Οι συνέπειες από την ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή – Κίνδυνοι για ενεργειακή και τουριστική κρίση

Του Δημ. Κων. Σαρρή (πρ.Υφυπουργού – ΓΓΑ – Νομάρχη Ηρακλείου) 

Η πολεμική σύγκρουση στη Μέση Ανατολή δημιούργησε νέους κινδύνους για τις τιμές της ενέργειας, πριν ακόμη τελειώσει η κρίση που άνοιξε ο πόλεμος στην Ουκρανία. Ηαντίδραση του Ισραήλ στην επίθεση της Χαμάς  δεν αφήνει καμία αμφιβολία ότι ο πόλεμος θα φθάσει στα άκρα και ο φόβος πλέον είναι μήπως υπάρξει γενικότερη σύρραξη στην περιοχή, η οποία είναι από τις πλουσιότερες σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο., οπότε οι εξαγωγές πετρελαίου μίας από τις μεγαλύτερες παραγωγούς χώρες του κόσμου θα μειώνονταν και θα προκαλούσαν νέα μείωση της παγκόσμιας προσφοράς και έντονα ανοδική τάση των τιμών.  

Με την παγκόσμια αγορά πετρελαίου, όμως, να έχει έλλειμμα προσφοράς λόγω των μειώσεων στην παραγωγή από τις χώρες του ΟΠΕΚ+ – κυρίως από τη Σαουδική Αραβία και τη Ρωσία – είναι βέβαιο ότι οποιαδήποτε περαιτέρω σημαντική μείωση της προσφοράς θα προκαλούσε ανοδικές πιέσεις. Από την άλλη πλευρά, ο πόλεμος ξέσπασε σε μία περίοδο που το ράλι των τιμών του πετρελαίου είχε ανακοπεί. Οι τιμές του μπρεντ ξεπέρασαν τα 95 δολάρια το βαρέλι, για να υποχωρήσουν την προηγούμενη εβδομάδα στα 84 δολάρια

Στην αγορά του φυσικού αερίου, οι τιμές στην Ευρώπη αυξήθηκαν την περασμένη εβδομάδα θεαματικά, με την άνοδο να φθάνει το 40% και τα συμβόλαια για παράδοση τον Νοέμβριο να ξεπερνούν την Πέμπτη τα 53 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Η εκτίναξη των τιμών οφείλεται κυρίως στον πόλεμο και τη μείωση των εξαγωγών από κοιτάσματα φυσικού αερίου του Ισραήλ προς την Αίγυπτο, όπου μετατρέπονται σε LNG που κατευθύνεται στην Ευρώπη, καθώς και στις ανησυχίες για γενικότερη ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή.Υπήρξαν, πάντως, και δύο άλλοι παράγοντες που οδήγησαν στην εκτίναξη των τιμών. Πρώτον, η διαρροή αερίου που εντοπίστηκε στον διασυνδετήριο υποθαλάσσιο αγωγό Φινλανδίας – Εσθονίας, 

Δεύτερον, η προειδοποίηση εργαζομένων σε δύο μεγάλες μονάδες εξαγωγής LNG της Αυστραλίας, στις οποίες αντιστοιχεί το 6% της παγκόσμιας προσφοράς, ότι θα αρχίσουν απεργίες την επόμενη εβδομάδα. 

Η σχεδόν κατά 100% πληρότητα των δεξαμενών αποθήκευσης στην ΕΕ, η μείωση της ζήτησης από τις ευρωπαϊκές βιομηχανίες, η αύξηση των τερματικών σταθμών LNG στην Ευρώπη, η αργή ανάκαμψη της ζήτησης LNG από την Κίνα, αλλά και οι προβλέψεις για σχετικά ήπιο χειμώνα φέτος στην Ευρώπη είναι παράγοντες που θα μπορούσαν να συγκρατήσουν τις τιμές.

-Επίσης εμφανείς είναι ήδη οι πρώτες επιπτώσεις στον Ελληνικό τουρισμό από έκρυθμη κατάσταση που επικρατεί στην Μ. Ανατολή, ενώ η ανησυχία κορυφώνεται για τις μελλοντικές επιπτώσεις σε περίπτωση που γενικευτούν οι συγκρούσεις και κυρίως στην περίπτωση εκείνη που εμπλακούν και άλλες δυνάμεις της περιοχής.Δύο είναι οι προφανείς και άμεσες επιπτώσεις. Η πρώτη σχετίζεται με την μείωση των ταξιδιωτών από τις εμπλεκόμενες χώρες και η δεύτερη από μία πιθανή απροθυμία των τουριστών να έρθουν σε μία περιοχή που έστω και στον χάρτη φαντάζει να γειτνιάζει με την εμπόλεμη περιοχή.

Ήδη όπως αναφέρουν παράγοντες της τουριστικής βιομηχανίας, οι ακυρώσεις Ισραηλινών που είχαν προγραμματίσει τις διακοπές τους στην Ελλάδα το επόμενο διάστημα φτάνουν το 100%. Οι ακυρώσεις κρατήσεων αφορούν τόσο γκρουπ όσο και μεμονωμένους.

Βέβαια ουδέν κακό αμιγές καλού. Πρόσκαιρα η Ελλάδα στο κομμάτι της κρουαζιέρας ωφελείται, αφού βγαίνουν από το κάδρο οι χώρες περιοχής και αυξάνονται οι στάσεις των κρουαζιερόπλοιων στην Ελλάδα.

Στον κλάδο, οι παράγοντες της αγοράς επί του παρόντος συνιστούν ψυχραιμία. Ωστόσο πάντα υπάρχει ο κίνδυνος απώλειας μέρους του 2% που αντιπροσωπεύουν οι τουρίστες από το Ισραήλ, αλλά και των αντίστοιχων εισπράξεων σε περίπτωση που παραταθεί επί μακρόν η πολεμική ένταση, με την όποια της μορφή.

Ενδεικτικά της σημασίας της ισραηλινής αγοράς για τον ελληνικό τουρισμό είναι τα στοιχεία του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος».   η εν λόγω αγορά τερμάτισε στην πρώτη θέση κατά το οκτάμηνο Ιανουαρίου – Αυγούστου (μεταξύ των αγορών εκτός της ΕΕ), με τους ταξιδιώτες από το Τελ Αβίβ να υπερβαίνουν τον αριθμό των ταξιδιωτών από τη Νέα Υόρκη!

Σε ό,τι αφορά τους αριθμούς, σε εβδομαδιαία βάση, το «Ελευθέριος Βενιζέλος» εξυπηρετούσε μέχρι πρότινος 58 δρομολόγια (αφίξεις και αναχωρήσεις) προς/από το Ισραήλ, οκτώ αεροπορικών εταιρειών (Aegean, Ryanair, El Al, Arkia, Bluebird, Tus Airways, Wizz Air, Israir). Μάλιστα, στο εννεάμηνο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου η επιβατική κίνηση από και προς το Ισραήλ υπερέβη τις 624.000, αριθμός ενισχυμένος κατά 65%, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2019, που οι ταξιδιώτες είχαν ανέλθει σε περίπου 378.000.

Σε πανελλαδικό επίπεδο, μόνο για το διάστημα από 2 έως 29 Οκτωβρίου είχαν προγραμματιστεί περισσότερες από 106.000 αεροπορικές θέσεις σε διεθνείς πτήσεις κατοίκων από το Ισραήλ, με την Αθήνα, τη Ρόδο και το Ηράκλειο Κρήτης να είναι οι τρεις επιθυμητοί  τουριστικοί προορισμοί τους …….