Το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 1974 ήταν μέρος ενός ευρύτερου σχεδιασμού, που συνδεόταν με τις στρατηγικές επιδιώξεις διεθνών παικτών στην περιοχή. Ήταν και τελευταία πράξη ενός εγκλήματος σε βάρος της Κύπρου, του κράτους της Κυπριακής Δημοκρατίας. Για να «πετύχει» αυτό σχέδιο επιστρατεύθηκαν πολλοί. Από τους εμπνευστές και σχεδιαστές, τα πιόνια, που επιστρατεύθηκαν μέχρι και τους χρήσιμους ηλίθιους, που έσπευσαν να «βοηθήσουν».
Μέσα από έγγραφα και ντοκουμέντα που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, που έχουν ανακαλυφθεί από ερευνητές, έχει επιβεβαιωθεί πως στόχος ήταν η διχοτόμηση της Κύπρου. Η επιβολή της δικτατορίας στην Ελλάδα, την 21η Απριλίου 1974, αποτέλεσε μέρος του παζλ, έχοντας την Κύπρο στη μεγάλη εικόνα. Άλλωστε, οι πρώτες κινήσεις της δικτατορίας αφορούσαν το νησί, πέραν από την εφαρμογή διαταγμάτων καταστολής δημοκρατικών ελευθεριών και δικαιωμάτων.
Στην Κύπρο, η δημιουργία του Εθνικού Μετώπου (1969-1970) αρχικά και στη συνέχεια της ΕΟΚΑ Β΄(1972-1974) ήταν αποτέλεσμα της επιδίωξης για υπονόμευση της Κυπριακής Δημοκρατίας και της πρόκληση εσωτερικής αναταραχής, με μόνιμο στόχο την αποσταθεροποίηση. Η ΕΟΚΑ Β΄ με την παράνομη ένοπλη δράση της, με χρηματοδότηση από την χούντα των Αθηνών, προετοίμασε το έδαφος για την υλοποίηση του σχεδίου και συνέβαλε στο στόχο αυτό με τις ενέργειες της πριν και κατά τη διάρκεια του πραξικοπήματος. Το αποτέλεσμα ήταν η εισβολή της Τουρκίας στο νησί και τα όσα βιώνουμε μέχρι σήμερα με τη συνεχιζόμενη κατοχή.
Η ανατροπή του Προέδρου Μακαρίου στις 15 Ιουλίου 1974 και η τουρκική εισβολή πέντε ημέρες αργότερα, ήταν δυο γεγονότα του ιδίου σχεδίου. Στο ίδιο χαράκωμα, με πρωταγωνιστικό ρόλο, βρίσκονταν οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες, οι οποίες δρούσαν σε συνεννόηση με τον ισχυρό άνδρα του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Χένρι Κίσινγκερ, την ελληνική χούντα, την ΕΟΚΑ Β΄ και το πολιτικοστρατιωτικό κατεστημένο στην Άγκυρα. Ο «συντονισμός» τους ήταν… άψογος.
Κυρίως μετά την εισβολή, επιχειρήθηκε να δοθεί άλλοθι στην ΕΟΚΑ Β΄ και αποδόθηκε η προδοσία μόνο στη χούντα. Σε έγγραφα της εποχής προκύπτει ευθέως η σχέση της χούντας με την ΕΟΚΑ Β΄. Με την ανατροπή του Παπαδόπουλου από τον Δημήτριο Ιωαννίδη, υπήρξε -από τη «νέα κατάσταση πραγμάτων»- αμέσως επαφή με την ηγεσία της ΕΟΚΑ Β΄. Στο πόρισμα για το φάκελο της Κύπρου, της κυπριακής Βουλής έχει κατατεθεί επιστολή Γρίβα προς Ιωαννίδη, με την οποία ο πρώτος ζητά οικονομική βοήθεια και αποστολή οπλισμού. Χαρακτηριστική ήταν η παρέμβαση του χουντικού Κοσμά Μαστροκόλια- συνδέσμου του Ιωαννίδη με την παράνομη τρομοκρατική οργάνωση- με την ηγεσία της ΕΣΕΑ. Με βάση τις οδηγίες Μαστροκόλια προς τους αντικυβερνητικούς κύκλους της εποχής, «ανοικτή και πλήρης συμπαράσταση προς τον Ιωαννίδη προεξοφλεί πλήρη επιτυχία εις τους σκοπούς της οργανώσεως ( σ.σ. εννοεί ΕΟΚΑ Β΄). Τα πάντα αναμένονται από εκείνον». Περαιτέρω καλούσε σε «αποστολή τηλεγραφημάτων συμπαραστάσεως υφ’ όλων των ημετέρων οργανώσεων και σωματείων προς Ιωαννίδη, Αρχηγείο Στρατού» και πως «είναι έκδηλος και σαφής η υποστήριξης του Ιωαννίδη προς τον Γρίβα. Απόδειξης τούτου είναι η προβολή της οποίας έτυχαν υπό ΕΙΡΤ τα τηλεγραφήματα εφέδρων, ΕΣΕΑ κ.λπ.».
