Πάει τώρα λίγος καιρός, που ξανασυνάντησα, τυχαία, το φίλο μου, το «Νορβηγό». Εκεί στην εκβολή του Γιόφυρου, όπου ψάρευε. Τόσο το «φίλος», όσο και το «Νορβηγός», σημειολογική και μόνο αξία έχουν. Το «φίλος», επειδή έχουμε συναντηθεί λίγες φορές και μάλιστα σε σπορ, που απαιτεί ησυχία και αυτοσυγκέντρωση, δηλ. στο ψάρεμα. Το «Νορβηγός», διότι, όπως μου είπε, έτσι είναι γνωστός στο εδώ περιβάλλον του, αφού έζησε και εργάστηκε για πολλά χρόνια, στη χώρα αυτή της Σκανδιναβίας και τώρα, έχοντας επιστρέψει στην πατρίδα, απολαμβάνει τα απλόχερα αγαθά της Νορβηγικής κοινωνικής ασφάλισης…
Η Νορβηγία είναι μια χώρα με τριπλάσια έκταση από την Ελλάδα και έχει το μισό (ίσως και κάτι παραπάνω) από εμάς πληθυσμό. Η πυκνότητα του πληθυσμού της είναι ~16 άτομα /τετρ.χλμ. όταν στο Μακάο (Κίνα) είναι 20.500 και στο Χονγκ – Κονγκ, 6.500. Η χώρα βρίσκεται στο βορειοδυτικό άκρο, δηλ. πάνω – αριστερά, της ηπειρωτικής Ευρώπης. Από τη θέση αυτή δεν ενοχλεί κανένα και δεν φαίνεται να ενοχλείται από κανένα.
Πριν αναφερθούμε σε συγκεκριμένες εμπειρίες από παλιότερη επίσκεψη του Επ. Περιπατητή σ’ αυτή τη χώρα του βορρά, να αναφέρουμε ότι: Η Νορβηγία ανακηρύχθηκε η καλύτερη χώρα στον κόσμο για να ζει κάποιος για 12η συνεχή χρονιά, ακολουθούμενη από την Αυστραλία και την Ελβετία… Η Νορβηγία έχει επίσης ονομαστεί ως η πιο ευημερούσα χώρα στον κόσμο – για έβδομη συνεχή χρονιά… Ο τρόπος ζωής στην ύπαιθρο, που αποτελείται κυρίως από βουνά και δάση, αναμφίβολα παίζει σημαντικό ρόλο στην υγεία της χώρας και βασικά αξιοθέατα, όπως το Βόρειο Σέλας και τα γραφικά φιόρδ, συμβάλλουν σε μια εύρωστη τουριστική βιομηχανία. Στον εν λόγω δείκτη λαμβάνονται υπόψη παράγοντες όπως είναι το προσδόκιμο ζωής, το επίπεδο εκπαίδευσης, όπως και το κατά κεφαλήν εισόδημα κάθε χώρας. Άρα, έχουμε (στη Νορβηγία, για να εξηγούμαστε) πολλά χρόνια ζωής, μόρφωση επιπέδου και υψηλό εισόδημα. Τι άλλο θέλουμε;
Ορισμένοι αλλοδαποί που ζουν στη Νορβηγία, συχνά λένε ότι η χώρα είναι βαρετή, αλλά δεν είναι έτσι. Αντίθετα, μπορεί να ειπωθεί ότι είναι πιο ήρεμη από άλλες χώρες της ΕΕ. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της διαβίωσης στη Νορβηγία διαφέρουν, ανάλογα με τη νοοτροπία, τις προσδοκίες και τον τρόπο ζωής των αλλοδαπών, που βρίσκονται εκεί. Αυτή είναι η πιο ασυνήθιστη βόρεια χώρα, όπου η πλειοψηφία του πληθυσμού αγαπά το περπάτημα και τις εκδρομές στη φύση. Η ζωή εδώ εστιάζει στην οικογένεια, στη μέγιστη διαμονή στο πανέμορφο φυσικό περιβάλλον κι όχι στα πάρτυ, στα ξενύχτια και στην «διασκέδαση» σε νυχτερινά κέντρα. Το συνηθισμένο φαινόμενο είναι, η οικογένεια να προγραμματίζει εκδρομή, με ή χωρίς διανυκτέρευση και το κάθε μέλος της οικογένειας να φέρει το σακίδιό του και τον κατάλληλο εξοπλισμό, για την παραμονή στο ανεπανάληπτο φυσικό περιβάλλον. Θα σκεφτεί κανείς ότι τον περισσότερο χρόνο οι θερμοκρασίες είναι χαμηλές. Ο αντίλογος, όμως, είναι ότι: δεν υπάρχει κρύο, αλλά ακατάλληλη ένδυση και υπόδηση.
Οι Νορβηγοί αγαπούν την πεζοπορία το καλοκαίρι αλλά και το σκι το χειμώνα. Τα σκι είναι ένα είδος εθνικής εμμονής· μπορείτε να τα χρησιμοποιήσετε 6 μήνες το χρόνο. Δεν υπάρχει περίπτωση, σε συνομιλία με Νορβηγό και σε αναφορά στα χιόνια, να μην αναφερθεί στο κλισέ: «Λένε, πως εμείς οι Νορβηγοί, γεννηθήκαμε με τα σκι στα πόδια…»… κάτι σαν νορβηγικό χιούμορ, ας πούμε.
