Toυ Μιχάλη Σμυρλάκη(*)
.
Η Κρήτη είναι γενέτειρα πρωθυπουργών όπως ο Ελευθέριος και Σοφοκλής Βενιζέλος και ο Κωνσταντίνος και Κυριάκος Μητσοτάκης αλλά και τροφοδότης πλήθους πολιτικών στο ελληνικό κοινοβούλιο.
Στο παρόν άρθρο θα καταγράψουμε συνοπτικά δύο περιπτώσεις Κρητών πρωθυπουργών που δεν υποστηρίχθηκαν εξ αρχής από τους συμπατριώτες τους.
Στις εκλογές του 1906, η Κρήτη, υπό αυτόνομο καθεστώς -ακόμη και μετά την επανάσταση του Θερίσου (1905)- δεν είχε στηρίξει όλη τον Ελευθέριο Βενιζέλο!
Οι συνθήκες κάτω από τις οποίες διεξήχθη ο προεκλογικός αγώνας δεν ήταν εύκολες.
Σημειώνει ο Νίκος Παπαδάκης : “Παρά τις δυσμενείς αυτές συνθήκες, ο Βενιζέλος άντεξε. Η συμμαχία του με τον Φούμη και τον Πολογιώργη κέρδισε σχεδόν τον μισό κρητικό λαό. Οι φιλοπριγκιπικοί εξασφάλισαν περίπου 55% των ψήφων και 78 έδρες ενώ οι βενιζελικοί 45% και 36 έδρες. Γεωγραφικά ο Βενιζέλος είχε καταγάγει μεγάλη νίκη στα αστικά κέντρα της δυτικής Κρήτης και οι πριγκιπικοί στην απομονωμένη ύπαιθρο, που ήταν ευεπίφορη σε πιέσεις και στην παραπληροφόρηση” (1).
Στις εκλογές του 1915, τις πρώτες μετά την ένωση, η Κρήτη θα γίνει το απόρθητο φρούριο της Βενιζελικής παράταξης. Απόρθητο επί χρόνια.
Η εναλλαγή και οι προτιμήσεις έκτοτε κινούνται στα κόμματα εντός του αποκαλούμενου δημοκρατικού χώρου.
Στις εκλογές του 2023 η Κρήτη για πρώτη φορά στην σύγχρονη πολιτική ιστορία ψηφίζει το μεγαλύτερο κεντροδεξιό κόμμα.
Το εκλογικό σώμα στην Κρήτη είναι ιστορικά αποδεδειγμένο ότι δεν μετακινείται ευκόλως σε άλλους πολιτικούς χώρους και συνασπισμούς.
Η ψήφος έχει την έννοια της παράδοσης η οποία κληρονομείται από γενιά σε γενιά.
Για δεκαετίες δεν “πρόδωσε”τον άνθρωπο που την ένωσε με την Ελλάδα και την ανέπτυξε οικονομικά.
Ακολούθησε πιστά τους πολιτικούς επιγόνους του θεωρώντας ότι αυτοί είναι οι άξιοι συνεχιστές του.
Ο Δ. Δημητράκος παραθέτει στο βιβλίο του τα λόγια του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη : […] “Είναι δύσκολη ράτσα οι Κρητικοί. Τελικά ελάτρευσαν τον Βενιζέλο και τον ακολούθησαν αλλά μόνο όταν είχε πλέον αναδειχτεί. Η υπόλοιπη Ελλάδα τον δέχτηκε πιο εύκολα. Στην Κρήτη χρειάστηκε να δώσει μεγάλη μάχη για να επιβληθεί. Τελικά το κατόρθωσε μόνο αφού καθιερώθηκε στην υπόλοιπη Ελλάδα. Και τότε επέστρεψε στην Κρήτη και την κέρδισε ολόκληρη” (2).
Για να ψηφίσουν τον Χανιώτη Κυριάκο Μητσοτάκη συλλήβδην οι Κρήτες χρειάστηκε να γίνει πρωθυπουργός πρώτα για μία τετραετία.
Το εκλογικό σώμα της Κρήτης στην αρχή είναι επιφυλακτικό, ανταγωνιστικό και απαιτητικό. Όμως έαν κάποιος το κερδίσει, παραμένει σταθερό και πιστό για πολλά χρόνια, έως ότου βρεθεί κάποιος να το “γοητεύσει” και να το πείσει για την Κεντρώα του ταυτότητα.
Θα χρειαστεί βέβαια επίπονη προσπάθεια.
ΠΗΓΕΣ-ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
(1) Σελ. 270 Νικόλαος Εμμ. Παπαδάκης (Παπαδής) Ελευθέριος Βενιζέλος ο άνθρωπος, ο ηγέτης Βιογραφία τόμος Α΄. Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών “Ελ. Βενιζέλος” Χανιά – Βιβλιοπωλείον της Εστίας
(2) Σελ. 48 Δ. ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ 1918-1961 ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΜΟΣ Α΄ (Παραπολιτικά)
(*) Ο Μιχάλης Σμυρλάκης είναι Πτυχιούχος Ιστορίας Ιονίου Πανεπιστημίου
ΕΚΛΟΓΕΣ 2019