Η Πανσέληνος του Σεπτεμβρίου ονομάζεται Πανσέληνος του Καλαμποκιού,αλλά και Φθινοπωρινή Πάνσέληνος αν συμπίπτει ή είναι κοντά στην Ισημερία. Φέτος Ισημερία και Πανσέληνος σχεδόν συμπίπτουν.
Συμβαίνει κάθε χρόνο, αλλά ο ερχομός του φθινοπώρου δεν παύει να μας εκπλήσσει. Είναι οι νέες μυρωδιές που ξεχύνονται στον αέρα; είναι τα πρωτοβρόχια; είναι η πτώση της θερμοκρασίας; είναι η αλλαγή του σκηνικού της φύσης; Ό,τι και να είναι μάς φορτώνει με αλλαγές συναισθημάτων και σκέψεων. Σαν κάτι να περιμένουμε καινούριο να μας φέρει. Σαν κάτι νέο να συμβεί
Ο ήλιος, αυτός ο παντεπόπτης φταίει για όλα.Από τα πανάρχαια χρόνια οι άνθρωποι σε όλα τα πλάτη και μήκη της γης λάτρεψαν ως θεούς τα δύο ευκολοδιάκριτα ουράνια σώματα, τον Ήλιο και την Σελήνη. Ο φόβος και το δέος του ανθρώπου, όταν το σκοτάδι κατάπινε το φως ,εξαιτίας της απουσίας του άστρου της ημέρας, έγινε η αιτία ήλιος να αποτελέσει την πρώτη θεότητα σε όλες τις αρχαίες θρησκείες. Ο θεός Ήλιος ταυτίστηκε με το υπέρτατο Όν που αποτελεί τον χορηγό τού φωτός και της ζωής. Κατά τη μυθολογία ο ήλιος είναι γιος του Υπερίωνα και της Ευρυφάεσσας ή της Τιτανίδος Θείας. Αδέρφια του η ροδοδάκτυλη Ηώ κι η ωραιοπλέξουδη Σελήνη. Ο ήλιος σύμφωνα με την αρχαία ελληνική παράδοση διασχίζει τον ουρανό καθισμένος σε ένα χρυσό άρμα που το σέρνουν τέσσερις ίπποι , ο Εώος, ο Αίθων, ο Πυρρόης και ο Φλέγων, φωτίζοντας με τις ακτίνες του το σύμπαν. Σε όλες τις αρχαίες θρησκείες επικράτησε ο πανηγυρικός εορτασμός του Ήλιου κατά την αλλαγή των εποχών δηλαδή κατά τις ισημερίες (Εαρινή ισημερία 21 Μαρτίου, Φθινοπωρινή Ισημερία 22 ή23 Σεπτεμβρίου) και τα ηλιοστάσια (22 Δεκεμβρίου- 21 Ιουνίου) στο βόρειο Ημισφαίριο.
Για τον πρωτόγονο βέβαια η παρατήρηση και κατανόηση των εποχικών μεταβολών λόγω της πορείας του ήλιου, ήταν θεμελιώδης προϋπόθεση για την επιβίωσή του. Η ζωή του εξαρτιόταν από τον κύκλο της βλάστησης, γι’ αυτό ανέδειξε την Γαία σε μεγάλη Μητέρα θεά. Η εκκλησία , ότι δεν μπορούσε να εξαφανίσει το ενσωμάτωνε. Έτσι στην θέση των Ισημεριών και των Ηλιοστασίων τοποθέτησε χριστιανικές εορτές. Φέτος την Τετάρτη 22 Σεπτεμβρίου πραγματοποιείται η Φθινοπωρινή Ισημερία, που εξισώνει την ημέρα με την νύχτα, βαδίζοντας σταδιακά προς την αύξηση των ωρών της νύχτας (στο βόρειο ημισφαίριο έξι μήνες νύχτα) ως το χειμερινό ηλιοστάσιο της 22 Δεκεμβρίου. Στην αρχαία Ελλάδα αμέσως μετά την Φθινοπωρινή Ισημερία ετελούντο τα «ΕΛΕΥΣΊΝΙΑ ΜΥΣΤΉΡΙΑ».
Κατά τη μυθολογία, ιδρυτής τους θεωρούνταν ο Εύμολπος ή ο Μουσαίος, ο οποίος θεωρούνταν γιος του Ορφέα και τελετάρχης των μυστηρίων . Η αρχή λοιπόν των μυστηρίων συμπίπτει, εντελώς τυχαία, με την 14η Σεπτεμβρίου που πάλι εντελώς τυχαία ο χριστιανισμός έχει τοποθετήσει την «Ύψωση του τιμίου σταυρού. Κι αυτό σημαίνει ότι όπως η Ισημερία επιφέρει την εξισορρόπηση της διάρκειας ημέρας και νύχτας, έτσι και οι άξονες του σταυρού εξισορροπούν και εναρμονίζουν τις αντίθετες δυνάμεις οριζόντια και κάθετη. Ο Ισόπλευρος σταυρός καθώς γνωρίζουμε ήταν ένα από τα Μινωικά σύμβολα.
Η ημέρα της φθινοπωρινής ισημερίας γιορτάζεται σύμφωνα με παραδόσεις από πολλούς λαούς, ενώ αποτελεί εθνική γιορτή για τους Ιάπωνες. Στην Κίνα, η ισημερία του Σεπτεμβρίου γιορτάζεται στο Φεστιβάλ της Σελήνης, όπου οι αγρότες παρουσιάζουν την σοδειά του καλοκαιριού και φτιάχνουν νοστιμιές με εποχικά προϊόντα. Αρκετά αρχαιοελληνικά ημερολόγια, ανάμεσά τους των Λακεδαιμονίων και των Μακεδόνων, είχαν ως αφετηρία (πρωτοχρονιά) την φθινοπωρινή ισημερία. Ακριβώς όπως κι οι εποχές, έτσι και εμείς αλλάζουμε πάντα και πάντα ενθαρρυνόμαστε να ακολουθούμε την ροή της ζωής. Ο αιώνιος κύκλος ζωή –θάνατος.
Ας υποδεχτούμε το Φθινόπωρο προετοιμάζοντας τους εαυτούς μας για μια καινούργια πραγματικότητα, στρώνοντας τα καθαρά σεντόνια του εξαγνισμού και βάζοντας στον χώρο μας φρέσκα λουλούδια και μυρωδιές του φθινοπώρου. Αυτή είναι η τέλεια στιγμή για να τιμήσετε Έλληνες όλα αυτά που είστε, και να θυμάστε ότι από το φως θα αναδυθούμε.
Είθε ο ανθρώπινος πολιτισμός να ακολουθήσει την φωτεινή διαδρομή του ήλιου και να κάνει μιαν στροφή σε έναν πολιτισμό που θα μπορεί να αφουγκραστεί την συμπαντικότητα της ύπαρξης του. Αναζητώντας τις ρίζες μας ας αρχίσουμε να συμμετέχουμε κι εμείς στις προγονικές εορτές ,τις δικές μας εορτές, μήπως μπορέσουμε να σωθούμε από την τρικυμία που μας έριξε η ανήθικη επιδημία.Αφύπνιση τώρα.
(*) Η κ. Ελένη Μανιωράκη – Ζωϊδάκη είναι δασκάλα, λογοτέχνις
ΕΚΛΟΓΕΣ 2019