Το Ιστορικό μιας <<Οδύσσειας>> με αίσιο τέλος…
Του Δημ. Κων. Σαρρή
Μετά από τις πρόσφατες έντονες βροχοπτώσεις και χιονοπτώσεις στο νησί μας, που είχαν σαν αποτέλεσμα την υπερπλήρωση με το υγρό της ζωής ,το νερό, του φράγματος του <<Αποσελέμη>>, που θεωρείται ένα πολύ σημαντικό αναπτυξιακό έργο το οποίο είχε εξαγγελθεί επίσημα επί τρεις δεκαετίες (1975-2005) ,από τέσσερις πρωθυπουργούς, χωρίς να είχε ξεκινήσει μέχρι τότε .
Με το γέμισμα του δόθηκε αποστομωτική απάντηση σε όλους τους <<φραγματοσκεπτικιστές >>, που πολέμησαν με πάθος την κατασκευή του με το σύνθημα << δεν θα γεμίσει ποτέ;>> <<το έργο είναι φαραωνικό και πεταμένα λεφτά>>.
Σήμερα λοιπόν το φράγμα αυτό αποτελεί ένα μεγάλο ταμιευτήρα νερού , καλής ποιότητας ,μετά δε την επεξεργασία του από υπερσύγχρονα διυλιστήρια θα δώσει ,για αρκετά χρόνια ,λύση στη λειψυδρία και στον κίνδυνο ερημοποίησης ,που απειλεί την βόρεια ακτή της Ανατολικής Κρήτης .
Παράλληλα αποτελεί ένα γραφικό υγροβιότοπο , με εκατοντάδες πάπιες και άλλα αποδημητικά πουλιά και μία πρώτης τάξεως αξιοθέατη περιοχή τουριστικής αναψυχής…
Η κατασκευή του όμως πέρασε από μεγάλες περιπέτειες .
Μια πραγματική Οδύσσεια.
Για την ιστορία και μόνο αξίζει να αναφέρουμε το όλο ιστορικό αλλά και για λόγους παραδειγματισμού στους νεότερους ,ώστε στο μέλλον να στηρίζουν τις προσπάθειες για την κατασκευή αναπτυξιακών έργων, ενισχύοντας την τοπική οικονομία που χειμάζεται και όχι να στέκονται εμπόδιο ,με διάφορες αιτιάσεις ,πραγματικές η φανταστικές, σαμποτάροντας τα…
Η αρχική ιδέα, για την ανάγκη κατασκευής ενός τόσο μεγάλου ,για την τοπική κλίμακα ,έργου χάνεται κάπου στα μέσα της δεκαετίας 1950-1960…
Το πρώτο ,όμως, ουσιαστικό βήμα έγινε όταν η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Μ.Π.Ε.) εγκρίθηκε ,στις 28/08/1996 με Κοινή Απόφαση των Υπουργών ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. και Γεωργίας ..
Η κοινή αυτή Απόφαση έλαβε υπόψη της μια σειρά αποφάσεων, μεταξύ των οποίων το υπ’ αριθμ. 103/17-03-95 έγγραφο της Ν.Α. Λασιθίου, καθώς και το υπ’ αριθμ. 91/19-04-95 έγγραφο του Ν.Σ. Ηρακλείου.
Ο ρόλος των τότε Ν.Α. Ηρακλείου & Λασιθίου ουσιαστικά εξαντλήθηκε με τις παραπάνω εγκρίσεις του 1995.
Από το έτος, όμως, 2000 και μετά είδαν το φως της δημοσιότητας ποικίλες αντιδράσεις από το Δήμο Χερσονήσου, το Τοπικό Συμβούλιο Κασταμονίτσας, το Σύλλογο Προστασίας Περιβάλλοντος και παραδοσιακών οικισμών περιοχής Χερσονήσου, αλλά και άλλους κοινωνικούς φορείς και ιδιαίτερα από τοπικό Πολιτιστικό σύλλογο, ο οποίος μάλιστα κατέφυγε στις 15-01-2001 ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας ,με αίτημα ακύρωσης της παραπάνω Κοινής Απόφασης των Υπουργών ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. και Γεωργίας περί «εγκρίσεως Περιβαλλοντικών όρων για τα έργα υδροδότησης Ηρακλείου Κρήτης και του Φράγματος Αποσελέμη».
Το Συμβούλιο της Επικρατείας στις 23-10-2001 απέρριψε την αίτηση αυτή, για τυπικούς λόγους, χωρίς όμως να μπει στην ουσία.
