Η κρίσιμη χρονιά για την ελληνική ακτοπλοΐα θα είναι το 2021. Το 2020 θα βγει έστω και με ζόρι, μετά όμως θα έρθει η ώρα της κρίσης. «Είδαμε την αστραπή και τώρα περιμένουμε να ακούσουμε τον βρόντο», επισημαίνουν στο «business stories» στελέχη της ακτοπλοϊκής αγοράς.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η έρευνα της εταιρείας οικονομικών ναυτιλιακών συμβούλων XRTC. Οπως επισημαίνεται, τα αποτελέσματα του πρώτου πενταμήνου του 2020 ήταν απογοητευτικά, αφού διαπιστώθηκε πτώση της τάξης του 60% στο μεταφορικό έργο.
Ο ακτοπλοϊκός στόλος μόνο κατά την υψηλή περίοδο αναδιπλώθηκε σε ικανοποιητικό βαθμό για να μπορέσει να καλύψει το περιοριστικό μέτρο που επιβάλλει η κοινωνική απόσταση του 65% και όχι γιατί η πληρότητα ήταν ικανοποιητική. Οταν ο στόλος δεν ήταν ικανός να καλύψει τις μεταφορικές ανάγκες, τότε ο συντελεστής πληρότητας ανέβηκε στο 85% και αυτό για μερικές μόνο εβδομάδες.
Η εκμετάλλευση των ταχυπλόων για το 2020 κρίνεται ιδιαιτέρως προβληματική λόγω της περαιτέρω μείωσης της περιόδου εκμετάλλευσης των πλοίων.
«Πρέπει αναφερθούμε στη δυνατότητα ή στην αδυναμία της αναδιάταξης της ίδιας της αγοράς. Από τη μία αντιμετωπίζουμε μια μορφή ολιγοπωλίου στις μεγάλες γραμμές λόγω της συγκέντρωσης πολλών πλοίων από λίγους ομίλους και πολλούς μικρούς παίκτες στις μικρότερες γραμμές, ενώ από την άλλη έχουμε μεγάλη συγκέντρωση επενδυτικών κεφαλαίων από λίγους επενδυτές ή κατόχους υψηλών μεριδίων των μετοχικών συνθέσεων των εταιρειών», επισημαίνει ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της XRTC Γιώργος Ξηραδάκης:
«Στην περίπτωση της κατοχής μεγάλων μετοχικών πακέτων από τις τράπεζες είναι επιτακτική η άμεση εκποίησή τους εάν λάβουμε υπόψη τους κανονισμούς της Ε.Ε. αλλά και την οικονομική πολιτική της χώρας. Ως εκ τούτου θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι μετακινήσεις πλειοψηφικών πακέτων ή ακόμα και η είσοδος νέων παικτών στην παρούσα τελματωμένη αγορά δεν μπορεί να αποκλειστεί. Σε κάθε περίπτωση, οποιαδήποτε τέτοια κίνηση θα είναι κερδοσκοπική, κάτι που συμβαίνει σχεδόν πάντα σε περιπτώσεις κρίσεων», λέει.
«Μία ακόμα προοπτική για την αγορά είναι η διαφαινόμενη αναγκαιότητα της ανανέωσης του στόλου ο οποίος έχει γεράσει επικίνδυνα. Το ερώτημα είναι βεβαίως ποιος θα επενδύσει και ποιος θα χρηματοδοτήσει τη συγκεκριμένη αγορά όταν αποδεδειγμένα έχει τελματώσει. Γεγονός πάντως είναι ότι υπάρχει άμεση διαθεσιμότητα πολλών εξειδικευμένων ναυπηγείων τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Κίνα και την υπόλοιπη Ασία, το οποίο αποτελεί μια προοπτική.
Παρά την αρνητική συγκυρία, η παραπάνω εικόνα σε συνδυασμό με τη βελτίωση της δημοσιονομικής πειθαρχίας της ελληνικής οικονομίας, άρα και της ελάφρυνσης του “ελληνικού κινδύνου”, επιτρέπουν σε νέους επενδυτές να εισέλθουν στην αγορά και να εκμεταλλευτούν τις ευκαιρίες που προσφέρονται από την παγκόσμια ναυτιλία στην απόκτηση φθηνών νέων πλοίων ή στην κατασκευή πλοίων νέων τεχνολογιών με μηδενικούς ρύπους με πολύ καλές τιμές και ελκυστικά χρηματοδοτικά σχήματα. «Οποιαδήποτε νέα επένδυση δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί χωρίς την υποστήριξη από το κράτος, όπως συμβαίνει σε όλα τα ευρωπαϊκά κράτη είτε για υπάρχοντες είτε για νεοεισερχόμενους επενδυτές», λέει ο Ξηραδάκης.
