Χρ. Στυλιανίδης: Τι είπε για τους σεισμούς στην Κρήτη – Εθνική Στρατηγική για την κλιματική κρίση

Τη χάραξη μιας Εθνικής Στρατηγικής για την Κλιματική Κρίση και την Πολιτική Προστασία με τη συμμετοχή των πολιτών και με κεντρικό πυλώνα την πρόληψη, προανήγγειλε ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Χρήστος Στυλιανίδης, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων. Ο κ. Στυλιανίδης επισήμανε ότι το στοίχημα είναι η Πολιτική Προστασία να μην είναι απλώς ένας μηχανισμός που θα επεμβαίνει μετά την καταστροφή προσθέτοντας ότι η πρόληψη αποτελεί το Α και το Ω ενός αποτελεσματικού κράτους. Όπως εξήγησε, υπάρχει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο προληπτικών δράσεων με τη συμμετοχή του γενικού πληθυσμού. Στο πλαίσιο αυτό προανήγγειλε μια εκστρατεία ενημερωτικών δράσεων στην οποία θα εμπλέκεται η εκπαιδευτική κοινότητα και η τοπική αυτοδιοίκηση, καθώς όπως ανέφερε «η πρόληψη ξεκινά από το σπίτι, από το σχολείο, από την τοπική κοινωνία». Ήδη, όπως είπε, έχει ξεκινήσει μία τέτοια δράση σε συνεργασία με τον Δήμο Μεγάρων για την ενημέρωση των κατοίκων σχετικά με τον κίνδυνο πλημμυρικών φαινομένων στην περιοχή του Αλεποχωρίου. Επιπλέον ανακοίνωσε ότι ως το τέλος του έτους η Aκαδημία Πολιτικής Προστασίας στα Βίλια Αττικής θα είναι έτοιμη και όλοι οι πολίτες θα έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθούν σεμινάρια. «Προσβλέπουμε, δηλαδή, στη δημιουργία ενός «”φυτωρίου” εθελοντισμού», είπε ο κ. Στυλιανίδης.

Αναφορικά με τον σεισμό της Κρήτης είπε ότι «το παράδειγμα του σεισμού είναι απόδειξη ότι ο μηχανισμός μπορεί να δράσει άμεσα και αποτελεσματικά», σημείωσε ωστόσο ότι υπήρξαν «αρρυθμίες και ελλείψεις» που όμως καλύφθηκαν άμεσα, και ότι ο μηχανισμός «χρειάζεται μια αναπροσαρμογή», γι’ αυτό θα δημιουργηθούν σε όλη την Ελλάδα σταθμοί με επαρκή αποθέματα κρίσιμου εξοπλισμού πρώτης ανάγκης.

Σχετικά με την κλιματική κρίση ο υπουργός υπογράμμισε ότι «καμιά χώρα δεν μπορεί να την αντιμετωπίσει μόνη της» και προανήγγειλε ότι ξεκινά μια πανευρωπαϊκή περιοδεία για να συζητήσει με τους ομολόγους του, με στόχο να μετουσιωθεί το rescEU σε ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή πολιτική.

Ακόμη γνωστοποίησε ότι έχει ξεκινήσει ο σχεδιασμός της επόμενης αντιπυρικής περιόδου καθώς όπως ανακοίνωσε «τρέχουν» ήδη διαδικασίες προμήθειας νέων μέσων έγκαιρης προειδοποίησης, όπως ραντάρ, μετεωρολογικοί σταθμοί, «έξυπνα» συστήματα εναέριας παρακολούθησης, και διαδικασίες για τα εναέρια μέσα, ενώ έκανε αναφορά στους δασοπυροσβέστες – δασοκομάντο, οι οποίοι θα είναι στη διάθεσή του μηχανισμού το ερχόμενο καλοκαίρι.

Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη του υπουργού Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Χρήστου Στυλιανίδη, που παραχώρησε στους δημοσιογράφους Κώστα Τομαρά και Ιωάννα Καρδάρα για το Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων:

Ερ: Κύριε Στυλιανίδη, ούτε ένας μήνας δεν έχει περάσει από την ανάληψη των καθηκόντων σας και το υπουργείο κλήθηκε να ανταποκριθεί σε πυρκαγιές και άλλες κρίσεις, με κορυφαία και πολύ σοβαρή, τον καταστροφικό σεισμό στο Αρκαλοχώρι του Ηρακλείου. Ποια είναι η εικόνα που έχετε από τον σεισμό στην Κρήτη και από την ανταπόκριση του μηχανισμού;

Το «βάπτισμα του πυρός» στη νέα αυτή θέση που μου εμπιστεύθηκε ο πρωθυπουργός, έγινε πράγματι υπό αντίξοες συνθήκες. O μεγάλος σεισμός στην Κρήτη αποτέλεσε ήδη ένα σπουδαίο πρώτο μάθημα. Στο πεδίο εντόπισα ποια είναι τα δυνατά μας σημεία, αλλά και πού υπάρχουν σημαντικά περιθώρια βελτίωσης. Μείζων στόχος η απόκρισή μας να γίνει όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερη. Αυτό ισχύει για όλο το φάσμα των φυσικών καταστροφών. Η κλιματική αλλαγή μας δοκιμάζει και θα συνεχίσει να μας δοκιμάζει. Όπως και τις αντοχές των συστημάτων μας, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά πανευρωπαϊκά και παγκοσμίως.

