Είναι πολλά και αξιόλογα τα τουριστικά «θέρετρα» στην Κρήτη, που όμως δεν χρειάζεται να τα κατονομάσουμε, κινδυνεύοντας να παραλείψουμε κάποιο. Εξάλλου, μας ενδιαφέρει να εστιάσουμε στο φαινόμενο… Δηλ. πώς περίπου (ή ακριβώς) λειτουργεί και κινείται το σύστημα που λέγεται «τουρισμός». Ας κάνουμε και το σταυρό μας, που αυτό που μας απέμεινε (κι αυτό υπό συζήτηση), είναι ότι ο τουρισμός είναι η βαριά βιομηχανία της χώρας. Πόσα και πόσα επαγγέλματα κινούνται γύρω από το «προϊόν» αυτό και πόσοι άνθρωποι απασχολούνται, μόνιμα ή περίπου μόνιμα, μέσα σ’ αυτό το σύστημα. Και ενώ όλα βαδίζουν κατά το «ευκταίο», μια στραβοτιμονιά ή/και μια πανδημία, μπορεί να τα καταστρέψει όλα… Οι επισκέπτες μας έρχονται εδώ έχοντας στο νου τους ορισμένα πρότυπα και εικόνες και ο καθένας τους έχει προδιαγράψει στο μυαλό του ένα «σενάριο διακοπών», που περιμένει να το ζήσει, να το βιώσει, να το απολαύσει…
Είναι και κάποιοι ασυνείδητοι (που ενεργούν συνειδητά) group leaders, που μεταξύ σοβαρού και αστείου, σε πηγαδάκια αναμονής ή μέσα στο πούλμαν, χωρίς μικρόφωνο, έτσι παρεϊστικα, πληροφορούν τους νεοφερμένους, που φτάνουν στον πολυπόθητο τόπο των διακοπών τους, ότι «εδώ, δεν υπάρχουν νόμοι», δηλ. μπορείτε να κάνετε ό,τι θέλετε … feel free!!! Έτσι εξηγούνται και κάποιες ακρότητες στη συμπεριφορά των νέων κυρίως, επισκεπτών μας… Και μεταξύ μας, τώρα, εμείς το λέμε αλλιώς: «Νόμοι υπάρχουν, αλλά δεν εφαρμόζονται». Και δεν εφαρμόζονται… «νομίμως»! Όπως το τελευταίο, που διαβάσαμε… αναβάλλεται και πάλι η κατεδάφιση των αυθαίρετων κτισμάτων στις παραλίες, πράξη που έχει τώρα και χρόνια και καιρούς τ ε λ ε σ ι δ ι κ ή σ ε ι !!! Έπειτα; Καλά να πάθουμε…
Εδώ, έχουμε τον ήλιο, έχουμε τη θάλασσα, τις μοναδικές παραλίες (λέμε τώρα), το όμορφα τοπία, τα γραφικά μοναστήρια, τα φιλόξενα χωριά μας, τα φαράγγια και τα μοναδικά μονοπάτια για τους λάτρεις της πεζοπορίας… και μην ξεχνάμε το φαγητό, την κρητική διατροφή, που μεταξύ των άλλων συμβάλλει στην ευζωία, αλλά και στη μακροζωία. Οι επισκέπτες μας ονειρεύονται να επισκεφτούν τη χώρα μας για να γευτούν τις «ελληνικές» σπεσιαλιτέ, όπως τον περίφημο μουσακά, τα πεντανόστιμα ντολμαδάκια (γιαλαντζί ή με κιμά), …να μην ξεχάσουμε να γευτούμε και τα πικάντικα γιουβαρλάκια (σμυρνέικα ή αλλέως πως)… το γιουβέτσι με κριθαράκι, τις μελιτζάνες ιμάμ μπαϊλντί ή παπουτσάκια, και ίσως και χουνκιάρ μπεγεντί, το γευστικότατο μπριάμ … και ακόμη, δεν λένε όχι στο ορεινό κοκορέτσι ή το κοντοσούβλι και γιατί όχι στο ντονέρ κεμπάπ, στο σις κεμπάπ, στο μπεκρή – μεζέ… Για τους λάτρεις της ποικιλίας, υπάρχουν οι πάσης φύσεως μεζέδες, ο ανταγωνιστής της πίτσας δηλ. το πεϊνιρλί (πεϊνίρ = τυρί), το σκορδάτο τσατζίκι… και μην ξεχνάμε, ότι ο φιλόξενος εστιάτωρ ή ταβερνιάρης θα μας προσφέρει –στο τέλος- ρακή με ποικιλία γλυκών και σιροπιαστών, όπως γλυκά κουταλιού, καζάν ντιπί, κανταΐφι με παγωτό καϊμάκ(ι), κιουνεφέ, σάμαλη… στα ταπεινά και απομακρυσμένα καφενεία, ένα (ραχάτ-) λουκούμ(ι) είναι πάντα ευπρόσδεκτο, αλλά σε πιο φαντεζί καταστάσεις κλείνουμε το γεύμα ή το δείπνο μας με μπακλαβά, μπουρέκ(ι), ρεβανί και χαλβά με λεμόνι και κανέλα! Μα δεν βρέθηκε όλα αυτά τα χρόνια που ασχολούμαστε με τον τουρισμό, κανένας εμπνευσμένος διανοούμενος, θεωρητικός της γαστρονομίας και να εξελληνίσει όλους αυτούς τους … «γαλλικούς» όρους της μαγειρικής; Εδώ και χρόνια, οι απολίτιστοι και αιμοδιψείς εξ ανατολών γείτονές μας βαφτίζουν «κοτζάμ» Κωνσταντινούπολη σε Ισταμπούλ, το πανάρχαιο Αιγαίο μας, σε Θάλασσα των νησιών, τα Ίμια σε Καρντάκ, τη Σμύρνη – Ισμίρ κι εμείς κάνοντας ρελάνς, μετονομάσαμε τον τούρκικο καφέ σε … ελληνικό !
