Δεν είχαν καλά καλά προλάβει οι κάτοικοι της Λαμίας να ξεπροβοδίσουν τους πολεμιστές για το αλβανικό μέτωπο με την πανηγυρική αναχώρηση του 42ου Συντάγματος Ευζώνων και έφτασαν τα μηνύματα για τους πρώτους νεκρούς. Από 28 Οκτωβρίου έως 1 Νοεμβρίου 1940 καταγράφονται τρεις νεκροί από χωριά γύρω από την πόλη της Λαμίας. Και οι τρεις, Εύζωνοι του 5/42 Συντάγματος Ευζώνων στην πρώτη γραμμή. Ήταν το σύνταγμα που στην Μικρά Ασία το αποκαλούσαν «Şeytan asker» που σημαίνει «στρατός του Σατανά» και τον διοικητή του Νικόλαο Πλαστήρα Kara Şeytan δηλαδή (Μαύρο Σατανά).
Οι άνθρωποι τη διπλανής πόρτας που είχαν μάθει να ζουν σε στερήσεις και κακουχίες στα ορεινά χωρία της Ρούμελης ήταν οι επίλεκτοι που κλήθηκαν να στελεχώσουν στο Σύνταγμα των Ευζώνων που βρέθηκε αντιμέτωπο με την ιστορία στα αλβανικά βουνά, στο κέντρο των επιχειρήσεων.
Μετά την κήρυξη του πολέμου το 1940, το 42ο Σύνταγμα των Ευζώνων βρίσκεται ακριβώς στην πρώτη γραμμή του πολέμου απέναντι στους «Κενταύρους» του Μουσολίνι, μια τεθωρακισμένη ιταλική μεραρχία. Δέχεται ισχυρό βομβαρδισμό του πυροβολικού και αναγκάζεται να φτάσει λίγο νότια, στο Χάνι Δελβινάκι.
«Μέχρι τις 10 Νοεμβρίου οι Εύζωνες από τη Λαμία και την ευρύτερη περιοχή αναδιπλώθηκαν και έκαναν αποκρούσεις ιταλικών μικροεπιθέσεων συντηρώντας μια συγκεκριμένη τακτική. Από τις 13 Νοεμβρίου άρχισαν οι ελληνικές επιθέσεις και καταλήψεις χωριών. Από τις 14 Νοεμβρίου και μετά, καθώς εξελίσσεται η μεγάλη αντεπίθεση, συμμετείχε στην κατάληψη όλης της Βόρειας Ηπείρου μέχρι το τέλος της χρονιάς» σημειώνει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο καθηγητής Κώστας Μπαλωμένος που μελετά για χρόνια τα ιστορικά στοιχεία της περιοχής
Στο ημερολόγιο του 42ου Συντάγματος Ευζώνων της Λαμίας καταγράφονται δεκάδες επιθέσεις όλο το επόμενο διάστημα, ακόμη και μέσα στο χειμώνα. Παρά το βαρύ χειμώνα οι Εύζωνες συνεχίζουν έως τα μέσα του Γενάρη τις αποκρούσεις, έως ότου να σταθεροποιηθεί η γραμμή από το Πόγραδετς μέχρι το Ιόνιο Πέλαγος και στη συνέχεια το Σύνταγμα τίθεται ως εφεδρεία.
Από τον Μάρτη που ξεκινάει η εαρινή ιταλική επίθεση με πολλαπλάσιες δυνάμεις από το Μουσολίνι, το 42ο Σύνταγμα των Ευζώνων βρίσκεται και πάλι στην πρώτη γραμμή αποκρούοντας δεκάδες εχθρικές επιθέσεις. Όλα αυτά μέχρι τις 22 Μαρτίου 1941 που ο Μουσολίνι εγκαταλείπει την Αλβανία, συνειδητοποιώντας το μέγεθος της αποτυχίας. Μετά τη γερμανική εισβολή και την οπισθοχώρηση που διατάχτηκε στα μέσα του Απρίλη, οι Εύζωνες από τη Λαμία και τους γειτονικούς νομούς έχουν φτάσει στο Τεπελένι και υποχώρησαν σε αμυντική διάταξη στο Αργυρόκαστρο αλλά η υποχώρηση συνεχίζονταν με βάση τις εντολές.
Θρίλερ με την απόλυση
Στις 26 Απριλίου 1941 κρίθηκε ότι πρέπει να απολυθούν οι έφεδροι αξιωματικοί και οπλίτες που κατάγονται από την Ήπειρο. «Προέκυψε τότε θέμα για το 42ο Σύνταγμα Ευζώνων, του οποίου οι οπλίτες δεν κατάγονταν από την Ήπειρο αλλά από τη Στερεά Ελλάδα» σημειώνει μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Κώστας Μπαλωμένος και συνεχίζει λέγοντας πως «ο διοικητής της μεραρχίας με ευθύνη του, διέταξε να χορηγηθούν απολυτήρια και στους οπλίτες και αξιωματικούς του 42ου Συντάγματος Ευζώνων, γράφοντας όμως ως τόπο καταγωγής τους την περιοχή της Άρτας έτσι ώστε να δικαιολογείται η απόλυση και αυτών ως καταγόμενοι δήθεν από την Ήπειρο. Μάλιστα δόθηκαν και προφορικές εντολές να πάρουν μαζί τους όλα τα ζώα που προέρχονταν από την περιοχή της Λαμίας».
Σύμφωνα με τον κ. Μπαλωμένο οι Εύζωνοι κινήθηκαν μέσα από δύσβατες περιοχές για να φτάσουν τελικά στα χωριά τους σε όλη τη Στερεά Ελλάδα περίπου στα μέσα Μαΐου 1941, αποφεύγοντας ωστόσο κατοχικές δυνάμεις.
militaire
ΕΚΛΟΓΕΣ 2019