Απορώ, αν και πώς μπορεί να ζήσει και να επιβιώσει το ανθρώπινο είδος χωρίς την ύπαρξη Ηλεκτρονικών Υπολογιστών (Η/Υ). Ας φανταστούμε την ομάδα των αστροναυτών, που επισκέπτεται για πρώτη φορά τον Άρη και να ξεμείνει από Η/Υ… Εδώ, το πράγμα δεν είναι και τόσο απλό, όπως εκείνο που βλέπουμε στην τηλεόραση, με τον αστροναύτη να λέει: «Το κεφάλι μου πάει να σπάσει» και αμέσως η κοπέλα στο κέντρο του Χιούστον, τρέχει, βρίσκει κάποια δισκία, τα βάζει μέσα σ’ ένα σωλήνα, πατάει ένα κουμπί και με τη διαδικασία που διακινούνται κάποια μικροεξαρτήματα μέσα σε ένα εργοστάσιο, τα δισκία φτάνουν στο διαστημόπλοιο και με το πρώτο που καταπίνει, ο αστροναύτης, γίνεται καλά και μας λέει: «Ευχαριστώ, Γη»! … Όχι, όχι, δεν είναι καθόλου έτσι… Χάλασε ο Η/Υ ; Τότε … game over!
Μην παίρνουμε, όμως πάντα, την απαισιόδοξη πλευρά των πραγμάτων. Εδώ, στη Γη, οι Η/Υ , που αφθονούν, ζουν και βασιλεύουν και μάλιστα κάνουν και πολύ καλή δουλειά. Ένας τέτοιος χώρος, όπου οι Η/Υ έχουν κάμει θαύματα, είναι εκείνος της Μετεωρολογίας. Μπορούν να προβλέψουν τι καιρό θα κάμει αύριο, μεθαύριο … ακόμη και σε μια βδομάδα, με αρκετά καλή προσέγγιση. Κάτι τέτοιο συνέβη και με την πρόβλεψη της τελευταίας κακοκαιρίας, που έτυχε –τι ειρωνεία- να έχει και το όνομα «Ελπίς». Έγινε ό,τι έγινε «έπεσε βροχή, έπεσε μπόρα – έπεσε μπόρα και παγωνιά» … κυρίως χιόνια και πάγοι, κόσμος ταλαιπωρήθηκε, ξενύχτησε, δέντρα έπεσαν πάνω σε ηλεκτροφόρα καλώδια, διακοπή ηλεκτροδότησης σε χιλιάδες σπίτια, φωνές, απόγνωση, διαμαρτυρίες, αναζήτηση του ή των υπευθύνων, μηνύσεις και τα παρόμοια…. Από τότε, πολύ … αλάτι έπεσε στους παγωμένους δρόμους της Αθήνας και όχι μόνο!
Το αλάτι, που ανεβάζει την αρτηριακή πίεσή μας (γι’ αυτό να προσέχουμε…), έχει και μια ευεργετική ιδιότητα· δεν αφήνει το νερό να πήξει εύκολα. Εκεί, λοιπόν, όπου το καθαρό νερό πήζει στους μηδέν βαθμούς (Κελσίου), όταν περιέχει διαλυμένο αλάτι, πήζει σε χαμηλότερη θερμοκρασία. Αυτός είναι και ο λόγος, που το (αλμυρό) νερό της θάλασσας παραμένει σε υγρή κατάσταση, ακόμα και όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι μηδέν ή και ακόμα χαμηλότερη. Και όσο μεγαλώνει η περιεκτικότητα σε αλάτι, τόσο ταπεινώνεται το σημείο πήξης του νερού, δηλ. του αλατόνερου… Στις μέρες της κακοκαιρίας, με την «Ελπίδα» να μας έχει στερήσει κάθε … ελπίδα για βελτίωση του καιρού, το παιχνίδι με το αλάτι παίχτηκε ΚΑΙ αντίστροφα… Με τη διασπορά του αλατιού πάνω στους παγωμένους δρόμους, ο πάγος, που είναι καθαρό νερό σε στερεά κατάσταση, υποχρεώνεται να λιώσει, το παραγόμενο αλατόνερο να μη στερεοποιείται, ακόμη κι αν η θερμοκρασία είναι κάτω από το μηδέν και ο δρόμος να απαλλάσσεται από τον πάγο. Μπορεί οι δρόμοι να απαλλάχθηκαν από τον πάγο και τα οχήματα να κινούνται (έστω και μετά φόβου Θεού…), όμως, το αλάτι, με τον πάγο που υγροποιήθηκε, δημιουργούν αλατόνερο, άλμη δηλαδή, όπως αυτή που κάνουμε για να διατηρήσουμε τις ελιές και αυτό, σε δεύτερη σκέψη δεν είναι και ό,τι καλύτερο. Παραμένει στο περιβάλλον, πράγμα που έχει τουλάχιστον δύο αρνητικές επιπτώσεις.
