Ο προσδιορισμός των ευρωπαϊκών εκλογών
Άρθρο του Γιώργου Ζερβάκη (*)
Τον Μάρτιο του 1957, με την υπογραφή της ιδρυτικής Συνθήκης της Ρώμης, τα έξι αρχικά ιδρυτικά κράτη-μέλη της τότε ΕΟΚ, δημιούργησαν συνθήκες οικονομικής συνεργασίας, συνέβαλλαν στην προώθηση της ιδέας της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, με το πρώτο Συνταγματικό Κείμενο της Κοινοτικής Ευρώπης. Αυτό το επετειακό γεγονός, 62 χρόνια μετά, προσδιορίζει την διαχρονική πίστη στα αρχές και τις αξίες της ΕΕ, την αναγκαιότητα για σταθερή συνεργασία, περαιτέρω εμβάθυνση, με στόχο την Πολιτική Ένωση, την ομοσπονδιακή προοπτική. Εξήντα δυο χρόνια μετά, οι δημοκρατικές φιλοευρωπαϊκές πολιτικές δυνάμεις, έχουν το ιστορικό καθήκον να πείσουν τους Ευρωπαίους Πολίτες, τις ευρωπαϊκές κοινωνίες, για την αναγκαιότητα μιας συνολικής επανίδρυσης της ΕΕ. Αναπτύσσοντας προβληματισμούς για την ολοκλήρωση της Ευρώπης, ορίζοντας ότι οι ανταγωνισμοί του παρελθόντος, αυτοί που κόστισαν στην Ευρώπη δυο παγκόσμιους πολέμους, εκατόμβες νεκρών, δεν μπορούν να είναι η λύση σήμερα.
Πρίν από σαράντα χρόνια, τον Ιούνιο του 1979, Ευρωπαίοι Πολίτες από τα οκτώ κράτη-μέλη της ΕΟΚ, ψήφισαν για την πρώτη άμεση και καθολική εκλογή των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Πέρασαν 20 χρόνια, με αγώνες των φιλοευρωπαϊκών οργανώσεων, των Φεντεραλιστών, για να κερδηθεί η εκλογή των ευρωβουλευτών από τους Πολίτες, καθώς μέχρι τότε, διορίζονταν από τα εθνικά κοινοβούλια.
Πέρασαν άλλα 25 χρόνια, μέχρι να δοθεί παραμονές των ευρωεκλογών του 2004, η εντολή για ένα Ευρωπαϊκό Σύνταγμα, προσπάθεια που έληξε άδοξα, λόγω κυρίως του δημοψηφίσματος στην Γαλλία, αλλά και στις Κάτω Χώρες, όπου οι Πολίτες κλήθηκαν να ψηφίσουν χωρίς γνώση του διακυβεύματος και του περιεχομένου του ερωτήματος του δημοψηφίσματος. Και πέρασαν άλλα 35 χρόνια, για να έλθουν οι ευρωεκλογές του 2014, με την πολιτικοποίηση του μηνύματος των ευρωεκλογών, με τις διακριτές πολιτικές υποψηφιότητες για την θέση του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που το νεοεκλεγέν Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υπερασπίστηκε σθεναρά. Ζητώντας από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να επιδείξει σεβασμό της βούλησης των Ευρωπαίων Πολιτών, στην βάση των προβλέψεων της Συνθήκης της Λισαβόνας, δηλαδή την εκλογή του υποψηφίου του πρώτου κόμματος, Ζαν Κλώντ Γιούνκερ, στην θέση του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ήταν εκείνο που τον Ιούνιο του 2014, πρόταξε τον δημοκρατικό του ρόλο απέναντι στην ευρωφοβική, ιδεοληπτική και χωρίς κανένα σεβασμό προς την Κοινοτική διαδικασία, λογική του τότε Βρετανού πρωθυπουργού Κάμερον.
Η 40χρονη αυτή πορεία των ευρωπαϊκών εκλογών, αποτελεί στοιχείο ενδυνάμωσης του δημοκρατικού χαρακτήρα της Κοινοτικής Ευρώπης. Όμως απομένουν πολλά να διεκδικηθούν, πολλά να γίνουν. Γιατί, δεν έχει ακόμα θεμελιωθεί μια ενιαία ευρωπαϊκή εκλογική διαδικασία, με τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα να παραμένουν μάλλον σε υβριδική κατάσταση. Γιατί, δεν υπάρχει μια ομοιόμορφη εκλογική διαδικασία σε όλα τα κράτη-μέλη, όπως το ίδιο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζητάει. Γιατί, δεν έχει εδραιωθεί μεταξύ των Πολιτών μια συνείδηση επιλογής της ευρωπαϊκής πολιτικής ομάδας της προτίμησης τους και πολύ περισσότερο ταύτισης με αυτήν στην βάση ιδεών, προγραμμάτων και προτεραιοτήτων ευρωπαϊκής κλίμακας.
Όμως ενώ η εκλογή των μελών του Δημοκρατικού Βήματος της Ευρώπης, συνιστά μια μοναδική ως προς την ευρύτητα της πολιτική και ιδεολογική μορφοποίηση της σημερινής ΕΕ, οι εθνικές αντιπαραθέσεις όπως εκδηλώνονται από τα εθνικά πολιτικά κόμματα, περιορίζουν την συζήτηση ουσίας για την Ευρώπη, στρεβλώνοντας το πραγματικό νόημα των ευρωπαϊκών εκλογών.
Οι εκλογές του προσεχούς Μαΐου αποτελούν μια ακόμη ευκαιρία η θεσμική διάσταση των ευρωπαϊκών εκλογών να ξεπεράσει τον περιοριστικό της χαρακτήρα, παρά την γενικότερη κρίση που αντιμετωπίζει συνολικά το ευρωπαϊκό πολιτικό σύστημα και την άνοδο ακραίων αντιευρωπαϊκών σχημάτων. Γιατί είναι η έκφραση επιλογής των Ευρωπαίων Πολιτών για την εξέλιξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των πολιτικών της, που θα επικυρώσει και θα νομιμοποιήσει στην ουσία τη νέα θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο πλέγμα των ευρωπαϊκών θεσμών, ενδυναμώνοντας τον δημοκρατικό χαρακτήρα της Κοινοτικής Ευρώπης.
(*) Ο κ. Γιώργος Α. Ζερβάκης είναι εκπρόσωπος των Ευρωπαίων Φεντεραλιστών Κρήτης. Το άρθρο έχει γραφεί για τον ιστότοπο neadrasis.gr