Στις 5 Φεβρουαρίου του 1919 έρχεται στη ζωή ο Ανδρέας Παπανδρέου, ο άνθρωπος που συνδέθηκε με την Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας, που λατρεύτηκε και αμφισβητήθηκε όσο λίγοι, αλλά που κυρίως ο πρώτος που επινόησε και βίωσε, όσο κανείς άλλος πολιτικός, την έννοια και τη λέξη «λαός».
Με βασικούς άξονες, τις αρχές της πολιτικής και τους κεντρικούς σταθμούς της ζωής του Ανδρέα Παπανδρέου οργανώνεται μια σειρά από εκδηλώσεις σε ολόκληρη την Ελλάδα: στη Χίο, στην Αθήνα, στον Πειραιά και στην Πάτρα. Αυτές θα έχουν ως αφετηρία τον τόπο γέννησης του Ανδρέα Παπανδρέου, τη Χίο, όπου θα λάβει χώρα σήμερα, ανήμερα των γενεθλίων του, η τιμητική εκδήλωση στην οποία θα παραστεί, εκτός των άλλων, και εκτός της προέδρου του Κινήματος Αλλαγής Φώφης Γεννηματά και ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας. Η μεγαλύτερη, ωστόσο, εκδήλωση και η πιο κεντρική θα διεξαχθεί στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας στις 31 Μαρτίου, σε έναν άκρως συμβολικό για το ΠΑΣΟΚ χώρο ετοιμάζεται μάλιστα και σχετική ταινία αφιερωμένη στη μνήμη του ηγέτη του η οποία θα παρουσιαστεί εκείνη τη βραδιά.
Ακόμα και οι εκδοτικοί οίκοι οργανώνουν βραδιές με αφορμή την επέτειο των 100 χρόνων, καθώς μέχρι και σήμερα γράφονται και εκδίδονται βιβλία τόσο για τον ίδιο τον Ανδρέα Παπανδρέου όσο και για την οικονομική και πολιτιστική του κληρονομιά. Χαρακτηριστικές είναι οι πρόσφατες εκδόσεις τόσο του γιου του Νίκου για την οικονομική σκέψη του πατέρα του με τον τίτλο «Ανδρέας Παπανδρέου – Ο οικονομολόγος» (εκδ. Καστανιώτη) αλλά και της σημερινής υπουργού Πολιτισμού και παλιού στελέχους του ΠΑΣΟΚ Μυρσίνης Ζορμπά η οποία δίνει έμφαση στην πολιτιστική κληρονομιά του Ανδρέα εκδίδοντας βιβλίο με τον τίτλο «Ανδρέας Παπανδρέου – Πολιτισμικό πορτρέτο» που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Πεδίο.
Βασική αρχή: «Εθνική Ανεξαρτησία»
Πολλοί είναι οι άνθρωποι του Ανδρέα οι οποίοι επικαλούμενοι τις σημερινές εκδηλώσεις μνήμης παραπέμπουν στους αγώνες που είχε δώσει ο ίδιος ως πρωθυπουργός για την εθνική κυριαρχία και στην επίδειξη σθένους απέναντι σε οριακές καταστάσεις, όπως το «Βυθίσατε το Χόρα» -κατά την κρίσιμη ελληνοτουρκική διένεξη όταν είχαμε βρεθεί στα πρόθυρα πολέμου το 1976- ή το αντίστοιχο περιστατικό με το «Σισμίκ» το 1987. Παραπέμπουν μάλιστα στην περίφημη ρήση της Μάργκαρετ Θάτσερ για τον Ανδρέα Παπανδρέου: «Αυτόν τον άνθρωπο δεν τον συμπάθησα ποτέ αλλά δεν μπορώ να μην παραδεχτώ πως έπαιρνε ό,τι ζητούσε για τη χώρα του».
Για χάρη του Ανδρέα είχαν εφευρεθεί, ως γνωστόν, τα Μεσογειακά Προγράμματα ή άλλα μέτρα ενίσχυσης της χώρας μας σε καιρό ανάγκης. Προκειμένου μάλιστα να εξασφαλίσει την απαραίτητη βοήθεια, ο Ανδρέας είχε απειλήσει ευθέως τον Ζακ Ντελόρ, ο οποίος είχε αναλάβει την προεδρία της Επιτροπής τον Ιανουάριο του 1985, ότι θα ασκούσε βέτο στην είσοδο Ισπανίας και Πορτογαλίας στην Κοινότητα.
Αλλά δεν ήταν μόνο τα εθνικά θέματα που απασχολούσαν τον Ανδρέα από μικρή ηλικία, από τότε, δηλαδή, που νεαρός καθηγητής ακόμα στο Πανεπιστήμιο Berkeley επεδίωκε παντί τρόπω την επιστροφή στην πατρίδα και ονειρευόταν μια Ελλάδα ανεξάρτητη από εποπτείες και επιτρόπους. Είναι γνωστές οι μάχες με τη χώρα που τον διαμόρφωσε πνευματικά, εκτός βέβαια από την Ελλάδα, τις ΗΠΑ, παρ’ όλη την αμφιθυμία του απέναντι σε πολιτικές όπως η έξοδός μας από το ΝΑΤΟ ή η αποχώρηση των αμερικανικών βάσεων από τη χώρα, τις οποίες αναθεώρησε στη συνέχεια. Κατέδειξε μάλιστα από νωρίς πολιτική πυγμή – δεν ήταν καν 25 ετών όταν ανέλαβε να σχεδιάσει την αρχιτεκτονική της παγκόσμιας οικονομίας στην εμβληματική Διάσκεψη του Μπρέτον Γουντς (1944) ή όταν παρενέβαινε, πολλά χρόνια αργότερα, το 1985, ως διεθνής διαιτητής στη διένεξη Γαλλίας – Λιβύης, οι οποίες υποστήριζαν αντιμαχόμενες δυνάμεις στο Τσαντ, με την περίφημη Συμφωνία της Ελούντας.
Είναι άπειρα τα περιστατικά που μπορούν να γραφούν για τον Ανδρέα Παπανδρέου -από την υποστήριξη του στον Γιασέρ Αραφάτ ή στον Μουαμάρ Καντάφι σε εποχές που θεωρούνταν καταφανώς τρομοκράτες διαμορφώνοντας μια αραβική φιλία που διαρκεί ακόμα μέχρι σήμερα – έως την υποστήριξη του σε χαρακτηριζόμενους «κομμουνιστές» ηγέτες όπως ο Λεχ Βαλέσα ή Βόιτσεχ Γιαρουζέλσκι, που σκοπό είχαν να οδηγήσουν στον επαναπατρισμό των εκεί εγκλωβισμένων Ελλήνων.
Οσα και να πει κανείς και όση κριτική και να ασκήσει στις πολιτικές πρωτοβουλίες του Ανδρέα ως πρωθυπουργού, το σίγουρο είναι ότι πρόκειται για γεγονότα που έχουν γράψει Ιστορία – άλλα με τεράστιο αντίκτυπο και άλλα με μικρότερη σημασία.
Πρώτο Θέμα
ΕΚΛΟΓΕΣ 2019