Στις 17 Ιουνίου 1913 οι βουλγαρικές δυνάμεις κατείχαν τη γραμμή Βερτίσκος-Πολύκαστρο, ενώ παράλληλα σχεδίαζαν και σχέδιο κατάληψης της Θεσσαλονίκης στις 19 του ίδιου μήνα. Ο ελληνικός στρατός αντέδρασε έγκαιρα, και με επιθετικές ενέργειες ανάγκασε τη βουλγαρική πλευρά σε άμυνα στην τοποθεσία Κιλκίς-Λαχανά. Η μορφολογία της τοποθεσίας προσφερόταν για αποτελεσματικό αμυντικό αγώνα, ενώ ταυτόχρονα παρουσίαζε μεγάλες δυσκολίες στις κινήσεις τμημάτων πεζικού προς Βορρά και Ανατολή.
Οι 2η, 3η, 4η, 5η και 10η Μεραρχίες, καθώς και η Ταξιαρχία Ιππικού θα κατευθύνονταν προς τον τομέα του Κιλκίς, ενώ οι 6η και 7η Μεραρχίες προς τον Λαχανά. Η 2η βουλγαρική στρατιά εγκατέστησε αμυντικά μια μεραρχία και τρεις ταξιαρχίες πεζικού, ενώ διέθετε και ένα σύνταγμα ιππικού για την εκτέλεση αντεπιθέσεων. Λόγω της απόκλισης των κατευθύνσεων επίθεσης προς τα βόρεια (Κιλκίς) και ανατολικά (Λαχανά), το πεδίο της μάχης διαχωρίζονταν στους δύο αυτούς ξεχωριστούς τομείς.
Τα ελληνικά τμήματα απώθησαν τις βουλγαρικές προφυλακές από το πρωί της 19ης Ιουνίου. Το βράδυ της ίδιας μέρας οι ελληνικές μεραρχίες είχαν καταλάβει το ύψωμα Γερμανικό, το χωριό Όσσα Θεσσαλονίκης και την περιοχή Σκεπαστού. Το πρωί της επομένης εξαπολύθηκε η κύρια ελληνική επίθεση. Καθ’ όλη τη διάρκεια της μάχης οι 1η και 6η Μεραρχίες προσπάθησαν με σκληρότατους αγώνες να πλησιάσουν σε απόσταση εφόδου την κύρια βουλγαρική τοποθεσία. Τα πυρά όμως της βουλγαρικής πλευράς υπήρξαν φονικότατα, καθώς η περιοχή ήταν εντελώς ακάλυπτη και ευνοούσε την άριστη παρατήρηση για τον αμυνόμενο με εκτεταμένα πεδία βολής. Παρ’ όλα αυτά η 7η Μεραρχία συνέχισε επιτυχώς την προέλαση και εισήλθε στη Νιγρίτα.
Στις 21 Ιουνίου το μεσημέρι το ελληνικό πεζικό έφτασε σε απόσταση εφόδου και εξαπέλυσε γενική εφόρμηση διά της λόγχης. Στις 16:00 ο ελληνικός στρατός εισήλθε στον Λαχανά καταδιώκοντας τα υποχωρούντα βουλγαρικά τμήματα μέχρι τα τελευταία υψώματα προς την πλευρά της κοιλάδας του Στρυμώνα. Η συντριβή των βουλγαρικών τμημάτων θα ήταν ολοκληρωτική αν η 7η Μεραρχία καταλάμβανε εγκαίρως την γέφυρα του Στρυμώνα και απέκοπτε έτσι τη βουλγαρική υποχώρηση προς τις Σέρρες.
Ηγετικό ρόλο στη μάχη αυτή είχε και ο Φωκίων Διαλέτης ως διοικητής του 1ου συντάγματος πεζικού.
Μάχη Κιλκίς
Στον τομέα Κιλκίς ο ελληνικός στρατός ύστερα από επίμονες μάχες υποχρέωσε τη βουλγαρική πλευρά σε σύμπτυξη με αποτέλεσμα την κατάληψη των βουλγαρικών προφυλακών από την πρώτη μέρα. Το πρωί της 20ής Ιουνίου, παρά τη γενική επίθεση που εξαπολύθηκε, η διάσπαση της αμυντικής γραμμής δεν επετεύχθη. Όμως μέχρι το απόγευμα οι ελληνικές Μεραρχίες πλησίασαν σε απόσταση εφόδου έχοντας προωθηθεί στη γραμμή: Κάστρο – Μεγάλη Βρύση – Κρηστώνη – Κάτω Ποταμιά – Ακροποταμιά. Το ελληνικό Γενικό Επιτελείο στοχεύοντας στην ταχεία κατάληψη του Κιλκίς διέταξε την πραγματοποίηση νυχτερινής επίθεσης. Η νυχτερινή επίθεση όμως λόγω προβλημάτων συντονισμού εξαπολύθηκε μόνο από τη 2η Μεραρχία στις 03:30 π.μ., ενώ τις πρώτες πρωινές ώρες είχαν καταληφθεί στρατηγικές θέσεις στα ανατολικά της πόλης. Με την αυγή, στις 21 Ιουνίου, πραγματοποιήθηκε σφοδρή επίθεση από το σύνολο των διατιθέμενων Μεραρχιών με συνεχείς εφόδους. Στις 9:30 π.μ. διασπάστηκε η βουλγαρική αμυντική γραμμή και ο ελληνικός στρατός απελευθέρωσε το Κιλκίς.
Απολογισμός
Η Μάχη Κιλκίς-Λαχανά υπήρξε από τις φονικότερες της νεότερης ελληνικής ιστορίας. Οι απώλειες του ελληνικού στρατού ήταν 8.828 νεκροί και τραυματίες. Παράλληλα η Μάχη αποτελεί από τις πιο ένδοξες σελίδες της, που επιτεύχθηκε ως απόρροια του υψηλού ηθικού, ηρωισμού και ανδρείας των ελληνικών τμημάτων.
Τις επόμενες ημέρες ο ελληνικός στρατός συνέχισε την προέλασή του βόρεια, προς τη Δοϊράνη.
- Πηγή: el.wikipedia.org.
pontos-news.gr
ΕΚΛΟΓΕΣ 2019