Η ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη αποτελεί ένα νέο σοβαρό πλήγμα για την Ευρωπαϊκή οικονομία με δυσμενείς επιπτώσεις στο σύνολο των δραστηριοτήτων και στα νοικοκυριά. Οι περισσότεροι αναλυτές προβλέπουν ότι οι επιπτώσεις δεν θα είναι αποκλειστικά βραχυπρόθεσμες
Όμως, η ίδια η μακρόχρονη διαδικασία ενεργειακής μετάβασης δημιουργεί ένα υπόβαθρο αστάθειας.
Ως εκ τούτου η εξέλιξη της διαδικασίας αυτής δεν μπορεί να αφεθεί αποκλειστικά στις δυνάμεις της αγοράς. Η ιστορία άλλωστε έχει αποδείξει ότι ιδιαίτερα στις μεταβατικές περιόδους, σε περιόδους κρίσεων, η πολιτική καθοδηγεί την οικονομία.
Η ενίσχυση της κρατικής και συλλογικής σε Ευρωπαϊκό επίπεδο παρέμβαση είναι αναγκαία συνθήκη για να διασφαλιστεί μια ομαλή κατά το δυνατόν μετάβαση.
Εργαλεία Ρύθμισης Αγοράς Ενέργειας
Στο πλαίσιο αυτό, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει βραχυπρόθεσμα να αναπτύξουν νέα ισχυρότερα εργαλεία για την αποτελεσματική ρύθμιση της αγοράς ενέργειας:
(α) περιορίζοντας τα φαινόμενα κερδοσκοπίας,
(β) ενισχύοντας τους μηχανισμούς για τη δημιουργία αποθεμάτων και,
(γ) διασφαλίζοντας τη διαφοροποίηση των πηγών προμήθειας.
Με το σχεδιασμό και την εφαρμογή δυναμικών πολιτικών θα μετριαστεί η αστάθεια και θα περιοριστούν οι συνέπειες στον παραγωγικό τομέα και στα νοικοκυριά και θα αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά ο κίνδυνος διεύρυνσης της ενεργειακής φτώχειας στην Ευρώπη.
Προς αυτή την κατεύθυνση απαιτείται η ενθάρρυνση ανάληψης συμπληρωματικών επενδύσεων αποθεμάτων και αποθήκευσης ενέργειας σε συνδυασμό με γενικότερη ενίσχυση των υποδομών με στόχο τη διευκόλυνση της ολοκλήρωσης τους, την αυξημένη ευελιξία και την αποτελεσματική διασύνδεση στο ενεργειακό σύστημα.
Μέτρα υπέρ των καταναλωτών και των Επιχειρήσεων
Επίσης, είναι αναγκαίο να ληφθούν μέτρα που μειώνουν τον αντίκτυπό στους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις. Για παράδειγμα, η ευέλικτη προσαρμογή των φορολογικών συντελεστών στην ενέργεια είναι απαραίτητη σε περιπτώσεις ακραίων μεταβολών των τιμών.
Η Ισπανία, μείωσε ήδη τον φόρο ηλεκτρικής ενέργειας για τους καταναλωτές από 21 σε 10 τοις εκατό.
Ομοίως, τα υψηλότερα έσοδα από την αύξηση της τιμής των αδειών άνθρακα μπορούν να ανακυκλωθούν στα νοικοκυριά για να αντισταθμίσουν τις επιπτώσεις των υψηλότερων τελών.
Παράλληλα, η επιτάχυνση και διεύρυνση των προγραμμάτων εξοικονόμησης ενέργειας σε ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων προκαλεί τη μείωση της έκθεσης των καταναλωτών και της οικονομίας σε διαταραχές των τιμών, με ταυτόχρονη μείωση των εκπομπών.
Τέλος, είναι σκόπιμο να επιδιώκεται μια καλύτερη ισορροπία στις πηγές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Η κλιμάκωση της χρήσης καυσίμων χαμηλών εκπομπών άνθρακα όπως το βιοαέριο και το υδρογόνο που χρησιμοποιούν την υπάρχουσα υποδομή φυσικού αερίου όχι μόνο θα περιορίσει τις εκπομπές αλλά θα μειώσει και τη ζήτηση φυσικού αερίου και, συνεπώς, την έκθεση στη μεταβλητότητα των τιμών του φυσικού αερίου.
Η ταχεία ανάπτυξη ενός ευρύτερου φάσματος ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, πέρα από την Ηλιακή και Αιολική, όπως για παράδειγμα η κυματική, μπορεί επίσης να συνεισφέρει στη σταθερότητα της αγοράς.
Η επείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής σημαίνει ότι οι προσπάθειες για την κλιμάκωση της καθαρής ενέργειας πρέπει να επιταχυνθούν λαμβάνοντας επαρκώς υπόψη και τις προκλήσεις αυτής της μετάβασης, ώστε να αποφύγουμε απρόβλεπτες δυσμενείς εξελίξεις.
Οι αγορές ενέργειας έχουν αποτύχει πολλές φορές στο παρελθόν προκαλώντας ισχυρές δονήσεις στην παγκόσμια οικονομία και μεγάλες ζημιές στις παραγωγικές δραστηριότητες και στα νοικοκυριά.
Η διευρυμένη κρατική παρέμβαση είναι πλέον αναγκαία για να ενισχυθεί το κοινωνικό και αναπτυξιακό πρόσωπο της ενεργειακής μετάβασης.
Οι πολιτικές ηγεσίες πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους.
Να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τις προκλήσεις της ενεργειακής κρίσης και με αίσθημα κοινωνικής δικαιοσύνης να προωθήσουν μαζί με την κοινωνία των πολιτών τις απαραίτητες αλλαγές στα παραγωγικά και καταναλωτικά πρότυπα με στόχο ΜΙΑ ΝΕΑ ΔΙΚΑΙΗ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ.