Μοναδικές φωτογραφίες του Βασίλη Καραμανώλη μας δίνουν την ατμόσφαιρα της ηρωικής εξέγερσης των φοιτητών, την νύχτα των τανκς και την επόμενη μέρα.
Η αναφορά βέβαια, στο έργο Επιτάφιος του μεγάλου μας ποιητή, Γιάννη Ρίτσου. Στο ποίημα του Ρίτσου υπάρχει ο θρήνος για τον νεκρό διαδηλωτή, καπνεργάτη. Στο σύνθημα όμως εδώ, φαίνεται η απόφαση ν’ αλλάξει η μοίρα. Αυτή τη φορά, δηλώνεται ότι δεν θα θρηνήσει ο Λαός, αλλά η Χούντα.
Διαδήλωση φοιτητών και εργατών, στην οδό Ακαδημίας. Είναι φανερό ότι ο φοιτητής με το λευκό πουλόβερ που μας στρέφει την πλάτη, δίνει το σύνθημα που επαναλαμβάνουν οι άλλοι ρυθμικά και χτυπώντας παλαμάκια. Η κοπέλα με τη μίνι φούστα αντικρίζει τον φωτογραφικό φακό, χωρίς φόβο, σχεδόν με ευτυχία. Στο πρόσωπό της διακρίνουμε την απόφαση και την χαρά της επανάστασης.
Φοιτητές στις κολώνες της κεντρικής Πύλης του Πολυτεχνείου. Είναι η 2η Μέρα της Κατάληψης και ήδη έχει εμφανιστεί το σύνθημα ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΛΑΕ. ΘΑΝΑΤΟΣ ΣΤΟΝ ΦΑΣΙΣΜΟ.
Μαθητές στις κολώνες και σε πρόχειρες σκαλωσιές, στα κάγκελα του Πολυτεχνείου. Ο ένας κρατά χαρτόνι που γράφει ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΑΖΙ και προτρέπει για ΑΠΟΧΗ.
Παράθυρο εξαίσιων αγωνιστικών Χαιρετισμάτων. Φοιτητές προτρέπουν τον κόσμο που τους παρακολουθεί για ξεσηκωμό, ενώ πανό, αναρτημένο στον τοίχο, φέρει συνθήματα, ανάμεσα στα οποία:
ΚΑΤΩ Η ΧΟΥΝΤΑ
ΕΞΩ Ο ΦΑΣΙΣΜΟΣ
ΟΛΟΙ ΕΝΩΜΕΝΟΙ – ΛΑΕ ΜΗ ΦΟΒΑΣΑΙ
ΔΙΚΑΙΟΥΜΕΘΑ ΞΑΣΤΕΡΙΑ
ΠΑΠΑΔΟΣΚΥΛΕ ΘΑ ΠΕΘΑΝΕΙΣ
Λίγες ώρες πριν ξημερώσει η 17η Νοέμβρη 1973.
Ο νυχτερινός ουρανός, πάνω από το Πολυτεχνείο της Αθήνας, σχιζόταν από το σύνθημα ΨΩΜΙ – ΠΑΙΔΕΙΑ – ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ. Κάποιοι αισθάνονταν πως κάτι κακό θα συμβεί. Περίπου στη μία μετά τα μεσάνυχτα ακούστηκαν οι ερπύστριες. Ήταν τα τανκς της χούντας, έρχονταν για να αντιμετωπίσουν τους φοιτητές που είχαν κλειστεί στο Πολυτεχνείο…
Ένα τανκ σταμάτησε απειλητικό απέναντι από την Πύλη της Ελευθερίας. Ο προβολέας του έφθανε απέναντι, περνούσε πάνω από τα κάγκελα, που πίσω από αυτά οι φοιτητές φώναζαν ΔΕΝ ΘΑ ΧΤΥΠΗΣΕΤΕ ΕΙΣΤΕ ΑΔΕΛΦΙΑ ΜΑΣ.
Αυτοί όμως, δεν ήταν αδέλφια και τους χτύπησαν, το τανκ κινήθηκε μουγκρίζοντας και γκρέμισε την ιερή Πύλη. Οι αστυνομικοί όρμησαν. Ακούστηκαν πυροβολισμοί, χτυπήματα και κραυγές.
Η επόμενη μέρα.
Η Αθήνα έβλεπε παγωμένη τους στρατιώτες, τα τανκς και τους αστυνομικούς της δικτατορίας να έχουν πλημμυρίσει τους δρόμους. Τα τανκς περνούσαν παντού και φαντάροι πάνω σε αυτά κρατούσαν γεμάτα τα όπλα. Κάποιοι από αυτούς πυροβολούσαν. Υπήρξαν και αυτή τη μέρα νεκροί.
Credits
Φωτογραφίες: Βασίλης Καραμανώλης, 1973
ΑΡΧΕΙΟ Μανώλη Νταλούκα
OGDOO.GR