Επιχειρηματικές πρακτικές στο δημόσιο για αποτελέσματα
Του Βασιλείου Χ. Μπαλτά(*)
Ανέφερε πρόσφατα έγκυρη εφημερίδα την πρωτοβουλία του Δήμαρχου της Αθήνας, Κ. Μπακογιάννη να επικοινωνήσει με τον δήμαρχο της Σεούλ στη Ν. Κορέα, Park Won-soon.
Σκοπός, να ανταλλάξουν πληροφορίες, εμπειρίες, στοιχεία και εμπόδια που συνάντησαν αμφότεροι στην αντιμετώπιση της κατάστασης αλλά και την αποτελεσματικότητα των πρακτικών που σχεδίασαν και εφάρμοσαν κατά του κορωνοϊού.
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο σημερινός Δήμαρχος της Πρωτεύουσας συνεργάζεται με ομολόγους του μεγάλων πόλεων άλλων χωρών και μοιράζεται μαζί τους αντιλήψεις, γνώμες και μεθόδους στην αντιμετώπιση μιας κατάστασης ή για να μάθει τον τρόπο που αντιμετωπίζουν τα ζητήματα της καθημερινότητας αλλά και μεγαλύτερα (π.χ. κορωνοϊός).
Αντί να αυτοσχεδιάζει επιλέγει να μάθει κατ΄ευθείαν από ομολόγους του, το ποια λύση εφάρμοσαν ή εφαρμόζουν αυτοί στην αντιμετώπιση ζητημάτων που απασχολούν τους πολίτες στις πόλεις που ηγούνται.
Παρόμοια πρακτική γνωρίζω πως ακολούθησε (σίγουρα θα υπάρχουν κι άλλες) λίγο πριν αναλάβει τα καθήκοντά του, το καλοκαίρι του 2019, όταν σε συνεννόηση με τον Δήμαρχο Παρισιού βρέθηκε για κάποιες ημέρες εκεί και έκανε αυτοψία ο ίδιος, χαράματα, στις εγκαταστάσεις των συνεργείων καθαρισμού της πόλης. Σκοπός του, να δει και να διαπιστώσει προσωπικά, αυτός και οι συνεργάτες του την διαδικασία που εφαρμόζουν οι υπάλληλοι καθαρισμού της πολυπληθούς Πρωτεύσουσας της Γαλλίας, τον εξοπλισμό που χρησιμοποιούν και τις μεθοδολογίες που ακολουθούν για να παραδόσουν κάθε πρωί την πόλη τους καθαρή στους πολίτες και τους επισκέπτες της.
Περιέχει μεγάλη αξία η πρωτοβουλία αυτη του Δήμαρχου γιατί, οι γνώσεις που αποκόμισαν, ο ίδιος και οι αρμόδιοι που τον συνόδευαν, τις καινοτομίες που διαπίστωσαν και τον εξοπλισμό που είδαν, θα τους παρείχαν την δυνατότητα να κατευθύνουν τους αντίστοιχους υπάλληλους του Δήμου της Αθήνας και να τους ζητήσουν ή να τους καθοδηγήσουν (αν χρειαστεί) να εφαρμόσουν ίδιες ή παρόμοιες διαδικασίες, να τους εφοδιάσουν με κατάλληλο εξοπλισμό για να βελτιώσουν το έργο καθαρισμού της Ελληνικής Πρωτεύσουσας στα πρότυπα της Γαλλικής !
Με τον τρόπο αυτό ο καινοτόμος και μεταρυθμιστής νέος Δήμαρχος, πέτυχε, αντί να προσπαθεί να ΄΄εφεύρει τον τροχό΄΄, απλά να τον χρησιμοποιήσει γιατί, ο ‘’τροχός’’ έχει ήδη εφευρεθεί και αξιοποιείται από άλλους !
Η μεθοδολογία αυτή δεν είναι πρωτόγνωρη ούτε πρωτοφανής. Έχει την αφετηρία της στον κόσμο των επιχειρήσεων και εφαρμόζεται ευρέως από τους σύγχρονους μάνατζερς και τις διοικήσεις των επιτυχημένων εταιρειών παγκοσμίως.
Πρόκειται μια την μεθοδολογία, εργαλείο διοίκησης, που καλείται Benchmarking και στη γλώσσα μας, ‘’Ανταγωνιστική Σύγκριση ή Συγκριτική προτυποποίηση (Βικιπαίδεια)’’.
