Προβολή: Δευτέρα 24 Μαΐου 2021 – ΕΡΤ2 – ώρα: 20:00
Δημήτρης Ραυτόπουλος (κριτικός λογοτεχνίας, δημοσιογράφος)
Από τα λαμπρά μυαλά της ελληνικής διανόησης και των γραμμάτων, ο Δημήτρης Ραυτόπουλος, κριτικός λογοτεχνίας, δοκιμιογράφος, και δημοσιογράφος, αυτοβιογραφείται στο Μονόγραμμα.
Ο Δημήτρης Ραυτόπουλος, από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της μαρξιστικής κριτικής στη μεταπολεμική περίοδο, γεννήθηκε στον Πειραιά το 1924. Ο πατέρας του υπάλληλος στις Γενικές Αποθήκες της Εθνικής Τράπεζας, παλιός πολεμιστής των Βαλκανικών πολέμων, καταγόταν από την Κεφαλονιά, η μητέρα από τη Νεάπολη Λακωνίας.
Τα παιδικά χρόνια στον Πειραιά του μεσοπολέμου ήταν φτωχικά. Το λιμάνι με την «ετερόκλητη» πληθυσμιακή σύνθεση, Κρητικοί, Μανιάτες, πρόσφυγες, οι παραγκουπόλεις συνέθεταν το σκηνικό στο οποίο μεγάλωσε.
Ο πόλεμος τον βρήκε μαθητή στο Γυμνάσιο. Στο Πανεπιστήμιο αποφάσισε να σπουδάσει Χημεία επηρεασμένος από το πνεύμα της εποχής…
Συγχρόνως και μαζί με την αδελφή του οργανώθηκε στην Αντίσταση.
«Πρώτα σε μικρο-ομάδες αυθόρμητης αντίστασης στον Πειραιά και στη συνέχεια, όταν φοιτητικό κίνημα φούντωσε το ’42-’43, οργανωθήκαμε στην ΕΠ.Ο.Ν.». Παρών στα Δεκεμβριανά βίωσε την ιστορική διαδήλωση στις 3 Δεκεμβρίου του ΕΑΜ στο Σύνταγμα που κατέληξε σε αιματοχυσία.
Έζησε τρεις τουλάχιστον εξορίες. Εκεί γνώρισε και πολλούς λογοτέχνες. Γιάννης Ρίτσος, Ανδρέας Φραγκιάς, Δημήτρης Χατζής, Γιάννης Ιμβριώτης, Τάσος Λειβαδίτης, Άρης Αλεξάνδρου.
Εκεί και η πρώτη σύγκρουση με το ΚΚΕ.
Επιστρέφοντας από την εξορία ξεκίνησε το ιστορικό περιοδικό «Επιθεώρηση Τέχνης.» Αρχικά με συνεργάτες τον Κ. Κουλουφάκο, τον Τ. Πατρίκιο τον Κ. Πορφύρη. Ήταν μηνιαίο περιοδικό γραμμάτων και τεχνών και διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην μεταπολεμική πνευματική ζωή της Ελλάδας..Το έκλεισε η δικτατορία.
«Η Επιθεώρησης Τέχνης από την αρχή είχε δύο μέτωπα. Το ένα ήταν με το αστυνομικό κράτος το οποίο στην περίοδο του μετεμφύλιου ασκούσε τρομοκρατία. Το άλλο μέτωπο ήταν με το κόμμα. Φανερά δεν διανοηθήκαμε ποτέ να είμαστε εκτός κόμματος, να πάμε ενάντια στο κόμμα αλλά είχαμε πιο μοντέρνες απόψεις για την δημοκρατία μέσα στην κομματική λειτουργία. Και εκεί υπήρχε η προστριβή με το κόμμα το οποίο μας θεωρούσε αναθεωρητές» αφηγείται.
Υπήρξε συντάκτης της εφημερίδας «Ελεύθερη Ελλάδα» και παράλληλα αρθρογραφούσε στο περιοδικό ΕΠΟΝ Νέα Γενιά. Μετά τη χαλάρωση των μετεμφυλιακών μέτρων εργάστηκε στις εφημερίδες Η Αυγή, Ελεύθερος, Ώρα.
«Η οριστική μου σύγκρουση με το κόμμα ήρθε λίγο αργότερα όταν υπερασπίστηκα τον Τσίρκα που θέλανε να διαγράψουν από την κομματική οργάνωση της Αλεξάνδρειας, επειδή έβγαλε την γνωστή Τριλογία: Λέσχη, Αριάγνη και Νυχτερίδα (Ακυβέρνητες Πολιτείες) για την οποία έγραψα διθυραμβικές κριτικές οι οποίες φυσικά δεν άρεσαν στο κόμμα. Ο Αυγέρης αντεπιτέθηκε, εκφράζοντας ως κριτικός την ορθόδοξη κομματική γραμμή…»
Με την επιβολή της δικτατορίας δραπέτευσε με τη βοήθεια φίλων, στο Παρίσι. Εργάστηκε στην εφημερίδα Ουμανιτέ και ως συντάκτης στο Λεξικό Robert.
Εκεί εδραιώθηκε και η φιλία του με τον Άρη Αλεξάνδρου που τον καθόρισε εν πολλοίς. Εκεί γνώρισε και τη γυναίκα του την Κλαιρ.
Με τη μεταπολίτευση επιστρέφοντας, ανέλαβε τη διεύθυνση του περιοδικού «Ηριδανός». Τα αφιερώματα του περιοδικού, πραγματοποίησαν ανοίγματα προς νέες τάσεις της λογοτεχνίας.
Τα βιβλία που εξέδωσε είναι η “Κρίσιμη λογοτεχνία”, η “Τέχνη και Εξουσία”, ο “Εμφύλιος και λογοτεχνία” και “Άρης Αλεξάνδρου. Ο Εξόριστος”. Η “Αναθεώρηση Τέχνης” είναι ένα ενδιαφέρον βιβλίο για το περιοδικό “Επιθεώρηση Τέχνης” .
Παραγωγός Γιώργος Σγουράκης, σκηνοθεσία Στέλιος Σγουράκης, δημοσιογραφική επιμέλεια Ιωάννα Κολοβού, Αντώνης Εμιρζάς, φωτογραφία Μαίρη Γκόβα, ηχοληψία Λάμπρος Γόβατζης, μοντάζ Γιάννης Καραμπίνης, διεύθυνση παραγωγής Στέλιος Σγουράκης
ΕΚΛΟΓΕΣ 2019