Το μέλλον του Ψηφιακού Μετασχηματισμού στην Ελλάδα: Βελτίωση Υπηρεσιών, Ενίσχυση της Διαφάνειας και Προκλήσεις

Γράφει ο Παπαδάκης Χάρης, Γενικός Γραμματέας Δ. Αποκορώνου, Διδάκτωρ Πολυτεχνείου Κρήτης

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός της Ελλάδας είναι ένας στρατηγικός στόχος που επηρεάζει κάθε επίπεδο της διακυβέρνησης, από την κεντρική κυβέρνηση έως την τοπική αυτοδιοίκηση. Η ανάπτυξη και εφαρμογή νέων τεχνολογιών επιδιώκει τη βελτίωση της αποδοτικότητας των δημόσιων υπηρεσιών, την ενίσχυση της διαφάνειας και την αύξηση της συμμετοχής των πολιτών. Ας εξετάσουμε αναλυτικά τις προσπάθειες που γίνονται, τις προκλήσεις που αντιμετωπίζονται και τις προοπτικές για το μέλλον σε εθνικό και τοπικό επίπεδο. Η ψηφιακή στρατηγική της χώρας περιλαμβάνει πολυάριθμες πρωτοβουλίες που επικεντρώνονται στη βελτίωση των δημόσιων υπηρεσιών, την ενίσχυση των ψηφιακών υποδομών και την προώθηση της καινοτομίας.

Ψηφιακές Δημόσιες Υπηρεσίες 

1. Gov.gr: Η κεντρική ψηφιακή πύλη της ελληνικής κυβέρνησης, η οποία συγκεντρώνει πάνω από 1.600 ψηφιακές υπηρεσίες. Οι πολίτες μπορούν να εκδίδουν πιστοποιητικά, να υποβάλλουν αιτήσεις και να πληρώνουν φόρους διαδικτυακά. 

2. Ψηφιακή Υγεία: Η εισαγωγή της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης και των ηλεκτρονικών ιατρικών αρχείων έχει μειώσει αισθητά τη γραφειοκρατία στον τομέα της υγείας και έχει βελτιώσει την ποιότητα της φροντίδας. Οι ασθενείς μπορούν να έχουν άμεση πρόσβαση στα ιατρικά τους αρχεία και τις συνταγές τους μέσω διαδικτύου.

3. Ηλεκτρονικές Πληρωμές και Φορολογικές Υπηρεσίες: Η ανάπτυξη ψηφιακών εργαλείων για την πληρωμή φόρων και άλλων δημόσιων τελών απλοποιεί τις διαδικασίες και βελτιώνει τη συμμόρφωση των πολιτών και των επιχειρήσεων με τις φορολογικές τους υποχρεώσεις.

4. Χρηματοδότηση Νεοφυών Επιχειρήσεων: Μέσα από προγράμματα όπως το “EquiFund” και άλλες εθνικές και ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες, οι οποίες στηρίζουν τις νεοφυείς επιχειρήσεις που αναπτύσσουν καινοτόμες λύσεις και τεχνολογίες.

Ψηφιακός Μετασχηματισμός στην Τοπική Αυτοδιοίκηση 

Το ζητούμενο για μία χώρα με τα χαρακτηριστικά και τα διαρθρωτικά προβλήματα της Ελλάδας δεν είναι μόνο η ψηφιακή ενοποίηση των οργανισμών της κεντρικής κυβέρνησης και η εν γένει ψηφιοποίηση του κράτους. Ζητούμενο είναι και η ψηφιακή μετάβαση του Α’ και Β’ βαθμού Αυτοδιοίκησης όπου με τη βοήθεια των νέων τεχνολογιών, οι τοπικές αρχές μπορούν να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητα των υπηρεσιών τους, να ενισχύσουν τη διαφάνεια και να αυξήσουν τη συμμετοχή των πολιτών. Στην Ελλάδα, ο ψηφιακός μετασχηματισμός στην αυτοδιοίκηση βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης, προσφέροντας σημαντικές ευκαιρίες αλλά και αντιμετωπίζοντας προκλήσεις.

Οι δήμοι μπορούν να αναπτύξουν πλατφόρμες για την παροχή ψηφιακών υπηρεσιών όπως η έκδοση πιστοποιητικών, η υποβολή αιτήσεων και η πληρωμή δημοτικών τελών, μειώνοντας τον χρόνο και την ταλαιπωρία για τους πολίτες. Επίσης μπορούν να δημιουργούν διαδικτυακές πλατφόρμες όπου οι πολίτες μπορούν να ενημερώνονται για τοπικά νέα, να συμμετέχουν σε διαβουλεύσεις και να αναφέρουν προβλήματα στους δημόσιους χώρους.

Διαφάνεια και Λογοδοσία 

1. Ανοικτά Δεδομένα (Open Data): Οι δήμοι δημοσιοποιούν δεδομένα σχετικά με τον προϋπολογισμό, τις δαπάνες και τα έργα τους σε ανοικτές πλατφόρμες, ενισχύοντας τη διαφάνεια και την εμπιστοσύνη των πολιτών.