Το παράδειγμα του σεισμού στην Κρήτη είναι απόδειξη ότι ο μηχανισμός μπορεί να δράσει άμεσα και αποτελεσματικά. Όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς, τόσο εγώ προσωπικά, όσο και ο υφυπουργός, Ευάγγελος Τουρνάς και ο Γενικός Γραμματέας Πολιτικής Προστασίας, Βασίλης Παπαγεωργίου, αλλά και η Τοπική Αυτοδιοίκηση, το Πυροσβεστικό Σώμα, η Αστυνομία, οι Ένοπλες Δυνάμεις μας, το ΕΚΑΒ, ήμαστε όλοι εκεί από την πρώτη στιγμή. Kαι για όσο διάστημα χρειαστεί, όλες μας οι δυνάμεις θα παραμείνουν στην περιοχή, στη διάθεση των κατοίκων. Άμεσα, λοιπόν, υπό τον συντονισμό του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, έγιναν όλες εκείνες οι πρώτες παρεμβάσεις που ήταν απαραίτητες για την ανακούφιση των πληγέντων.

Ταυτόχρονα, πρέπει να τονιστεί η σημαντική συνδρομή του υπουργείου Υποδομών για τον έλεγχο των κτιρίων και η προσωπική συμβολή του υφυπουργού Γιώργου Καραγιάννη, καθώς και η πολύτιμη συνεισφορά του υφυπουργού Χρήστου Τριαντόπουλου για τη σταδιακή αποκατάσταση της κανονικότητας στην περιοχή. Είναι, δηλαδή, συλλογική η ανταπόκριση της κυβέρνησης στις ανάγκες των πληγέντων, πάντα υπό την καθοδήγηση και εποπτεία του πρωθυπουργού.

Αν παρατηρήθηκαν αρρυθμίες ή ελλείψεις; Αναμφίβολα. Κι αυτό είναι το στοίχημα, να τις διορθώνουμε άμεσα και να αναπροσαρμόζουμε τον μηχανισμό μας. Θα σας πω ένα παράδειγμα. Για την φιλοξενία όσων έμειναν σε σκηνές, από το πρώτο βράδυ προσφέρθηκε ζεστό φαγητό – θέλω να ευχαριστήσω στο σημείο αυτό, τον κρητικό λαό που αμέσως προσέτρεξε για παροχή συνδρομής. Διαπιστώθηκαν, όμως, κάποιες μικρές ελλείψεις σε κρεβάτια. Κι αμέσως μεταφέραμε από το απόθεμά μας στην Αθήνα 300 κρεβάτια και στρώματα, τα οποία έφθασαν στο νησί την επόμενη το πρωί. Αυτό ήταν, λοιπόν, ένα μάθημα και προφανώς εδώ ο σχεδιασμός μας χρειάζεται αναπροσαρμογή. Μια πρώτη, λοιπόν, κίνηση θα είναι η δημιουργία επαρκών αποθεμάτων κρίσιμου εξοπλισμού πρώτης ανάγκης, σε επιλεγμένα σημεία σε όλη τη χώρα, ώστε η απόκρισή μας σε κάθε έκτακτη κατάσταση να είναι ακόμα πιο γρήγορη.

 

Ερ: Με βάση αυτή την εμπειρία, ποιες θα πρέπει να είναι οι πρώτες σας αποφάσεις και ενέργειες από τη νέα σας θέση; Ποιες αλλαγές σκοπεύετε να κάνετε άμεσα και πότε θα ολοκληρωθεί το σχέδιο πολιτικής προστασίας της χώρας;

