Η “νέα πτώχευση”, η ευρωπαϊκή έννομη τάξη και το ΜέΡΑ25

ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΒΗΜΑ

Η απόρριψη των ενστάσεων αντισυνταγματικότητας που κατέθεσε η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΜέΡΑ 25 από την Κυβέρνηση Μητσοτάκη, υποχρεώνει στο παρόν κείμενο.

Η Κυβέρνηση με το νέο πτωχευτικό νόμο ανταποκρίνεται στις αξιώσεις της «μνημονιακής ελίτ των Αθηνών» και της «μνημονιακής ελίτ των Βρυξελών – Φρανκφούρτης». Εισάγει δε ένα βάρβαρο για τους μικρομεσαίους και τους πιο αδύναμους οφειλέτες αντισυνταγματικό κανονιστικό πλαίσιο, που προσβάλλει ακόμα και τον πυρήνα της εσωτερικής συνταγματικής τάξης.

Δημιουργεί δε όλες τις προϋποθέσεις για δήμευση και λεηλασία της ιδιωτικής περιουσίας στο «πρότυπο» της ήδη υπό καθεστώς προτεκτοράτου και χρεω-δουλοπαροικίας υπαγόμενης δημόσιας περιουσίας στο ΤΑΙΠΕΔ-ΥΠΕΡΤΑΜΕΙΟ.

• ΑΝΤΙ ΘΕΤΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ…

Παρεμπιπτόντως: η κατοικία των πολιτών, αντί να προστατεύεται, προσφέρεται βορά στη βουλιμία των αρπαχτικών-τραπεζών-ολιγαρχίας, και έτσι καταστρατηγείται η υποχρέωση του Κράτους να προβαίνει σε θετική ενέργεια για την προστασία του ατομικού και κοινωνικού δικαιώματος της κατοικίας. Υπ’ όψιν δε ότι το κοινωνικό δικαίωμα της κατοικίας απαιτεί εκ μέρους της Πολιτείας «θετική κατάσταση» (status positivus). Επιβάλλεται, δηλαδή, θετική ενέργεια του Κράτους.

• ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ «ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΕΚΤΗΜΕΝΟ»

Πέραν των προαναφερόμενων που ετέθησαν υπ’ όψιν από το MέΡΑ 25, ως προς το συνταγματικό πλαίσιο του νέου πτωχευτικού κώδικα, επισημαίνεται ότι υφίσταται ευθεία παραβίαση της Αρχής της Αναλογικότητας και στο επίπεδο του ευρωπαϊκού δικαίου, τόσο του ενωσιακού, όσο και του δικαίου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (πρβλ. G.De Burca, “The Principle of Proportionality and Its Application in EC Law,” 13 Y.B. Eur. L. 105 (1993), N.Emiliou, The Principle of Proportionality in European Law: A Comparative Study, London: Kluwer Law International, 1996).

• Η ΑΡΧΟΥΣΑ ΚΥΡΩΤΙΚΗ ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ

Στην υπό κρίση περίπτωση παραβιάζονται οι πρόνοιες της ευρωπαϊκής έννομης τάξης που αφορούν στο άρθρο 17 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), σε συνδυασμό με το άρθρο 1 του Πρώτου Προσθέτου Πρωτοκόλλου αυτής.

Με τη νομολογία δε του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου του Στρασβούργου (ECHR), σύμφωνα με τις αξιώσεις του «ευρωπαϊκού κεκτημένου», ελέγχονται τα όρια της νομιμότητας των επεμβάσεων της δημοσίας αρχής σε ζητήματα ακίνητης ιδιοκτησίας (πρβλ. ECHR: «Iatridis  κ.Ελλάδας» (Ευρεία Σύνθεση) 25.3.1999, παρ. 58).

Επίσης, το ECHR προστατεύει, με βάση την Αρχή της Αναλογικότητας, κάθε «υπερβολικό βάρος» (excessive burden) επί της ατομικής και ιδιαίτερα ακίνητης ιδιοκτησίας (πρβλ. ECHR:  «James κ.α. κατά Ηνωμένου Βασιλείου» 21.2.1986 παρ. 50 και «Brumarescu κατά Ρουμανίας» (Ευρεία Σύνθεση), 28.10.1999», παρ. 76, επίσης πρβλ. ECHR: «Guiso–Gallisayκ. Ιταλίας» (Ευρεία Σύνθεση), 22.12.2009, παρ. 94 επ.)

