Του Δημήτρη Κ. Σαρρή (πρ. Υφυπουργού – ΓΓΑ – Νομάρχη)
Η ιστορία της Μινωικής Κρήτης μέσα στα προϊστορικά δεδομένα της Ανατολικής Μεσογείου είναι κάτι το εξαιρετικό. Τα ευρήματα και τα αρχιτεκτονικά υπολείμματα του νησιού μας δίνουν μια εικόνα διαρκούς Ειρήνης ,για πάνω από 7000 χρόνια, κάτι που είναι εντελώς ξένο για τα δεδομένα της ευρύτερης περιοχής. ΄Ολες σχεδόν οι άλλες πόλεις είναι προστατευμένες από πανίσχυρα τείχη, πράγμα που δείχνει τους πολεμικούς κινδύνους και τις επιδρομές πειρατών η επιδρομέων κάθε είδους που αντιμετώπιζαν όλες οι περιοχές της Αν. Μεσογείου. Οι πόλεις της Κρήτης είναι από την αρχή και παραμένουν μέχρι το τέλος εντελώς ατείχιστες σαν να μην αντιμετώπισε το νησί ποτέ εισβολή ή κίνδυνο. Φαίνεται ότι το Μινωικό ναυτικό ήταν τόσο ισχυρό που έκανε το νησί απρόσβλητο στις εισβολές.
Ο πρώτος που καθώς ξέρουμε , απόκτησε Ναυτικό ήταν ο Μίνως, που κυριαρχούσε στο μεγαλύτερο μέρος της σημερινής Ελληνικής θάλασσας. Κυρίεψε τις Κυκλάδες και ίδρυσε αποικίες στα περισσότερα νησιά, από όπου έδιωξε τους Κάρες και εγκατέστησε άρχοντες τους γιους του. Φυσικό ήταν να καταδιώξει την πειρατεία ,όσο μπορούσε, ώστε να του περιέρχονται ασφαλέστερα τα εισοδήματα των νησιών. Την παλαιά εποχή οι Έλληνες, και όσοι βάρβαροι κατοικούσαν στα παράλια ή στα νησιά, επιδόθηκαν στην πειρατεία μόλις άρχισε ν’ αναπτύσσεται η θαλάσσια επικοινωνία. Είχαν αρχηγούς ανθρώπους ισχυρούς που είχαν κίνητρο και το προσωπικό τους κέρδος, αλλά και την ανάγκη να εξασφαλίσουν τροφή για τους πιο φτωχούς. Χτυπούσαν ατείχιστες πολιτείες, που ήσαν μάλλον συγκροτήματα οικισμών, και τις λεηλατούσαν εξασφαλίζοντας μ’ αυτόν τον τρόπο το βιοπορισμό τους. Η ληστεία τότε, δεν ήταν ακόμα ντροπή, αλλά αντίθετα έδινε κάποια δόξα σ’ όσους την ασκούσαν. Τούτο, άλλωστε, φαίνεται τόσο μερικοί στεριανοί υπερηφανεύονταν επειδή ήταν ληστές, όσο και από το ότι στους στίχους των παλαιών ποιητών υπάρχουν στερεότυπες ερωτήσεις προς τα καράβια που εισπλέουν κάπου αν είναι πειρατικά. Ονομαστοί ληστές,τον περασμένο αιώνα ήταν ο Γιαγκούλας ,ο Νταβέλης και πολλοί άλλοι. Τούτο σημαίνει ότι ούτε εκείνοι που δέχονταν την ερώτηση θεωρούσαν ότι ήταν ταπεινωτική η πειρατεία ούτε εκείνοι που έκαναν την ερώτηση τη θεωρούσαν υβριστική.
