Τα κάλαντα της παραδοξότητας

Η πρώτη ημέρα του έτους δεν είναι ίδια για όλα τα μέρη του κόσμου. Οι Κινέζοι για παράδειγμα δεν ακολουθούν το δυτικό Γρηγοριανό ημερολόγιο αλλά το ηλιακό – σεληνιακό. Συνεπώς, ο ερχομός του νέου έτους τους βρίσκει κάπου ανάμεσα στα τέλη Ιανουαρίου και τις αρχές Φεβρουαρίου. Η Πρωτοχρονιά των Εβραίων συμπίπτει με τον Οκτώβριο του δυτικού ημερολογίου, ενώ η Ινδουιστική πρωτοχρονιά εντοπίζεται χρονικά την άνοιξη, καθόσον συμβολίζει την αφύπνιση της μητέρας γης και την έξοδο από το χειμώνα. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει με τους Πέρσες (σημερινό Ιράν) που η Πρωτοχρονιά εορτάζεται στις 20 Μαρτίου κάθε έτους. Συμβολίζει την αναγέννηση της πλάσης, τη νίκη της ζωής επί του θανάτου.

Στις δυτικές κοινωνίες, η Πρωτοχρονιά έχει τη δική της σημασία. Αποτελεί αφορμή για προσωπική ανασκόπηση του έτους που φεύγει και νέα στοχοθεσία στο πλαίσιο του νέου έτους. Η ανθρώπινη φύση κερδίζει άλλη μια μάχη στον πόλεμο κατά της φθαρτότητάς της. Κερδίζουμε πίστωση χρόνου σε σχέση με το νομοτελειακά άφευκτο. Και τούτο απαιτεί γιορτή και σχόλη.

Τούτη η πρωτοχρονιά έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες. Κάλαντα από παντού, παράφωνα αλλά σημαντικά. Προειδοποιητικά και παράδοξα. Ειδικά σε τούτη τη χώρα δέκα χρόνια οικονομικής κρίσης δεν φάνηκαν αρκετά για να κάμψουν το φρόνημά μας. Έπρεπε να προστεθεί η πρωτόφαντη πανδημική κρίση. Και τώρα μας φοβίζει η επιστροφή στη συλλογική βαρβαρότητα. Μετά από 77 περίπου έτη, ένας πόλεμος κυρίαρχων κρατών (ρωσοουκρανικός) στην ευρωπαϊκή γειτονιά αμφισβήτησε παγιωμένες θέσεις και συμπεριφορές. Μια νέα εστία αντιπαράθεσης στη βόρεια γειτονιά μας (Κόσοβο) τείνει να αποτελέσει ένα νέο μέτωπο στην καρδιά της βαλκανικής χερσονήσου, ενώ ο εξ ανατολών γείτονάς μας βιώνει το τίμημα των δικών του αποτυχημένων επιλογών, συμβάλλοντας ταυτόχρονα στην αστάθεια στη νοτιοανατολική Μεσόγειο.

Την ίδια ώρα το πολικό ψύχος που σαρώνει τις ΗΠΑ – ευρισκόμενο σε πλήρη αντίθεση με τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν στην Ευρώπη – αποδεικνύει ότι η κλιματική αλλαγή δεν είναι ψιλοκουβεντούλα δοκησίσοφων ειδικών. Όταν η Φλόριντα έχει χαμηλότερες θερμοκρασίες από το Λονδίνο, τόσο οι συνταξιούχοι που διαβιούν στην πρώτη όσο και οι χρηματοοικονομικοί σύμβουλοι που «μεγαλουργούν» στη δεύτερη, αντιλαμβάνονται ότι η διεθνική δράση πρέπει να γίνει άμεσα ουσιαστικότερη.

Ταυτόχρονα, στη χώρα μας τα κάλαντα συνοδεύονται και από επιδόματα – μποναμάδες. Από θέση αρχής, ο υπογράφων είναι αντίθετος σε οριζόντιες επιδοματικές πολιτικές. Πρώτον, διότι είναι κοινωνικά άδικες. Δεν αναδιανέμουν τον εθνικό πλούτο σε αυτούς που το έχουν περισσότερο ανάγκη, αλλά σε ευρύτερες πληθυσμιακές ομάδες. Δεύτερον, διότι το ζητούμενο για μια οργανωμένη πολιτεία είναι να εκπαιδεύσει τους πολίτες της να μάθουν να ψαρεύουν. Και τούτο δεν μπορεί να γίνει όταν τους χαρίζει ψάρια. Την ίδια ώρα, όμως, δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε ότι σε έκτακτες περιπτώσεις είναι απολύτως αναγκαίες. Αμβλύνουν τις συνέπειες μιας κρίσης στα ευάλωτα πρόσωπα (επιχειρήσεις και νοικοκυριά) και διατηρούν την κοινωνική συνοχή. Ωστόσο, πρέπει να έχουν έκτακτο χαρακτήρα. Μόνιμο πρέπει να έχουν πολιτικές και δράσεις αναδιανομής που απαντούν στα δομικά προβλήματα της κοινωνικής ανισότητας. 

Μπαίνουμε σε ένα εκλογικό έτος. Άλλοι ετοιμάζονται για μια εκλογική αναμέτρηση, ενώ άλλοι για τη διαχείριση της ήττας τους. Το αναμενόμενο θα ήταν όλοι να επιζητούσαν τη νίκη. Επίσης, ευκταίο θα ήταν να μπορούσαν να τη διαχειριστούν. Τότε, όμως, θα ήξεραν  ότι τα κάλαντα αποτελούν δημοτικά ευχητικά και εγκωμιαστικά τραγούδια. Τα τραγουδάμε, δεν τα απαγγέλουμε ξύλινα. Ούτε παράφωνα…

Καλή χρονιά με υγεία για όλους!