Η μία είναι ότι το αλάτι επιταχύνει τη διάβρωση και την οξείδωση (σκούριασμα) στις μεταλλικές επιφάνειες. Έτσι, εξηγείται το γιατί ένα μεταχειρισμένο αυτοκίνητο, πρώτα, αρχίζει να σκουριάζει από κάτω. Το αμάξωμα, η ανάρτηση, οι μεντεσέδες κ.λπ. είναι από ατσάλι (κράμα σιδήρου με άνθρακα) και είναι από τα πρώτα τμήματα του οχήματος όπου εμφανίζεται σκουριά. Έτσι, το ΑΛΑΤΙ, μαζί με το νερό και το οξυγόνο της ατμόσφαιρας, έχουν την ευθύνη για το σκούριασμα στο αυτοκίνητό μας.
Η άλλη αρνητική επίπτωση του αλατιού, που ρίχνουμε αφειδώς πάνω στους χιονισμένους δρόμους, είναι ότι το αλατόνερο που σχηματίζεται από την τήξη του πάγου ή του χιονιού, βλάπτει το περιβάλλον και ιδιαίτερα τα φυτά… Το αλάτι, αποτελείται από ιόντα νατρίου και χλωρίου, σε κρυσταλλική μορφή. Μέσα στο νερό, τα ιόντα χωρίζονται, διίστανται και απομακρύνονται το ένα από το άλλο. Τα ιόντα του νατρίου είναι υδρόφιλα, δηλ. έλκουν, τραβούν επάνω τους τα μόρια του νερού, που βρίσκεται γύρω τους. Έτσι, το αλμυρό νερό, που περιβάλλει τη ρίζα, αντί να επιτρέπει στο φυτό να αντλήσει νερό από το έδαφος, τα ιόντα του νατρίου αντλούν νερό από τις ρίζες του φυτού. Αποτέλεσμα είναι, το φυτό, αντί να απορροφά νερό από το έδαφος, το αλμυρό νερό αντλεί νερό από τις ρίζες … και το φυτό ξεραίνεται!!!
Αν η διαδικασία της διασποράς αλατιού είναι εποχιακή και γίνεται ποσοτικά, μπορεί να επηρεαστούν και τα υπόγεια ύδατα, η αλμυρότητα των λιμνών, τα επίπεδα του οξυγόνου στο νερό και τελικά να απειλείται η αναπαραγωγή των ψαριών και άλλων υδρόβιων οργανισμών. Εδώ έχουμε αναστροφή του ρητού: «Ουδέν κακόν, αμιγές καλού», όπου το καλό είναι η τήξη του πάγου στους δρόμους. Το κακό είναι όλα αυτά που είπαμε πιο πάνω …
«Ελπίς», το όνομα της κακοκαιρίας που πέρασε. Όντως, όπως κάθε Ελπίδα, πέθανε κι εκείνη τελευταία, αφού πρώτα «πέθανε» όλους μας, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Ιδιαίτερα με το συμβάν στην «Αττική Οδό». Χιλιάδες οχήματα ακινητοποιήθηκαν, κυρίως λόγω ακατάλληλων ή φθαρμένων ελαστικών ή λόγω της μη χρήσης αντιολισθητικών αλυσίδων. Οι οδηγοί αναγκάστηκαν είτε να διανυκτερεύσουν μέσα στο κρύο, άλλοι να μείνουν από καύσιμα ή να εγκαταλείψουν τα οχήματά τους και να διανυκτερεύσουν αλλού. Μένουμε σε δύο κωμικοτραγικά στιγμιότυπα… Εκείνο, όπου η κυρία, αναγκάστηκε, να πάρει απ’ έξω χιόνι και να το λιώσει στο στόμα της, για να πάρει το χάπι της, ελλείψει νερού … και το άλλο, όπου ο άτυχος συνεπιβάτης, μην μπορώντας διαφορετικά, ούρησε μέσα σε πλαστικό μπουκάλι, εντός του οχήματος, από συστολή, μη μπορώντας να το πράξει εκτός του οχήματος και υπό τα βλέμματα των επιβατών στα γύρω ΙΧ.