2. Ψηφιακή Διαβούλευση: Οι τοπικές αρχές χρησιμοποιούν διαδικτυακές πλατφόρμες για τη διεξαγωγή διαβουλεύσεων, δίνοντας στους πολίτες τη δυνατότητα να συμμετέχουν ενεργά στη λήψη αποφάσεων.

Βελτίωση Εσωτερικών Διαδικασιών 

1. Ηλεκτρονική Διαχείριση Εγγράφων: Η αυτοματοποίηση των διοικητικών διαδικασιών μέσω ηλεκτρονικής διαχείρισης εγγράφων μειώνει τη γραφειοκρατία και αυξάνει την αποδοτικότητα των δημοτικών υπηρεσιών.

2. Ενσωμάτωση Τεχνητής Νοημοσύνης: Η χρήση τεχνητής νοημοσύνης και ανάλυσης δεδομένων βοηθά στη βελτιστοποίηση της παροχής υπηρεσιών, όπως η διαχείριση απορριμμάτων και η συντήρηση των δημοτικών υποδομών.

Προκλήσεις και Προοπτικές

Παρά τις προόδους, ο ψηφιακός μετασχηματισμός στην Ελλάδα αντιμετωπίζει ορισμένες προκλήσεις:

• Προβλήματα Χρηματοδότησης: Οι οικονομικοί πόροι για την ανάπτυξη και εφαρμογή ψηφιακών λύσεων μπορεί να είναι περιορισμένοι, ιδιαίτερα σε μικρότερους δήμους και κοινότητες.

• Ανάπτυξη Δικτύων 5G: Η ανάπτυξη των δικτύων 5G είναι βασική προτεραιότητα καθώς η νέα αυτή τεχνολογία προσφέρει υψηλές ταχύτητες και χαμηλή καθυστέρηση, υποστηρίζοντας την ανάπτυξη προηγμένων ψηφιακών υπηρεσιών και καινοτομιών.

• Επέκταση Δικτύων Οπτικών Ινών: Η επέκταση των δικτύων οπτικών ινών διασφαλίζει την ευρεία και γρήγορη πρόσβαση στο διαδίκτυο, ακόμη και σε απομακρυσμένες περιοχές. Αυτό ενισχύει την ψηφιακή συνοχή και μειώνει το ψηφιακό χάσμα.

• Δημόσια Δίκτυα Wi-Fi: Η εγκατάσταση δημόσιων δικτύων Wi-Fi σε δημόσιους χώρους και τουριστικές περιοχές διευκολύνει την πρόσβαση στο διαδίκτυο για πολίτες και επισκέπτες.

Το Μέλλον του Ψηφιακού Μετασχηματισμού στην Ελλάδα

Για να επιτύχει η Ελλάδα τον πλήρη ψηφιακό μετασχηματισμό, απαιτείται συνεχής δέσμευση και συνεργασία σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης. Οι βασικές στρατηγικές περιλαμβάνουν:

– Εκπαίδευση και Κατάρτιση: Η ενίσχυση της ψηφιακής εκπαίδευσης για πολίτες και υπαλλήλους είναι κρίσιμη. Προγράμματα κατάρτισης μπορούν να βοηθήσουν τους εργαζόμενους να προσαρμοστούν στις νέες τεχνολογίες και να αποκτήσουν τις απαραίτητες ψηφιακές δεξιότητες.

– Συνεργασίες με τον Ιδιωτικό Τομέα και Ακαδημαϊκά Ιδρύματα: Η ενίσχυση της συνεργασίας με τον ιδιωτικό τομέα, τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη και εφαρμογή καινοτόμων λύσεων. Αυτές οι συνεργασίες προάγουν την έρευνα και την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών, δημιουργώντας ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την καινοτομία.

– Αντιμετώπιση των Αντιστάσεων στην Αλλαγή: Η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση των πολιτών και των υπαλλήλων σχετικά με τα οφέλη του ψηφιακού μετασχηματισμού μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση των αντιστάσεων στην αλλαγή. Η συμμετοχή των πολιτών στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων μπορεί επίσης να ενισχύσει την αποδοχή των νέων ψηφιακών διαδικασιών.

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός της Ελλάδας είναι ένας σημαντικός στόχος που μπορεί να επιφέρει βαθιές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας του δημόσιου τομέα και στην εξυπηρέτηση των πολιτών. Μέσω της αξιοποίησης των νέων τεχνολογιών, η χώρα μπορεί να βελτιώσει την αποδοτικότητα των δημόσιων υπηρεσιών, να ενισχύσει τη διαφάνεια και να αυξήσει τη συμμετοχή των πολιτών στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων.

Η γενική κυβέρνηση και η τοπική αυτοδιοίκηση έχουν ήδη κάνει σημαντικά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση, αλλά η πορεία προς τον πλήρη ψηφιακό μετασχηματισμό απαιτεί συνεχή προσπάθεια, συνεργασία και καινοτομία. Με τις κατάλληλες στρατηγικές και την ενεργή συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων, η Ελλάδα μπορεί να εισέλθει σε μια νέα εποχή ψηφιακής διακυβέρνησης, δημιουργώντας ένα καλύτερο μέλλον για όλους.