Τραπεζικός δανεισμός
Σύμφωνα με έρευνα της XRTC, οι δανειακές υποχρεώσεις το 2019 ανήλθαν περίπου σε 670 εκατ. ευρώ, από 605 εκατ. το 2018, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 11%.
Επισημαίνεται ότι το 2019 η εταιρεία προχώρησε σε αναχρηματοδότηση του δανεισμού της συνολικού ύψους 106 εκατ. με ευνοϊκότερους όρους με την έκδοση κοινού ομολογιακού δανείου ύψους 175 εκατ. πενταετούς διάρκειας.
Η ΑΝΕΚ έχει υποχρεωθεί να μετατρέψει τις μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις της σε βραχυπρόθεσμες, αφού δεν κατάφερε να εξυπηρετήσει τον δανεισμό της και βάσει των σχετικών συμβάσεων, η μη εξυπηρέτηση των δανειακών υποχρεώσεων συνιστά μη τήρηση των όρων, γεγονός που συνεπάγεται την υποχρέωση της εταιρείας για πλήρη αποπληρωμή των δανείων.
Η ΜΙΝΟΑΝ έχει μηδενικό τραπεζικό δανεισμό μετά την πλήρη εξόφληση του ομολογιακού της δανείου.
Κωδικοποιημένα, η κατάσταση και οι προκλήσεις για την ελληνική ακτοπλοΐα διαμορφώνεται ως εξής:
Τα δυνατά σημεία
■ Μεγαλύτερη ακτοπλοϊκή αγορά στην Ε.Ε. που συνεισφέρει στη συνοχή του ελληνικού κράτους και της Ε.Ε.
■ Εμπειρία ακτοπλοϊκών εταιρειών
■ Εποικοδομητική συνεργασία μεταξύ κράτους και εταιρειών στην αντιμετώπιση του πρωτοφανούς περιβάλλοντος σε καιρό πανδημίας
■ Ομαλές εργασιακές σχέσεις
■ Νέο ευρωπαϊκό αναπτυξιακό περιβάλλον
■ Συμμόρφωση του στόλου στους περιβαλλοντικούς κανονισμούς
Αδυναμίες
■ Αδυναμία προσέλκυσης παραδοσιακών μακροπρόθεσμων επενδυτών
■ Επικίνδυνα επίπεδα συμμετοχής τραπεζικών ομίλων στην αγορά
■ Ασθενής τραπεζική και πιστωτική στήριξη
■ Αδιαφάνεια οικονομικών στοιχείων της πλειονότητας των εταιρειών
■ Ανεπαρκής στατιστική κάλυψη του κλάδου
■ Ελλειψη ρευστότητας
■ Ελλειψη βάθους χρηματιστηριακής αγοράς
■ Γήρανση του στόλου
Ευκαιρίες
■ Βελτίωση αξιολόγησης του «ελληνικού κινδύνου» που επηρεάζει τη ρευστότητα της ακτοπλοϊκής αγοράς
■ Αναγκαιότητα ανανέωσης στόλου σε μια συγκυρία χαμηλών τιμών νεότευκτων πλοίων και διαθεσιμότητας ναυπηγικών κλινών (Ασία, Κίνα, Ευρώπη)
■ Νέο αναπτυξιακό μοντέλο ενσωματώνοντας τον πυλώνα της εφοδιαστικής αλυσίδας
■ Επιθυμητές εξαγορές μετοχικών πακέτων από τους κατόχους αυτών λόγω οικονομικών συνθηκών
■ Ανασχεδιασμός ακτοπλοϊκού χάρτη – Δημιουργία νέου προϊόντος με ορίζοντα 20ετίας
■ Τα νέα χρηματοδοτικά προγράμματα της Ε.Ε. για την πράσινη ανάπτυξη προσφέρουν επενδυτικά εργαλεία χαμηλού κόστους
■ Τελική φάση ιδιωτικοποιήσεων στους λιμένες μπορούν να υποστηρίξουν νέες συνδυασμένες επενδύσεις
Απειλές
■ Αγνωστο περιβάλλον λόγω πανδημίας (διάρκεια, κοινωνική συμμόρφωση, βάθος ύφεσης)
■ Πορεία της οικονομίας (εθνικής, ευρωπαϊκής, παγκόσμιας)
■ Γεωπολιτικές εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο (Τουρκία, ΑΟΖ, Μεταναστευτικό-Προσφυγικό)
■ Υψηλά επίπεδα συγκέντρωσης της αγοράς – Κίνδυνος μονοπωλιακών επιπτώσεων
■ Σημαντική έκθεση σε μη εξυπηρετούμενα δάνεια αρκετών εταιρειών
■ Μεμονωμένη έκθεση της ακτοπλοϊκής αγοράς στην ελληνική τραπεζική αγορά και όχι στη διεθνή
■ Οι εταιρείες είναι ευάλωτες σε επιθετικές εξαγορές.
newmoney.gr
ΕΚΛΟΓΕΣ 2019