Το θέμα δεν εξαντλείται με αυτά. Εξάλλου, έχουν γραφτεί και κυκλοφορήσει πάμπολλα στον τύπο, στην τηλεόραση και στο διαδίκτυο, που εξάντλησαν κι εμάς τους ίδιους, επί τριήμερο, αν και βρισκόμασταν στην ασφάλεια και στη θαλπωρή του καναπέ… Αν αφαιρέσουμε το τραγικό κομμάτι της ταλαιπωρίας του κοινού, τα πράγματα αυτά είναι μια ΑΠΛΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ σε άλλες βόρειες χώρες. Εμείς βρεθήκαμε απροετοίμαστοι και μάλλον αδιάφοροι στην προαναγγελθείσα έλευση της … θεομηνίας. Όμως, η απρονοησία οδηγών και επιβατών, οι άσκοπες μετακινήσεις στο συντριπτικό ποσοστό τους, επέτειναν το φαινόμενο της ακινητοποίησης των οχημάτων. Ίσως και κάποιες παραλείψεις (που ΠΑΝΤΑ θα τις συναντούμε) στον τομέα της οργάνωσης και της πολιτικής προστασίας… Όμως, ένα αυτοκίνητο με χειμερινά ελαστικά ή με αλυσίδες, δεν ακινητοποιείται με 5 ή 10 εκατοστά χιονιού. Ας δούμε με τι ταχύτητα ελίσσονται και πώς κινούνται τα αυτοκίνητα στα ράλι, στις παγωμένες βόρειες χώρες… Αν, όμως, ακινητοποιηθεί η πρώτη σειρά, σε οποιοδήποτε δρόμο ή λεωφόρο, όλα τα οχήματα που ακολουθούν θα σταματήσουν, η εκχιονιστική προσπάθεια θα είναι αδύνατη και η κατάσταση θα πάρει την τροπή που είδαμε… Τρεις μέρες, κλεισμένοι σπίτι, βλέπαμε «Αττική Οδό». Άλλη Ελλάδα δεν υπάρχει;
Ευτυχώς, για εμάς τους τηλεορασόπληκτους από τις πολύωρες και βαρετές μεταδόσεις με τα χιόνια και τους πάγους … εξόκειλε ένα εξάμετρο φαλαινοειδές κήτος στον Άλιμο· στα ρηχά, στο ένα μέτρο νερού. Δύο δύτες με τις στολές τους, όρθιοι, το εξετάζουν. Να κι ένας τρίτος… Φοράει την αδιάβροχη φόρμα με τις τιράντες (σαλοπέτα) και απ’ τη μέση και πάνω ένα λευκό, ΚΟΝΤΟΜΑΝΙΚΟ ΦΑΝΕΛΑΚΙ, μέσα στην ηρεμία του Σαρωνικού, στο καταχείμωνο, την ώρα που τα αυτοκίνητα βρίσκονται ακόμη ακινητοποιημένα από το χιόνι στους δρόμους της Αθήνας.
Μα πού βρισκόμαστε, επιτέλους; Στην Ελλάδα ή στον Παράδεισο;
ΕΚΛΟΓΕΣ 2019