Ξεκινά η μεγάλη άσκηση «Μίνωας» στην Κρήτη με σενάρια υψηλού βαθμού δυσκολίας για σεισμούς 6,4 και 7,3 Ρίχτερ

Ενας ισχυρός σεισμός της τάξης των 6,4 ρίχτερ χτυπά τα Χανιά. Κτίρια καταρρέουν, σχολεία γκρεμίζονται, στο φαράγγι της Σαμαριάς σημειώνονται κατολισθήσεις και εγκλωβίζονται τουρίστες. Σήραγγα κλείνει και παγιδεύονται άνθρωποι μέσα στα αυτοκίνητά τους.

Όλα αυτά περιλαμβάνονται σε ένα πρώτο σενάριο της μεγάλης άσκησης διαχείρισης κρίσης με την επωνυμία «Μίνωας» που ξεκινά σήμερα στην Κρήτη, παρουσία του υπουργού Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Βασίλη Κικίλια, στην οποία αναμένεται να εμπλακούν εκατοντάδες άνθρωποι και δεκάδες υπηρεσίες.

Στόχος της άσκησης που θα γίνει σε παράλληλο συντονισμό μεταξύ Αθήνας και Κρήτης είναι να μετρηθούν οι χρόνοι απόκρισης του κρατικού μηχανισμού, αλλά κυρίως να εντοπιστούν τα κενά και οι ελλείψεις, ώστε σε πραγματικές συνθήκες να μην υπάρχουν ερωτήσεις όπως ποιος πρέπει να κάνει τι, ποιος είναι υπεύθυνος για τι.

Οι κάτοικοι της Κρήτης θα λάβουν σήμερα και αύριο μηνύματα από το 112, που ξεκινούν με τη λέξη «ΑΣΚΗΣΗ» να επαναλαμβάνεται τρεις φορές, ώστε να είναι σαφές ότι δεν πρόκειται για πραγματικό γεγονός, ενώ το βασικό σενάριο προβλέπει την επόμενη μέρα, αύριο, να ακολουθεί δεύτερος, ισχυρότερος σεισμός στο Ηράκλειο, της τάξης των 7,3 ρίχτερ. 

Στο πεδίο της άσκησης, θα βρίσκεται ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ, καθηγητής Γεωλογίας στο πανεπιστήμιο της Αθήνας, Ευθύμης Λέκκας, ενώ τον γενικό συντονισμό της έχει από την Αθήνα ο ακαδημαϊκός- καθηγητής Φυσικών Καταστροφών, Κώστας Συνολάκης. Η άσκηση προετοιμάζεται εδώ και περίπου έξι μήνες και είναι η μεγαλύτερη που στην Ελλάδα από το 2011: Τότε, είχε γίνει η άσκηση «Ποσειδώνας» με σενάριο για σεισμό 8,5 ρίχτερ νότια της Κρήτης, που προκαλούσε τσουνάμι και είχαν πάρει μέρος δυνάμεις και από τη Γαλλία και την Κύπρο. 

Ωστόσο, πέρα από τα δύο βασικά «γεγονότα» του σεναρίου της άσκησης, οι συντονιστές από την Αθήνα έχουν στόχο «να κάνουν δύσκολη τη ζωή» όσων θα «επιχειρούν» στην Κρήτη.

Η αποτίμηση της άσκησης θα γίνει την Τετάρτη, αν και ήδη έχουν αξιολογηθεί πολλά ζητήματα. Ο στόχος όμως της άσκησης, όπως λέει στο protothema.gr ο γενικός συντονιστής της, καθηγητής Κώστας Συνολάκης, είναι… να αποτύχει. «Η ιδέα είναι ότι η άσκηση πρέπει να αποτύχει, αφού ο στόχος είναι να εντοπίσουμε πού δεν μπορεί να ανταποκριθεί ο κρατικός μηχανισμός, να εντοπίσουμε κενά και αδυναμίες. Για το σκοπό αυτό θα κάνουμε τη ζωή δύσκολη σ’ αυτούς που θα είναι στο πεδίο», τονίζει.

