Από τους πρώτους μήνες του 2020 ήρθαμε αντιμέτωποι με μία διαφορετική χρονιά. Με μία διαφορετική καθημερινότητα παγκοσμίως η οποία συνταράχτηκε συθέμελα λόγω της υγειονομικής κρίσης και των δεινών που αυτή προκάλεσε. Αυτή η υγειονομική κρίση της COVID-19 έφερε νέες προκλήσεις και νέα δεδομένα σε πολλούς τομείς. Ήρθε όμως δυστυχώς να προστεθεί και σε μία ακόμη πανδημία που δεν έχει εξαλειφθεί παρά τις προσπάθειες που γίνονται, την βία κατά των γυναικών.
Η υγειονομική κρίση και συνεπώς ο εγκλεισμός στο σπίτι έφερε αυτό που πολλοί ειδικοί είχαν προειδοποιήσει, μία έξαρση του φαινομένου της κακοποίησης στο οικογενειακό περιβάλλον. Σε καμία περίπτωση ωστόσο δε θα πρέπει ο εγκλεισμός να αποτελέσει άλλοθι για τους κακοποιητές και να δημιουργήσει ενοχικά σύνδρομα στις γυναίκες που υποφέρουν από βίαιες συμπεριφορές. Δεν «γεννά» η καραντίνα τις κακοποιητικές συμπεριφορές, απλά τις εμφανίζει όπου δεν είχαν εμφανιστεί μέχρι τώρα. Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά καθώς φαίνεται πως οι γυναίκες που ζήτησαν βοήθεια μέσω τηλεφωνικών υποστηρικτικών γραμμών σχεδόν τετραπλασιάστηκαν κατά το μήνα Μάρτιο την περίοδο του πρώτου lockdown. Και δυστυχώς όταν μιλάμε για βία σε ένα οικογενειακό περιβάλλον αυτή τις περισσότερες φορές δεν περιορίζεται μόνο κατά των γυναικών αλλά αφορά άμεσα και τα παιδιά της οικογένειας όπου υπάρχουν. Άλλωστε ακόμη και αν δεν ασκείται σωματική βία σε βάρος των παιδιών, η ψυχολογική βία από το κακοποιητικό περιβάλλον είναι εξίσου επιβλαβής.
Η βία δεν μπορεί να είναι αποδεκτή από οποιονδήποτε και αν προέρχεται και κατά οποιουδήποτε και αν εκφράζεται. Για να σπάσει η κακοποιητική αλυσίδα που πνίγει τις γυναίκες με σωματική, ψυχολογική ή σεξουαλική βία πρέπει να σπάσει ο κύκλος της σιωπής. Σιωπής που προέρχεται είτε από τις ίδιες τις γυναίκες που έρχονται αντιμέτωπες με τη βία, είτε από το στενό οικογενειακό ή φιλικό περιβάλλοντος που γνωρίζει τις δύσκολες συνθήκες κάτω από τις οποίες ζει μια γυναίκα και δεν μιλάει.
Ο φόβος είναι ο βασικός εχθρός. Είναι το φάντασμα που πρώτα πρέπει να αντιμετωπίσει μία γυναίκα. Φόβος για το «τι θα της κάνει αν καταλάβει πως ζήτησε βοήθεια». Φόβος για το «τι θα γίνει αυτή και τα παιδιά της». Φόβος για το «τι θα πει το χωριό». Φόβος για το στίγμα. Όλα αυτά οδηγούν στην σιωπή.
Και μετά έρχεται η σιωπή του περιβάλλοντος. «Σώπα παιδί μου και θα αλλάξει , κάνε λιγάκι υπομονή για τα παιδιά σου, σκέψου τι θα πει το χωριό, που θα πας μία γυναίκα μόνη;» Ή ακόμη χειρότερα …. «μήπως έκανες κάτι και τον έβγαλες από τα ρούχα του;». Και ο κύκλος της σιωπής διαιωνίζεται με τον πλέον χειρότερο τρόπο, με τη συνενοχή του περιβάλλοντος.
Και εδώ έρχεται ο ρόλος όλων μας. Ο ρόλος μας στο να ενδυναμώσουμε το μήνυμα πως καμία γυναίκα δεν είναι μόνη της. Κάθε γυναίκα που θα χρειαστεί βοήθεια μπορεί να την βρει και καθένας από εμάς από που έχει αντιληφθεί την άσκηση βίας κατά κάποιας γυναίκας μπορεί να βοηθήσει με μία ανθρώπινη συμβουλή, μία έμπρακτη ή ψυχολογική υποστήριξη και παρακίνηση της γυναίκας να αναζητήσει βοήθεια.
Ένα από τα εργαλεία που διαθέτουμε στην πρόληψη και την αντιμετώπιση της βίας είναι τηλεφωνική γραμμή SOS 15900 της Γενικής Γραμματείας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων, η οποία λειτουργεί 24 ώρες το 24ωρο καθημερινά. Ψυχολόγοι και κοινωνικοί λειτουργοί παρέχουν συμβουλευτική κοινωνική και ψυχολογική υποστήριξη ενώ παρέχονται και νομικές συμβουλές για τις γυναίκες. Ένα δίκτυο δομών της ΓΓΟΠΙΦ με ξενώνες φιλοξενίας σε όλη την Ελλάδα και Συμβουλευτικά Κέντρα Γυναικών δημιουργεί ένα δίχτυ προστασίας παρέχοντας την ολοκληρωμένη και απαραίτητη υποστήριξη που ενδεχομένως χρειαστεί μία γυναίκα και τα παιδιά της. Και επειδή την περίοδο του εγκλεισμού οι γυναίκες ίσως δυσκολεύονται να μιλήσουν μπορούν να αναζητήσουν βοήθεια και μέσω email στο [email protected]. Ωστόσο αν μιλάμε για την σωματική ακεραιότητα μίας γυναίκας τότε θα πρέπει να απευθυνθούμε στο 100.
Στόχος όλων μας είναι μια καθημερινότητα απαλλαγμένη από τη βία κατά των γυναικών.
Σπάσ(τ)ε τον κύκλο της σιωπής. Αναζητείστε βοήθεια.
(*) Η Νικολέτα Σφακιανάκη είναι Δημοσιογράφος Κρήτη TV, Τακτικό Μέλος Περιφερειακής Επιτροπής Ισότητας των Φύλων Κρήτης (ΠΕΠΙΣ Κρήτης), ως Εκπρόσωπος της Γενικής Γραμματείας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων
ΕΚΛΟΓΕΣ 2019