Ο «Αλέξανδρος» άναψε το πράσινο φως για την καταστροφή της Κύπρου
«Ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΕΙΣΗΛΘΕ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ». Αυτό ήταν το σύνθημα για την εκδήλωση του πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου 1974. Τη διαταγή υπογράφει ο χουντικός αξιωματικός Γεωργίτσης. Τη διαταγή με χαρακτήρα «αστραπιαίον» που απευθυνόταν προς την Εθνική Φρουρά, που περιγράφεται ως ΕΛΔΥΚ 3. Το σήμα κοινοποιήθηκε και προς το αρχηγείο των Ελληνικών Ενόπλων στην Αθήνα, από όπου ήταν και οι διαταγές και οι σχεδιασμοί. Ημερομηνία 15-7-74 ώρα 8.17 το πρωί, αριθμός πρωτοκόλλου σήματος 49. Η διαταγή δόθηκε, εξετελέσθη και η Κύπρος διχοτομήθηκε.
ΕΟΚΑ Β΄ και μετά το πραξικόπημα
Στις 30 Νοεμβρίου 1974, πραγματοποιήθηκε ελλαδο-κυπριακή σύσκεψη υπό τους Καρανανλή και Μακαρίου ενόψει της επιστροφής του τελευταίου στην Κύπρο. Ο Κληρίδης, ο οποίος ενημέρωσε για την κατάσταση στο εσωτερικό μέτωπο, είπε και τα εξής αναφορικά με τη δράση της ΕΟΚΑ Β και μετά την τραγωδία: «Όσον αφορά το εσωτερικόν μέτωπον υπάρχει ύφεσις. Όλοι είναι συγκρατημένοι. Υπάρχουν όμως ακόμη εγκληματικά και ατίθασα στοιχεία τα οποία δεν αποκλείεται να δημιουργήσουν συγκρούσεις ή και να οργανώσουν δολοφονικάς αποπείρας. Υπάρχουν 20.000 όπλα στα χέρια τους. Τελευταίως παρετηρήθη ότι μέλη της ΕΟΚΑ Β’ ανέκτησαν πάλιν χρηματικήν ευχέρειαν. Τα χρήματα ταύτα δεν προέρχονται από το εσωτερικόν. Μερικοί από τα γνωστά μέλη της ΕΟΚΑ Β’ ήλλαξαν τρόπον ζωής. Ταξιδεύουν, έχουν αγοράσει αυτοκίνητα, εκδίδουν εφημερίδας» ( Η άλλη κατάθεση Απόρρητο: Τα πρακτικά της σύσκεψης του 1974. Σάββας Παύλου εκδόσεις Μόλυ). Σημειώνεται ότι στις 30 Αυγούστου 1974 ενώ η Κύπρος ακόμη καιγόταν από τους Τούρκους και βιώναμε την καταστροφή, την τραγωδία, ένοπλοι της ΕΟΚΑ Β΄ δολοφόνησαν τον Δώρο Λοΐζου και προσπάθησαν να σκοτώσουν το Βάσο Λυσσαρίδη.
Κώστας Βενιζέλος
Φιλελεύθερος
ΕΚΛΟΓΕΣ 2019