Έχουμε στη διάθεσή μας έναν αποτελεσματικό μηχανισμό – το έχει αποδείξει. Έχουμε ένα πρόγραμμα αναβάθμισης συνολικά του συστήματος Πολιτικής Προστασίας στη χώρα μας, το πρόγραμμα ΑΙΓΙΣ, με προϋπολογισμό 1,7 δισ. ευρώ από ευρωπαϊκές πηγές και ορίζοντα υλοποίησης το 2023. Έχουμε δηλαδή τη βάση, την οποία πρέπει να διασυνδέσουμε με αποτελεσματικές πολιτικές για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Αυτό είναι το στοίχημα, το πώς η Πολιτική Προστασία δεν θα είναι απλώς ένας μηχανισμός προσανατολισμένος να επεμβαίνει μετά την καταστροφή. Το πώς, δηλαδή, θα αυξήσει την αντοχή και την ανταπόκριση όχι μόνο του μηχανισμού της, αλλά και της ίδιας της κοινωνίας συνολικά. Η πολιτική μας, λοιπόν, μπροστά σε αυτή τη μεγάλη πρόκληση εδράζεται ακριβώς σε αυτό το τρίπτυχο: Πρόληψη, Ετοιμότητα – Προετοιμασία, Ανθεκτικότητα. Σκοπός μας είναι η διασύνδεση των τριών αυτών πυλώνων με την Πολιτική Προστασία, την επιχειρησιακή δηλαδή δομή για τη διαχείριση κάθε έκτακτης ανάγκης, κάθε επείγουσας κατάστασης.

 

Ερ: Τι σκοπεύετε να κάνετε, λοιπόν, προς την κατεύθυνση ενίσχυσης της πρόληψης στην οποία αναφερθήκατε; Είχατε μάλιστα κάνει και σχετική αναφορά στον χαιρετισμό σας κατά την τελετή παράδοσης – παραλαβής του νέου υπουργείου.

Η πρόληψη αποτελεί το α’ και το ω’ ενός αποτελεσματικού κράτους. Στόχος και όραμά μας είναι η δημιουργία μια Εθνικής Στρατηγικής για την Κλιματική Κρίση και την Πολιτική Προστασία, ενταγμένης φυσικά στο ευρωπαϊκό πλαίσιο. Χρειαζόμαστε μια οριζόντια πολιτική που θα αφορά όχι μόνο το σύνολο του κρατικού μηχανισμού, αλλά και τον κάθε έναν πολίτη ξεχωριστά. Θα κινηθούμε με ταχύτητα προς αυτή την κατεύθυνση και κεντρικός πυλώνας της πολιτικής αυτής, είναι βεβαίως η πρόληψη.

Έχουμε ήδη ξεκινήσει τον σχεδιασμό μας για την δασοπροστασία και δασοπυρόσβεση για την επόμενη αντιπυρική περίοδο, συμπεριλαμβανομένης της προμήθειας των εναέριων μέσων που χρειαζόμαστε. «Τρέχουμε» επίσης ήδη τις διαδικασίες για την προμήθεια μέσων έγκαιρης προειδοποίησης, όπως ραντάρ, μετεωρολογικούς σταθμούς, «έξυπνα» συστήματα εναέριας παρακολούθησης, ώστε να έχουμε το καλύτερο δυνατό δίκτυο «συναγερμού» για μια σειρά από κινδύνους, όπως πυρκαγιές, πλημμύρες, έντονα καιρικά φαινόμενα κλπ. Το ερχόμενο καλοκαίρι θα έχουμε επίσης στα δάση μας ειδικούς δασοπυροσβέστες – δασοκομάντο, μια ειδικά εκπαιδευμένη και εξοπλισμένη ομάδα για στοχευμένη προσβολή πυρκαγιών.

Υπάρχει, δηλαδή, ένα ολοκληρωμένο σχέδιο προληπτικών δράσεων σε επιχειρησιακό επίπεδο, το οποίο σταδιακά περνά σε πλήρη ανάπτυξη. Εκτός αυτών, όμως, κεντρικής σημασίας είναι η πραγματοποίηση ασκήσεων και δράσεων ενημέρωσης του γενικού πληθυσμού. Η κλιματική κρίση μας αγγίζει όλους κι όπως προείπα, σκοπός μας είναι κάθε πολίτης να έχει ουσιαστική, προσωπική εμπλοκή. Γιατί μόνο έτσι διασφαλίζεται η τεκμηριωμένη ενημέρωση, η εγρήγορση, η λήψη σωστών μέτρων αυτοπροστασίας, η κοινωνικά υπεύθυνη συμπεριφορά.