• Η ΑΡΧΗ RESTITUTIO IN INTEGRUM

Ο νέος πτωχευτικός κώδικας καλείται να αντιμετωπίσει καταστάσεις όπου το άτομο ως φυσικό πρόσωπο και πολίτης, όχι μόνο φτωχοποιείται, αλλά οδηγείται περαιτέρω σε απόκρημνη οικονομική και ηθική κατάσταση. Θεσπίζεται δε, με ακραίους τρόπους, στέρηση της ακίνητης περιουσίας, ακόμα και της μοναδικής ακίνητης κατοικίας, οπότε το άτομο-πολίτης υφίσταται ανεπανόρθωτη βλάβη. Στις περιπτώσεις όμως αυτές, η νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου του Στρασβούργου αποφαίνεται για την εξάλειψη των συνεπειών, ακόμα και σε υποχρέωση αποζημίωσης από το Κράτος! (πρβλ. ECHR: «Carbonara and Ventura κ. Ιταλίας» 11.12.2003, ιδίως παρ. 35, «Scordino  κ.Ιταλίας» (no. 3), 6.3.2007, ιδίως παρ. 37, «Pasculli κ. Ιταλίας» 4.12.2007, παρ. 30 επ., «Scordino κ. Ιταλίας» (no. 1) (Ευρεία Σύνθεση), 29.3.2006, παρ. 250-254).

Στις προαναφερόμενες αποφάσεις κατά της Ιταλίας, το Δικαστήριο (ECHR) επεσήμανε ότι η φύση της παραβίασης επιβάλει ακόμα και επαναφορά στην προτέρα κατάσταση, σε εφαρμογή της Αρχής restitutio in integrum.

• ΤΙΣ ΠΤΑΙΕΙ;

Στο υπό κρίση ζήτημα η ευθύνη πρωτίστως αποδίδεται στο άτομο (κατά την τιμωρητική άποψη του Προτεσταντικού Δόγματος), και όχι στην ίδια την Πολιτεία.

Η απρόοπτη δηλαδή μεταβολή των συνθηκών αποδίδεται στο άτομο και όχι στην Πολιτεία, και τούτο παρά το ότι: όταν το κράτος περιέρχεται σε πτώχευση, αυτή η κατάσταση μετακυλίεται και αντανακλάται στην οικονομία. Συνεπώς, η πτώχευση του ατόμου-ιδιώτη έχει αιτιώδη σχέση με την «αποκλειστική ευθύνη του Κράτους».

Περαιτέρω τεράστιο βάρος ευθύνης που αφορά σε συνυπαιτιότητα με το Δημόσιο έχουν και οι Τράπεζες. Και τούτο διότι το τραπεζικό σύστημα κατά το μάλλον και μάλλον, επιδόθηκε σε εσφαλμένες τοποθετήσεις με μοχλευμένα μάλιστα κεφάλαια, υπερδεκαπλάσια των ιδίων.

Συνεπώς, η απρόοπτη μεταβολή των συνθηκών, αντί να λειτουργεί υπέρ του ατόμου-πολίτη, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 388 και 288 ΑΚ, λειτουργεί υπέρ της Τράπεζας και του Κράτους. Ο ανυπαίτιος δηλαδή πολίτης για τη μεταβολή αυτών των συνθηκών, καλείται εκείνος να καταβάλει το τίμημα της όλης χρεωκοπίας!

Με τούτα τα δεδομένα απαιτείται επαγρύπνηση των πολιτών να αντιλέξουν στις μνημονιακές ελίτ και στο σύστημα της ολιγαρχίας που επιβάλει από καθέδρας το νέο νόμο της ζούγκλας!

Η πρόταση του ΜέΡΑ 25, που αφορά ζητήματα αντισυνταγματικότητας του νέου νομικού πλαισίου, θα πρέπει να γίνει δεκτή από τα Δικαστήρια. Κυρίως όμως θα πρέπει να γίνει αποδεκτή από την κοινωνία και το εκλογικό σώμα!

————————————————–

* Ο Πέτρος Μηλιαράκης δικηγορεί στα Ανώτατα Ακυρωτικά Δικαστήρια της Ελλάδας και στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια του Στρασβούργου και του Λουξεμβούργου (ECHR και GC – EU).