Ενώ λοιπόν ηΜινωική Κρήτη ήταν απρόσβλητη ,τα αρχαιολογικά ευρήματα αλλά και οι μύθοι μας δείχνουν Μινωική εξάπλωση στις Κυκλάδες (η Θήρα πρέπει να ήταν ένα είδος προτεκτοράτου της Κρήτης), στην Αττική (ευρήματα στην Αν. Αττική και τον ΄Αγιο Κοσμά), επίσης ευρήματα Μινωικά στη Σικελία, στις Λιπάρες νήσους αλλά ακόμη και στην Ν. Ουαλλία.Στα δε Κανάρια Νησιά ,βασίλευσε ο αδελφός του Μίνωα ο Ραδάμανθυς , ονομάζονταν δε η χώρα των Μακάρων ,δηλαδή των Ευτυχισμένων ανθρώπων…. Επίσης ο μύθος του φόρου αίματος στον Μίνωα των Αθηναίων,ποινή που επέβαλε ο Μίνωας μετά την δολοφονία του γιού του Ανδρόγεω,στον δρόμο προς τα Πύθια,από τους ανθρώπους του Βασιλέα των ΑθηνώνΑιγέα ,από φθόνο γιατί θα ήταν σίγουρος Πυθιονίκης και που σταμάτησε ο Θησέας, όπως και ο Ταύρος της Κρήτης που κατέστρεφε την πεδιάδα του Μαραθώνα και νικήθηκε επίσης από τον Θησέα, δίνουν μια γεύση των σχέσεων των Μινωιτών και της υπόλοιπης Ελλάδας. Από την άλλη, τοιχογραφίες σε τάφους του Νέου Βασιλείου στην Αίγυπτο δείχνει Μινωίτες με δώρα στην αυλή των Φαραώ αλλά και αντίθετα. ΄Οπωςδείχνουν τα ευρήματα οι Μινωίτες είχαν πολύ καλές και ειρηνικές σχέσεις εκτός από την Αίγυπτο, με τη Συρία, τις ανεξάρτητες πόλεις της Εγγύς Ανατολής και την Κύπρο. Πήραν από παντού πολιτιστικά στοιχεια όμως τα ενσωμάτωσαν απόλυτα στο δικό τους πολιτισμικό χαρακτήρα.΄Ολες αυτές οι ενδείξεις μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι το Μινωικό κράτος ήταν εξαιρετικά ισχυρό και παρά τις αλλεπάλληλες σεισμικές καταστροφές δεν αντιμετώπισε ποτέ εισβολή. Στην Ανατολική Μεσόγειο για αιώνες ολόκληρους επικράτησε Ειρήνη που οι αρχαιολόγοι την ονόμασαν με το λατινικό όνομα PAX MINOICA κατ΄αναλογίαν με την μεταγενέστερη PAX ROMANA. Η περίοδος αυτή τελείωσε με την εισβολή και την κατάληψη του νησιού από τους Μυκηναίους περίπου το 1450 π.χ μετά την τεράστια καταστροφή από την έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας. Η εισβολή πρέπει να έγινε μέσα από τη γεωγραφική γέφυρα των Κυθήρων, όπου οι Μινωίτες είχαν για αιώνες ολόκληρους αποικία. Οι Μυκηναίοι ταυτίστηκαν με τους Μινωίτες, υιοθέτησαν τη γραφή και την τέχνη τους και κατοίκησαν στα μισοερειπωμένα ανάκτορα αφού επισκεύασαν μικρές πτέρυγές τους. Είναι αρκετά δύσκολο να εντοπιστούν οι διαφορές των εισβολέων από τους ντόπιους.Πρόσφατα μάλιστα ο διάσημος γενετιστής Σταματογιαννόπουλος ,του Πανεπιστημίου του Σηάτλ των ΗΠΑ,εξετάζοντας το μιτοχονδριακό DNA σκελετών Μινωιτών και Μυκηναίων και σύγχρονων κατοίκων της Κρήτης και της Αχαϊας ,Αργολίδας και Σπάρτης, ,απέδειξε ότι έχουν κοινό DNA,κατά 75%,χαρακτηρίζοντας τους ότι έχουν κοινό Παππού τον ΜΙΝΩΑ.Τόνισε δε ότι DNA των Αρχαίων Ελλήνων είναι σαν ένα μεγάλο πλατύ ποτάμι που και αν στην πορεία του προς την θάλασσα δέχεται πολλούς παραποτάμους ,η σύσταση του παραμένει σχεδόν η ίδια με μικρή σχετικά αλλοίωση της σύστασης του νερού του.
΄Ενας μύθος,επίσης , που είναι αρκετά χαρακτηριστικός και δείχνει το απρόσβλητο το νησιού είναι ο μύθος του Τάλω του Ορειχάλκινου Γίγαντα. Υπήρχε, λέει ο μύθος, στην Κρήτη ένας τεράστιος γίγαντας από ορείχαλκο που είχε μόνο μία φλέβα στην οποία κυκλοφορούσε (ιχώρ), ένα υγρό,λυωμένο μέταλλο, απαραίτητο για τη ζωή του. Αυτός πετούσε στον αέρα και έκανε σε μια μέρα τρεις φορές το γύρο του νησιού και παρατηρούσε για πιθανούς εισβολείς,τους οποίους εξόντωνε ,εκτοξέυοντας τους τεράστιους βράχους. Τον γίγαντα αυτόν τον σκότωσε με δόλο,η Μήδεια ,προς χάριν του Ιάσονα,υποσχόμενη ότι θα τον κάνει Αθάνατο και αφού τον πλησίασε και του έβγαλε έναν πύρο στα σφυρά του και χύθηκε το ζωοποιό υγρό, που του έδιδε ζωή.
Μετά τον θάνατο του ΤΑΛΩ ,αν πιστέψουμε τον Μύθο,φαίνεται ότι η Κρήτη ,πλέον ,παρέμεινε ανοχύρωτη και ενώ την Μινωική Εποχή ήταν απρόσβλητη, αργότερα κατακτήθηκε από αρκετούς κατακτητές ,με τελευταίο την Ναζιστική Γερμανία το 1941,μετά την περίφημη Μάχη της Κρήτης ,παρά την σθεναρή Αντίσταση των Ηρωικών υπερασπιστών της .
ΕΚΛΟΓΕΣ 2019