Είναι μια μέθοδος, η οποία χρησιμοποιείται στο στρατηγικό management επιχειρήσεων και οργανισμών (εδώ, ο Δήμος Αθήνας), για την αξιολόγηση των διαφόρων πτυχών λειτουργίας τους, με μέτρο σύγκρισης την “καλύτερη πρακτική” (best practice) στον τομέα τους (εδώ, ο Δήμος Σεούλ).
Η προσέγγιση αυτή διευκολύνει τους οργανισμούς να αναπτύξουν σχέδια για τον τρόπο υιοθέτησης της “καλύτερης πρακτικής”, σκοπεύοντας στην αύξηση κάποιων πτυχών της απόδοσης τους.
Προχωρώντας σε ένα παραλληλισμό αξίζει να τονίσουμε πως, είναι γνωστό στον κόσμο των επιχειρήσεων ότι, οι πρώτοι πελάτες κάποιου νέου προϊόντος (περιλαμβάνει και τις υπηρεσίες) είναι οι ανταγωνιστές, οι οποίοι διακρίνοντας την ευκαιρία που τους παρουσιάζεται, δεν αναλλώνονται, δεν δαπανούν στο να δημιουργήσουν, να εφεύρουν κάτι παρόμοιο, απλά το ΄΄αντιγράφουν΄΄ και με μικρές διαφοροποιήσεις το παράγουν και το εμπορεύονται. Έτσι, επωφελούμενοι των προσπαθειών άλλου αποφεύγουν δαπάνες, και χωρίς χρονοτριβή αποκομίζουν κέρδη.
Έρχονται στο νου μας παλαιότερες εικόνες από διάφορες εμπορικές εκθέσεις (trade expositions) ανά τον κόσμο στις οποίες περίεργοι Ασιάτες, στελέχη εταιρειών, να φωτογραφίζουν καινοτόμα Ευρωπαϊκά ή Αμερικανικά προϊόντα με σκοπό να μελετήσουν (reverse engineering) τα χαρακτηριστικά τους και οι δικές τους εταιρείες να παράγουν ίδια ή παρόμοια στη συνέχεια.
Το Benchmarking / ’Ανταγωνιστική Σύγκριση, μπορεί να είναι ένα μεμονωμένο γεγονός (one-off event), αλλά συχνά αντιμετωπίζεται σαν μια συνεχής διαδικασία κατά την οποία οι επιχειρήσεις ή οι οργανισμοί προσπαθούν να βελτιώσουν τις πρακτικές τους.
Βοηθάει σημαντικά καθόσον παρέχει τις πληροφορίες που είναι αναγκαίες για να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά νέες προκλήσεις, εμφανιζόμενα προβλήματα, δυσχερείς καταστάσεις ή ακόμη να βελτιώσουν τα επίπεδα απόδοσης σε κάποιους τομείς και τέλος να προσαρμόσουν τις λειτουργικές διαδικασίες που χρησιμοποιεί ένας οργανισμός, σε αυτές των ‘’ανταγωνιστών’’ ή άλλων παρόμοιων.
Κατά δήλωσή του, αυτό ακριβώς έκανε ο Κ. Μπακογιάννης, δηλαδή συζήτησε με τον ομόλογό του της Σεούλ μεταξύ των άλλων, για την τακτική που ακολουθείται στην Αθήνα για τις απολυμάνσεις, για τη βοήθεια στο σπίτι, την προστασία των άστεγων και τα μέτρα στήριξης της τοπικής οικονομίας.
Συζήτησε για τις υποδειγματικές πρακτικές που αρχύτερα ακολούθησε η Σεούλ στην αντιμετώπιση της κατάστασης εκεί και όλη η συσωρευμένη αυτή εμπειρία πέρασε, μεταγγίστηκε στην Αθήνα χωρίς νέους πειραματισμούς, άνευ κόστους και χωρίς απώλεια πολύτιμου χρόνου.
Είναι απόλυτα σωστή η προσέγγιση αυτή του Δήμαρχου της Πρωτεύουσας, προβάλλει σύγχρονο τρόπο δράσης και διαχείρισης και θα πρέπει να παραδειγματίσει κι άλλους Δήμαρχους, την ΚΕΔΕ σαν επίσημο όργανό τους, ακόμη και άλλους κρατικούς οργανισμούς, υπηρεσίες, υπουργεία και ιδρύματα που καλούνται να αντιμετωπίσουν προκλήσεις ή/και δύσκολες καταστάσεις ώστε συνεργάζονται με ομολόγους τους και να πράξουν ανάλογα.