Η φύση, εδώ, είναι όμορφη: εκπληκτικά τοπία που εκτείνονται για δεκάδες και εκατοντάδες χιλιόμετρα. Υπάρχουν τα πάντα: μαγευτικά βουνά, καταρράκτες, παγετώνες, καταπράσινοι λόφοι, και –φυσικά- τα πανέμορφα φιόρδ. Ο Νορβηγός, αλλά και ο επισκέπτης, μπορεί να κατασκηνώσει οπουδήποτε. Στη Νορβηγία, (αντίθετα απ’ ό,τι στην Ελλάδα –στα χαρτιά, τουλάχιστον), υπάρχει μια παλιά συνήθεια, που έγινε νόμος, από το 1957 και ονομάζεται allemannsretten, (δηλ. οποιοσδήποτε μπορεί να περάσει), ο οποίος δίνει το δικαίωμα στους εκδρομείς να κατασκηνώνουν οπουδήποτε, για δύο μέρες· αρκεί η σκηνή ή το τροχόσπιτο να απέχει 150 μ. από το πλησιέστερο σπίτι ή εγκατάσταση ενός οικισμού. Για περισσότερο χρόνο, απαιτείται άδεια από τον ιδιοκτήτη της γης ή την κοινότητα. Παντού, υπάρχει σήμανση για τα σημεία όπου πρέπει να αποθέτονται τα απορρίμματα και τα άλλα απόβλητα. Για όσους αγαπούν την πεζοπορία και το κάμπινγκ, η Νορβηγία είναι ένας παράδεισος και οι εκδρομείς μπορούν να απολαύσουν τη ζωή στη φύση οικονομικά, δεδομένου ότι τα ξενοδοχεία και οι ξενώνες είναι πολύ ακριβά.
Στη Νορβηγία, υπάρχει ο μεγαλύτερος αριθμός ηλεκτρικών οχημάτων, στον κόσμο σε ποσοστό ως προς τον πληθυσμό. Η κυβέρνηση προσέφερε κίνητρα όπως φοροαπαλλαγές και δωρεάν χώρο στάθμευσης για τους ιδιοκτήτες τέτοιων αυτοκινήτων. Εδώ, το ηλεκτρικό ρεύμα είναι φθηνό, λόγω των μεγάλων αποθεμάτων πετρελαίου, που ανακαλύφθηκαν πριν μερικές δεκαετίες, αλλά και εξαιτίας των πολλών υδροηλεκτρικών εγκαταστάσεων. Περιττό να αναφέρουμε ότι η βροχή … πέφτει αλύπητα! Κατά την επίσκεψή του Επ. Περιπατητή, παλιότερα, στο Μπέρεγκεν (~280.000), πόλη της δυτικής ακτής, εκεί υπάρχει το ρεκόρ συνεχούς βροχής. Έχει βρέξει επί 90 (ενενήντα) ημέρες, ασταμάτητα. Κατόπιν τούτου και συμπέρασμα πρώτο: … αυτός ο τόπος δεν είναι για μας! …
Στις όχι και τόσο θετικές εντυπώσεις και εμπειρίες, είναι και η στάση των Νορβηγών (ίσως όχι στο σύνολό τους) έναντι των νοτιοευρωπαίων. Όπως η στάση της πωλήτριας σε κατάστημα σνακ, κυρίας μιας κάποιας ηλικίας, που αγνοούσε επιδεικτικά την παρουσία αλλοδαπού, ακόμα κι όταν δεν υπήρχε άλλος πελάτης… και όταν –επιτέλους- κλήθηκε από τον πελάτη, εκείνη εξυπηρέτησε, μάλλον απρόθυμα, χωρίς το γνωστό, έστω και επαγγελματικό, χαμόγελο… Σε άλλη περίπτωση, δεν επετράπη σε αλλοδαπό, κουστουμαρισμένο, γραβαταρισμένο, να παρακολουθήσει τη κυριακάτικη λειτουργία σε τοπική εκκλησία Λουθηρανών (διαμαρτυρομένων), από τον εκτελούντα χρέη “face control”, παρά μόνο μετά από την παρέμβαση των άλλων προσερχόμενων πιστών. Και η ειρωνία: το κήρυγμα της ημέρας ήταν … κατά των φυλετικών διακρίσεων! Παρ’ όλα ταύτα, το 11% των κατοίκων, δεν έχουν γεννηθεί στη Νορβηγία…
Η υγειονομική περίθαλψη είναι δωρεάν και για όλους. Πληρώνει το κράτος… εκτός αν ο ασθενής έχει μηνιαίο εισόδημα άνω των ~ €1.500, οπότε επιβαρύνεται με €18 κατά την επίσκεψη στο γιατρό… (αχρείαστος να ‘ναι)!
Απόλαυσα μια βόλτα στην προκυμαία του Μπέργκεν και κατανάλωσα με βουλιμία τις μεγάλες, φθηνότατες γαρίδες, που οι τοπικοί ψαράδες πουλούν σε πάγκους, μέσα σε τεράστια χάρτινα χωνιά, περίπου όπως στα διά μας ιχθυοπωλεία…. Μου έμεινε, όμως στο στομάχι το φιλέτο φάλαινας, που επέμεινα να δοκιμάσω. Ακόμα δεν μπορώ να το χωνέψω… Κόστος; Ίσως, κάτι λιγότερο από το συνολικό λογαριασμό για ένα ζευγάρι, σε δική μας ταβέρνα… Συμπέρασμα δεύτερο: Πάλι αυτός ο τόπος δεν είναι για μας!
ΕΚΛΟΓΕΣ 2019