 πρωτόκολλο της Συνθήκης της Λισαβόνας, εντούτοις δεν αποτελεί θεσμοθετημένο όργανο της Ε.Ε., καθόσον δεν περιλαμβάνεται στο άρθρο 13 της ΣΕΕ. Για τον λόγο αυτό, στη νομική επιστήμη και στη δικονομική τάξη, το Eurogroup δε νομιμοποιείται παθητικώς, δηλαδή δεν ελέγχεται ενώπιον του Δικαστηρίου της Ε.Ε., ούτε ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου της Ε.Ε. Περιληπτικώς δε, αποστολή του Eurogroup είναι να εξασφαλίζει τον στενό συντονισμό των οικονομικών πολιτικών μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωζώνης και να προωθεί τις προϋποθέσεις για ισχυρότερη οικονομική ανάπτυξη. Άρα εξ αντικειμένου αποφαίνεται και για τη ρευστότητα. Η πρωτοτυπία δε, που αφορά ότι για την προσφορά χρήματος το κράτος θα προσφεύγει στις αγορές, αφορά μια εντελώς διαφορετική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) που εμπνεύστηκαν αυτοί που καθιέρωσαν το ευρώ και το ευρωσύστημα. ως προς το ευρωομόλογο Αναφορικώς με το ευρωομόλογο και την κρίση χρέους, υπ’ όψιν τα εξής: Κατά το παρελθόν οι αγοραστές ομολόγων υπέθεσαν ότι το ομόλογο ενός κράτους-μέλους της Ευρωζώνης ήταν ασφαλές, αγνοώντας τη «ρήτρα της μη διάσωσης» («no bail-out clause») της Συνθήκης. Η κρίση χρέους δε, και ειδικώς στην Ευρωζώνη, οφειλόταν στο ότι απαραδέκτως δεν είχε καθιερωθεί ευρωομόλογο! Θα πρέπει δε να γίνει μια ξεκάθαρη εξήγηση: Χωρίς ευρωομόλογο δεν εννοείται κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα! Όσοι δε αρνούνται, για οποιονδήποτε τεχνικό ή ουσιαστικό λόγο, την έκδοση ευρωομολόγου, θα πρέπει ταυτοχρόνως να επιβεβαιώνουν ότι δε νοείται κοινό νόμισμα χωρίς τη δυνατότητα έκδοσης και κοινού ομολόγου! Την ιστορική ευκαιρία για την εισαγωγή του ευρωομολόγου έδωσε ο παρών χρόνος! Με ευθύνη όμως της Γερμανίας, της Ολλανδίας και της Αυστρίας, και τη συνευθύνη αυτών που δεν προέβαλαν βέτο (veto), δυστυχώς η κρίση χρέους θα παραταθεί, κυρίως σε μια επιβαρυμένη ήδη Ευρωζώνη, με ειδικότερη ένταση στις χώρες του Νότου. Δυστυχώς πολλά ΜΜΕ παρουσιάζουν την πρόσφατη απόφαση του Eurogroup ως τεράστια επιτυχία – αφού ο δανεισμός του ESM είναι με «ευνοϊκούς όρους» και «χωρίς προϋποθέσεις». Το «ταμείο» όμως θα προκύψει σε λίγους μήνες, όπου λόγω της αύξησης του χρέους η ελίτ των Βρυξελλών θα απαιτήσει τη νέα λιτότητα! όμως υπάρχουν οι «σοβαροί»… Επειδή στον πολιτικό λόγο έχει εισαχθεί και ο όρος “σοβαροί”, έναντι των “λαϊκιστών”, στο παρόν κείμενο τίθεται ο παρακάτω προβληματισμός: Οι «σοφοί» του συστήματος έσφαλαν ή προέβλεψαν ορθώς με τη «ρήτρα μη διάσωσης»; Αναγκάστηκαν ή όχι να τροποποιήσουν το άρθρο 136 ΣΛΕΕ, για να ιδρυθεί εντέλει, ως διεθνής μάλιστα Οργανισμός, ο ESM, ο οποίος όμως για να δανείσει, προηγουμένως… δανείζεται; Επίσης οι εννέα ηγέτες της Ευρωζώνης που υπερασπίστηκαν το ευρωομόλογο ήταν «σοβαροί» ή «λαϊκιστές»; Ακόμη κρίσιμα είναι και τα παρακάτω: Όσοι σοβαρά μελετούν το ευρωπαϊκό ενωσιακό δίκαιο, διαπιστώνουν ότι στο πρωτογενές δίκαιο και συνεπώς στον «σκληρό πυρήνα» της ενωσιακής έννομης τάξης, έχουν θεσμοθετηθεί ως αρχές και αξίες της Ένωσης: η ευημερία των λαών, η κοινωνική συνοχή, η αειφόρος ανάπτυξη, ο σεβασμός στο περιβάλλον, η αλληλεγγύη. Ως εκ τούτου τίθεται το ερώτημα εάν οι θεσμοθέτες που εγκαθίδρυσαν τις προαναφερόμενες αρχές και αξίες ήταν «σοβαροί» ή «λαϊκιστές» και μάλιστα εκτός τόπου και χρόνου. Επίσης εκείνοι που επικαλούνται αυτές τις αρχές είναι «σοβαροί» ή «λαϊκιστές»; Αναφέρονται σε θεσμοθετημένες αρχές και αξίες, ναι ή όχι; Και τέλος, αυτοί που έχουν θεσμοθετήσει με το πρωτογενές ενωσιακό δίκαιο την παράγραφο 2 του άρθρου 122 ΣΛΕΕ ήταν «σοβαροί» ή «λαϊκιστές»; Υπ’ όψιν δε ότι με το άρθρο αυτό εγκαθιδρύεται η υποχρέωση της Ένωσης να χρηματοδοτήσει το κράτος-μέλος όταν αντιμετωπίζει σοβαρές δυσκολίες και έκτακτες περιστάσεις που υπερβαίνουν τις δυνάμεις του! Καλοπροαίρετε πολίτη, στην «ελίτ των Βρυξελλών» που αποφασίζει από καθέδρας, ας μην της επιτραπεί να μας εκλαμβάνει ως «ηλίθιους»!..
|