Στις 29-01-2003, ενόψει της επικείμενης δημοπράτησης του Φράγματος, προσήλθαν στην ΝΑΗ, μέλη της Επιτροπής Αγώνα κατά του Φράγματος ζήτησαν την ακύρωση της, με κύρια επιχειρήματα μεταξύ άλλων «ότι το φράγμα θα είναι καταστροφή για την περιοχή…» «….η κατασκευή του Φράγματος θα δημιουργήσει μείζον περιβαλλοντικό πρόβλημα…..», «…δεν έχουμε πειστεί ότι θα λυθεί το πρόβλημα της λειψυδρίας της περιοχής και της πόλης του Ηρακλείου…» χαρακτήρισαν, δε, το έργο «επιζήμιο και μη ωφέλιμο για την περιοχή».
Απαντώντας στην Επιτροπή Αγώνα, τότε, τονίσαμε ως ΝΑΗ ,ότι το Φράγμα Αποσελέμη είναι αίτημα 30 χρόνων των κατοίκων του Ηρακλείου και ότι πρόκειται για ένα μεγάλο αναπτυξιακό έργο, που με κανένα τρόπο δεν πρέπει να υπάρξει διακοπή της προόδου κατασκευής του, εκτός κι αν υπάρξουν αδιάσειστα στοιχεία που θα επιβεβαιώνουν τις απόψεις της Επιτροπής αγώνα.
Το έργο δημοπρατήθηκε,αρχικά, το 2003, αλλά μετά από αλλεπάλληλες προσφυγές των τεχνικών εταιρειών,αλλά και τις αντιδράσεις κατοίκων της περιοχής , ακυρώθηκε και επαναδημοπρατήθηκε μετά από δύο περίπου χρόνια στις 17/02/05, ενώ το διάστημα αυτό ολοκληρώθηκαν οι σχετικές απαλλοτριώσεις των απαιτουμένων, για την κατασκευή του Φράγματος, εκτάσεων.
Δεσμεύτήκαμε απέναντι στους διαφωνούντες,με την κατασκευή του φράγματος, να προκαλέσουμε μία ευρεία σύσκεψη γι’ αυτό στην ΝΑΗ, από την οποία προσδοκούσαμε να προσεγγίσουμε, όσο γίνεται πιο κοντά, την αλήθεια, η οποία, σαφώς, είναι μόνο μία και έχει, δυστυχώς, καταστεί ομιχλώδης, λόγω των αλληλοσυγκρουόμενων απόψεων Επιστημόνων, περί το Φράγμα «Αποσελέμη», με αποτέλεσμα να έχει προκληθεί σύγχυση.
Έτσι πραγματοποιήσαμε ,την ιστορική σύσκεψη, στις 21/Φεβρουαρίου/2005, στην αίθουσα του τότε Νομαρχιακού Συμβουλίου με την συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων φορέων.
Στον πρόλογο μου, ως Νομάρχης και ως έχων την πρωτοβουλία της πρόσκλησης της επίμαχης συνάντησης ,των δύο <<εμπόλεμων >> μερών, τόνισα τα παρακάτω:
<<Η ευθύνη όλων μας είναι μεγάλη, αλλά ιδιαίτερα της επιστημονικής κοινότητας. Είναι παράδοξο ο ένας επιστήμονας υψηλού κύρους να λέει άσπρο και ένας άλλος, αντίστοιχου κύρους, να λέει μαύρο και πίσω από την κάθε άποψη να στοιχίζονται πολίτες που, όπως είναι φυσικό, δεν διαθέτουν ειδικές γνώσεις και να δημιουργείται μια επικίνδυνη κοινωνική πόλωση.
Μόνη λύση ο δημοκρατικός διάλογος, που ποτέ δεν έβλαψε, αντίθετα μάλιστα, πάντα ωφέλησε.
Δεν θα υπάρξουν νικητές και ηττημένοι από αυτό το διάλογο. Ωφελημένος, οπωσδήποτε, θα είναι ο λαός του Ηρακλείου.>>…
Η ιστορική ,πραγματικά, αυτή σύσκψη , στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία.Μετά από πολύωρο εξαντλητικό διάλογο,διαπιστώθηκεΌτι οι διαφορετικές απόψεις των επιστημόνων
<<γκουρού>>των<<φραγματοσκεπτικιστών>>,
αφορούσαν στην όσο δυνατόν ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων
και όχι αυτή η ίδια την <<σκοπιμότητα>> του ΄έργου.
Η Λυτρωτική αυτή Ομόφωνη απόφαση
σηματοδότησε την χωρίς εμπόδια έναρξη των
εργασιών κατασκευής του σημαντικού αυτού έργου
,ώστε να είμαστε σήμερα στην ευχάριστη
θέση, υποστηρικτές και μη του φράγματος να
χαιρόμαστε την υπερπλήρωση του από τις πρόσφατες
βροχοπτώσεις και χιονοπτώσεις΄