Προσοχή, όμως, γιατί οι γείτονές μας είναι πονηροί ανατολίτες. Είπαμε, πως «λέγε – λέγε το κοπέλι, κάνει τη γριά και θέλει». Έτσι κι εκείνοι, βάζοντας το ένα ψέμα πάνω στο άλλο, στο τέλος θα προσπαθούμε να αποδείξουμε ποιο από τα ψέματά τους είναι αυτό που μας κοστίζει λιγότερο… Είδαμε και το τελευταίο video της τουρκάλας να τραγουδάει στην Αμμόχωστο (Βαρώσι δηλ.) και μέσα σ’ όλα αυτά, εικόνες από τουριστικά μαγαζάκια με χάντρες κι αναμνηστικά, θάλασσες, ωραίες ακρογιαλιές, φαγητά, τουριστικές διαδρομές, μπουζούκι music, θαλάσσια σπορ και τόσα άλλα, που αποσκοπούν να προσελκύσουν τον ευρωπαίο τουρίστα και όχι μόνο… ήδη μας αποσπούν «τη μερίδα του λέοντος»…
Και μέσα σ’ όλα τα άλλα, ψιλοσυζητούμε την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου. Τρομάρα μας (συγγνώμη, αλλά να πούμε και κάτι ελληνικό)! Σε όλα τα τουριστικά μας θέρετρα, τέλειωσε ο Οκτώβριος, έπεσε ο τζίρος (ελληνική λέξη, από το γύρος, δηλ. κύκλος εργασιών), έχουμε και τις ελιές για μάζεμα… τι καθόμαστε, χωρίς κίνηση … μόνο να πληρώνουμε ΔΕΗ; Κλείνουμε … «και του χρόνου» πάλι.
Διάβασα στην «ΠΑΤΡΙΣ» το σχόλιο του εξαίρετου διευθυντού πολλών ξενοδοχείων της Κρήτης και πρώην προέδρου του Παγκρήτιου Συλλόγου Διευθυντών Ξενοδοχείων, κ. Δημήτρη Κουμπαράκη. Τα λέει όλα με σοφία, απλά, ξεκάθαρα και σταράτα: «Όλοι εσείς, που έχετε εμπορικά μαγαζιά και μπαρ – καφέ, εστιατόρια σε τουριστικές περιοχές και τα κλείσατε μόλις μπήκε ο Νοέμβριος, ενώ κάποια ξενοδοχεία είναι ακόμα ανοικτά κι έχουν λίγους πελάτες, μην σας ξανακούσω να λέτε ότι νοιάζεστε για επέκταση της σεζόν. Τι να κάνει ο επισκέπτης μιας περιοχής, όταν τα μαγαζιά είναι κλειστά; Να μένει μόνο μέσα στο ξενοδοχείο; Του χρόνου θα πάει αλλού. Και θα το πει και στους φίλους του, ότι Νοέμβριο στην Κρήτη είναι όλα κλειστά, μην πάτε… Αλλά φαίνεται ότι κουράστηκαν ορισμένοι επειδή δούλεψαν τρεις μήνες φέτος… Τι να πώ; Κρίμα τα όνειρα και την προσπάθεια που κάνουμε κάποιοι, να επεκτείνουμε τη διάρκεια της σεζόν και να δώσουμε δουλειά σε συνανθρώπους μας. Κατά τα άλλα, ζοριζόμαστε οικονομικά, έ; Κι αν «δεν βγαίνετε» όπως θα θέλατε, διώξτε προσωπικό και κρατήστε το μαγαζί μόνοι σας και με προσωπικό ασφαλείας. Να είμαστε ανοικτά, όμως. Να μπορεί ο πελάτης να περπατήσει σε φωτισμένους δρόμους κι όχι να «φαντάσει» τα βράδια… Ας το δουν οι δήμοι, όταν δίνουν άδειες λειτουργίας. Μήπως να επιβάλουν και χρόνο λειτουργίας υποχρεωτικά;».
Αυτά … τι άλλο να προσθέσουμε; Όποιος έχει μάτια βλέπει, … «Ο έχων ώτα ακούειν, ακουέτω … και ο νοών νοείτω»!