 

Ερ.: Θεωρείτε, λοιπόν, τη συνεργασία με τους πολίτες κρίσιμη στο πεδίο της πολιτικής προστασίας. Πώς μπορεί αυτό να επιτευχθεί;

Με ασκήσεις, εκπαιδεύσεις, ανάπτυξη εθελοντικής συνείδησης, ανάπτυξη περιβαλλοντικής συνείδησης. Η πρόληψη ξεκινά από το σπίτι, από το σχολείο, από την τοπική κοινωνία. Σχεδιάζουμε λοιπόν να κινητοποιήσουμε την Τοπική Αυτοδιοίκηση, ώστε σε συνεργασία με όλους τους φορείς, τις τοπικές Πυροσβεστικές Υπηρεσίες, τα Δασαρχεία, την εκπαιδευτική κοινότητα, τα τοπικά μέσα ενημέρωσης, κάθε φορέα που μπορεί να συμβάλλει στη μετάδοση του μηνύματος, να οργανωθούν μια σειρά από ενημερωτικές δράσεις και ασκήσεις, στοχευμένες στις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες κάθε περιοχής. Ήδη μια τέτοια δράση προχωρά σε συνεργασία με τον Δήμο Μεγάρων για την ενημέρωση των κατοίκων σχετικά με τον κίνδυνο πλημμυρικών φαινομένων στην περιοχή του Αλεποχωρίου, μιας περιοχής που επλήγη σημαντικά από πυρκαγιά φέτος το καλοκαίρι.

Επιπλέον -κι αυτό το θεωρώ ιδιαίτερα σημαντικό- ως το τέλος του έτους θα μας παραδοθούν οι εγκαταστάσεις της Ακαδημίας Πολιτικής Προστασίας στα Βίλια Αττικής. Πρόκειται για ένα πρότυπο έργο, μια σχολή «ανοιχτή» στην κοινωνία, όπου εθελοντές, στελέχη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ακόμα και απλοί πολίτες, θα μπορούν να παρακολουθούν σεμινάρια, να κάνουν εκπαιδεύσεις, να αποκτούν μια ουσιαστική εμπειρία σε ζητήματα πρόληψης και αντιμετώπισης κινδύνων. Προσβλέπουμε, δηλαδή, στη δημιουργία ενός «φυτωρίου» εθελοντισμού. Είναι, πιστεύω, μια καίρια τομή, όχι μόνο για την οργάνωση και εκπαίδευση των εθελοντών μας, αλλά και για τη ανάπτυξη του εθελοντικού πνεύματος στην κοινωνία.

 

Ερ.: Είστε ο εμπνευστής του rescEU, ενός μηχανισμού που φιλοδοξεί να πάει τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας ένα βήμα πιο πέρα. Κι όπως είδαμε στις δασικές πυρκαγιές του καλοκαιριού, ο Μηχανισμός αυτός ενεργοποιήθηκε και για τη χώρα μας. Είχατε πει παλαιότερα ότι καμία χώρα μόνη της δεν μπορεί να αντέξει επιχειρησιακά τις πυρκαγιές της κλιματικής κρίσης και η λύση είναι η συγκρότηση μιας πανευρωπαϊκής δύναμης. Έχετε κάποιο συγκεκριμένο σχέδιο για αυτό το σκοπό, δεδομένου των σφοδρών συνεπειών που φέρει η κλιματική κρίση;

Το λέω συνέχεια, καμιά χώρα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει την κλιματική κρίση μόνη της. Η συλλογική απάντηση, η συλλογική δράση είναι μονόδρομος. Οι πυρκαγιές του καλοκαιριού στην Ελλάδα, στην Ιταλία, την Τουρκία, την Αλγερία, σχεδόν σε όλες τις χώρες του ευρωπαϊκού νότου, αλλά και οι πλημμύρες νωρίτερα φέτος σε Γερμανία, Ολλανδία και Βέλγιο, αποδεικνύουν ότι αντιμετωπίζουμε φαινόμενα πρωτοφανή σε ένταση, αλλά και συχνότητα. Η αναζωογόνηση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας και του rescEU είναι για το νέο Υπουργείο μας πρώτη προτεραιότητα και προσωπικά, σκοπεύω πολύ σύντομα να κάνω μια πανευρωπαϊκή περιοδεία, να πάω σε όλες τις χώρες της ΕΕ και να μιλήσω με ομολόγους μου γι’ αυτή την αναγκαιότητα.

Γιατί πρέπει η ΕΕ να αποκτήσει στρατηγικό πλεονέκτημα και δυνατότητες στο ζήτημα της αντιμετώπισης των φυσικών καταστροφών. Γιατί η προσφορά βοήθειας μεταξύ των κρατών-μελών την ώρα της ανάγκης είναι η πιο χειροπιαστή εκδήλωση της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης. Είναι αυτό που δείχνει έμπρακτα τι σημαίνει Ευρώπη και αγγίζει την καθημερινότητα των ανθρώπων. Το είδαμε στην Ελλάδα φέτος το καλοκαίρι κι έχω δημόσια ευχαριστήσει όλες τις χώρες που έστειλαν βοήθεια. Αλλά θα πρέπει αυτή την εξαιρετική παρακαταθήκη να τη μετουσιώσουμε σε ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή πολιτική, με μέσα, εξοπλισμό, ανθρώπινο δυναμικό – αυτό είναι το στρατηγικό μου όραμα για το rescEU.