Στις 28 Μαρτίου 1969 μεταδόθηκε από το BBC η θρυλική ομιλία του Γιώργου Σεφέρη κατά της Δικτατορίας.
Ο σπουδαίος νομπελίστας ποιητής συνεργαζόταν με το BBC από τη δεκαετία του ’50, όταν υπηρετούσε ως πρέσβης της Ελλάδας στο Λονδίνο. Το 1960 είχε ανακηρυχθεί επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου του Καίμπριτζ και διατηρούσε άψογες σχέσεις με τους Βρετανούς.
Είχαν περάσει δύο χρόνια από την επιβολή της δικτατορίας στην Ελλάδα, κατά τη διάρκεια των οποίων ο Σεφέρης είχε σταματήσει να δημοσιεύει το συγγραφικό του έργο σε περιοδικά και εφημερίδες σε ένδειξη διαμαρτυρίας.
Όταν οι Χουντικοί ανέλαβαν την εξουσία, ο ποιητής είχε γράψει ειρωνικά στο ημερολόγιό του: «Προκόβουμε καταπληκτικά». Τον Μάρτιο του 1969 αποφάσισε να μιλήσει για πρώτη φορά κατά της Χούντας.
Μαγνητοφώνησε κρυφά την ομιλία του, στην οποία αναφερόταν στην καταπίεση του καθεστώτος και στην απόφασή του να κρατηθεί έξω από τα πολιτικά του τόπου. Η κασέτα έφθασε λαθραία από την Ελληνική Υπηρεσία του BBC και την ίδια μέρα μεταδόθηκε από το BBC και από τον ραδιοφωνικό σταθμό του Παρισιού και την «Ντόιτσε Βέλε».
Η δήλωση του προκάλεσε την οργή των Συνταγματαρχών και αμέσως του αφαιρέθηκε ο τίτλος του πρέσβεως επί τιμή και το δικαίωμα χρήσης του διπλωματικού διαβατηρίου του. Η επίσημη αιτιολογία ήταν ότι ή δήλωσή του μεταδόθηκε από ραδιόφωνα της Σοβιετικής Ένωσης και η ομιλία του θεωρήθηκε αντεθνική προπαγάνδα.
Στο τέλος της ομιλίας ο Σεφέρης δηλώνει: “Τώρα ξαναγυρίζω στη σιωπή μου. Παρακαλώ το Θεό, να μη με φέρει άλλη φορά σε παρόμοια ανάγκη να ξαναμιλήσω”.
Δύο χρόνια μετά ο Γιώργος Σεφέρης έφυγε από τη ζωή και η κηδεία του μετατράπηκε σε μια μεγάλη αντιδικτατορική διαδήλωση, όπου ο λαός απήγγειλε τους στίχους από το ποίημα του «Στο περιγιάλι το κρυφό», το οποίο είχε μελοποιηθεί από τον Μίκη Θεοδωράκη και είχε απαγορευτεί από τη Χούντα.
Διαβάστε ολόκληρη τη δήλωση του Σεφέρη κατά της Χούντας:
“Πάει καιρός που πήρα την απόφαση να κρατηθώ έξω από τα πολιτικά του τόπου. Προσπάθησα άλλοτε να το εξηγήσω, αυτό δε σημαίνει διόλου πως μου είναι αδιάφορη η πολιτική ζωή μας.Έτσι, από τα χρόνια εκείνα ώς τώρα τελευταία έπαψα κατά κανόνα ν’ αγγίζω τέτια θέματα. Εξ άλλου τα όσα δημοσίεψα ώς τις αρχές του 1967, και η κατοπινή στάση μου (δεν έχω δημοσιέψει τίποτε στην Ελλάδα από τότε που φιμώθηκε η ελευθερία) έδειχναν, μου φαίνεται αρκετά καθαρά τη σκέψη μου. Μολαταύτα, μήνες τώρα, αισθάνομαι μέσα μου και γύρω μου, ολοένα πιο επιτακτικά το χρέος να πω ένα λόγο για τη σημερινή κατάστασή μας. Με όλη τη δυνατή συντομία, νά τι θα έλεγα: Κλείνουν δυο χρόνια που μας έχει επιβληθεί ένα καθεστώς όλως διόλου αντίθετο με τα ιδεώδη για τα οποία πολέμησε ο κόσμος μας και τόσο περίλαμπρα ο λαός μας, στον τελευταίο παγκόσμιο πόλεμο.
Είναι μια κατάσταση υποχρεωτικής νάρκης όπου, όσες πνευματικές αξίες κατορθώσαμε να κρατήσουμε ζωντανές, με πόνους και με κόπους, πάνε κι’ αυτές να καταποντισθούν μέσα στα ελώδη στεκάμενα νερά. Δε θα μου είταν δύσκολο να καταλάβω πως τέτοιες ζημιές δε λογαριάζουν παρά πολύ για ορισμένους ανθρώπους.
Δυστυχώς, δεν πρόκειται μόνο γι’ αυτόν τον κίνδυνο. Όλοι πια το διδάχτηκαν και το ξέρουν πως στις δικτατορικές καταστάσεις, η αρχή μπορεί να μοιάζει εύκολη, όμως η τραγωδία περιμένει, αναπότρεπτη, στο τέλος. Το δράμα αυτού του τέλους μάς βασανίζει, συνειδητά ή ασυνείδητα όπως στους παμπάλαιους χορούς του Αισχύλου. Όσο μένει η ανωμαλία, τόσο προχωρεί το κακό. Είμαι ένας άνθρωπος χωρίς κανένα απολύτως πολιτικό δεσμό, και, μπορώ να το πω, μιλώ χωρίς φόβο και χωρίς πάθος. Βλέπω μπροστά μου τον γκρεμό όπου μας οδηγεί η καταπίεση που κάλυψε τον τόπο. Αυτή η ανωμαλία πρέπει να σταματήσει. Είναι Εθνική επιταγή. Τώρα ξαναγυρίζω στη σιωπή μου. Παρακαλώ το Θεό, να μη με φέρει άλλη φορά σε παρόμοια ανάγκη να ξαναμιλήσω”.
https://youtu.be/Xznh5jBuj4g
Τhecaller.gr
ΕΚΛΟΓΕΣ 2019