Θα αποτελούσε παράληψη να μην αναφέρουμε ακόμη, την απόφαση του υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης, K. Πιερρακάκη, να καλέσει τον πρώην πρόεδρο της Εσθονίας Τόμας Χέντρικ Ιλβές, ο οποίος κατάφερε να μετατρέψει την χώρα του ως την “πιο προηγμένη ψηφιακή κοινωνία στον κόσμο”, για να αναλάβει σύμβουλός του στην επιτροπή εμπειρογνωμόνων, που θα συντάξει την “ψηφιακή βίβλο” στην Ελλάδα!
Πρακτική Benchmarking, δηλ. Ανταγωνιστικής Σύγκρισης συνιστά και η απόφαση αυτή του Έλληνα Υπουργού και φυσικά την επικροτούμε.
Συμβάλλει τα μέγιστα λοιπόν αν, αυτοί που έχουν την ευθύνη λειτουργίας της κάθε πόλης, οι Δήμαρχοι, εφόσον διαπιστώνουν πως σε κάποιον τομέα ο οργανισμός τους (ο Δήμος τους) υστερεί, χολαίνει, σύρετε στην αναποτελεσματικότητα, βασανίζεται από κάποιο/α πρόβλημα/τα, να εφαρμόσουν πρακτικές ‘’Ανταγωνιστικής Σύγκρισης’’, να ρωτήσουν άλλους συναδέλφους τους ποια διέξοδο δίνουν σε παρόμοια ζητήματα της δικής πόλης και να δράσουν ανάλογα.
Αλλά και σε άλλες περιπτώσεις, όταν διαπιστώνουν πως κάποιος παρόμοιος οργανισμός-υπηρεσία, εφαρμόζει καλές και αποδεκτές πρακτικές, όφελος θα έχουν να ζητήσουν την συνεργασία αυτών που τις εφαρμόζουν και ακολούθως, να τις υιοθετήσουν και να τις ενστερνιστούν χρησιμοποιώντας τες στη λειτουργία του δικού τους οργανισμου – υπηρεσίας, με τρόπο παρόμοιο ή έστω προσαρμοσμένο στις δικές τους περιπτώσεις και ιδιαιτερότητες.
Μας προκαλεί ο ειρμός της σκέψης μας και αποκλίνοντας λίγο, να αναφερθούμε στον πετυχημένο Δήμαρχο της πόλης των Τρικάλλων (Δ. Παπαστεργίου) αλλά και σε άλλους για να μην γινόμαστε άδικοι, οι οποίοι εφαρμόζουν καινοτομίες και εντυπωσιακά πρωτοπορειακές πρακτικές στις πόλεις τους και βελτιώνουν την ζωή των κατοίκων σ΄αυτές, ξεφεύγουν από την μιζέρια της καθήλωσης και του ‘’κάνουμε ότι μπορούμε, αλλα…’’ και επιτέλους δημιουργούν στις τοπικές κοινωνίες μια αίσθηση πως οι ‘’άρχοντες’’ νοιάζονται ειλικρινά ενδιαφέρονται για την πρόοδο, πασχίζουν για την ανάπτυξη, την βελτίωση, το κοινό καλό.
Δεν χωρούν εσωστρέφιες και ‘’εγωισμοί’’ στη διαχείριση των κοινών (δημόσιων) πόρων, (ούτε φυσικά των ιδιωτικών) και κάθε αποτελεσματική μεθοδολογία, κάθε σύγχρονη πρακτική, κάθε νέα εμπειρία μπορεί και πρέπει να αξιολογείται και εφόσον διαπιστώνεται χρησιμότητα να αξιοποιείται για την πρόοδο και ευημερία των πολιτών και της κοινωνίας
Ευχόμαστε το παράδειγμα των σύγχρονων Δημάρχων και διαχειριστών πόρων να αξιοποιηθεί από περισσότερους στη χώρα.
(*) Ο κ. Βασίλειος Μπαλτάς είναι Αεροναυπηγός, πρ. Διευθυντής εργοστασίου ΕΑΒ /Ελλάδα και πρ. Διευθυντής εργοστασίου ελικοπτέρων Sikorsky S-92 / India