Μια σειρά από «παράλληλα συμβάντα» θα δοκιμάσουν και την προετοιμασία και τη διαδραστικότητα των υπηρεσιών, αλλά και τη δυνατότητα να δίνουν άμεσα λύσεις σε προβλήματα που θα ανακύπτουν. Για παράδειγμα, στο υποθετικό, πάντα, σενάριο, της κατάρρευσης ενός σχολείου, θα πρέπει να συλλειτουργήσουν για να διασωθούν οι μαθητές, να μεταφερθούν στα νοσοκομεία, να γίνει ιεράρχηση στην υποδοχή των τραυματιών, να υπάρχει συντονισμός για την ενημέρωση των γονέων. Θα πρέπει να απαντηθούν ερωτήματα, όπως για παράδειγμα, ποιος είναι ο υπεύθυνος τόσο για τις εκκενώσεις περιοχών, όσο και για τον καθορισμό των περιοχών -με βάση χαρακτηριστικά που θα πρέπει να πληρούν – για τη συγκέντρωση του πληθυσμού. Η άσκηση έχει μεγάλο βαθμό δυσκολίας αφού εμπλέκει όλο τον κρατικό μηχανισμό, σε εθνικό και τοπικό επίπεδο. Το τσουνάμι μετά το σεισμό στα Χανιά εκδηλώνεται στον κόλπο της Σούδας με «εμπλοκή» και της ναυτικής βάσης των ΗΠΑ. Ήδη, πάντως, κατά την προετοιμασία της άσκησης έχει διαφανεί ότι δεν διαθέτουν όλα τα υπουργεία συντονιστικά κέντρα εκτάκτων αναγκών. Είναι χαρακτηριστικό, ότι το υπουργείο Τουρισμού απέκτησε τέτοιο κέντρο υπό συνθήκες κρίσης, στη μεγάλη φωτιά πέρσι το καλοκαίρι, στη Ρόδο. Ένα ακόμη πρόβλημα που αναδείχθηκε κατά την προετοιμασία της άσκησης είναι ότι πολλές υπηρεσίες εκπροσωπούνταν από διαφορετικά πρόσωπα σε κάθε συνάντηση- πράγμα που ήδη επισημάνθηκε ως λάθος, αφού είναι σαφές ότι συγκεκριμένα πρόσωπα πρέπει να έχουν ρόλο συντονιστή, ώστε να μην υπάρχει ασυνέχεια στην πληροφόρηση, αλλά και την εκπαίδευση για να υπάρχει ετοιμότητα όταν παραστεί η ανάγκη.

Ο Daniel στη Θεσσαλία άλλωστε ήταν η φυσική καταστροφή που κατέδειξε την ανάγκη να υπάρχει συγκεκριμένο σχέδιο εμπλοκής, με διακριτό και συγκεκριμένο ρόλο, για κάθε φορέα του κρατικού μηχανισμού. Όπως η εμπλοκή του Στρατού στη Θεσσαλία ήταν σωτήρια τόσο για τη διάσωση ανθρώπων από σπίτια σε χωριά, τα οποία εν συνεχεία μάλιστα, κατέρρευσαν, όσο και για την περισυλλογή νεκρών ζώων στη συνέχεια, τώρα στην άσκηση Μίνωας θα κληθεί να εμπλακεί σε πολλά επίπεδα. Για παράδειγμα, μία παράμετρος στα σενάρια της άσκησης θα είναι η κατάρρευση των επικοινωνιών. Οι υπηρεσίες λοιπόν θα πρέπει να βρουν τρόπους επικοινωνίας και συντονισμού, ανατρέχοντας στο… παρελθόν και τις μεθόδους που χρησιμοποιούνταν την προ ίντερνετ και κινητών τηλεφώνων εποχή.

Στη διάρκεια της άσκησης θα μετρηθεί ο χρόνος απόκρισης των υπηρεσιών: Για παράδειγμα, σωστικά συνεργεία θα πρέπει να φτάσουν όσο το δυνατόν πιο γρήγορα στο φαράγγι της Σαμαριάς για να διασώσουν τους εγκλωβισμένους τουρίστες, περνώντας όμως από σχεδόν αδιάβατους δρόμους, έχοντας ανάγκη να ρίξουν ακόμη και σχοινιά για να φτάσουν κοντά τους και να κάνουν διάσωση με όλες τις κινήσεις που θα έκαναν σε πραγματικό περιστατικό. Στην άσκηση μάλιστα, για να ενισχυθεί ο ρεαλιστικός της χαρακτήρας παίρνουν μέρος και βοηθητικοί ηθοποιοί που θα είναι οι τραυματίες, οι εγκλωβισμένοι, οι γονείς σε πανικό για να προσεγγίσουν τα παιδιά τους.

Παράλληλα, θα μετρώνται διάφορες παράμετροι, όπως επί παραδείγματι, πόσο χρόνο θα χρειάζεται το 112 για να ανταποκριθεί σε μεγάλο αριθμό ταυτόχρονων κλήσεων για αναγγελία συμβάντων.