Του Χρήστου Μαζανίτη
Το ημερολόγιο έδειχνε 26 Δεκεμβρίου 1940. Η ιταλική επίθεση στα βουνά της Βορείου Ηπείρου έχει ξεκινήσει και οι Έλληνες με αυταπάρνηση υψώνουν ένα βροντερό «ΟΧΙ» απέναντι στην επέλαση του φασισμού.
Από θαλάσσης, ο κυβερνήτης του Υποβρυχίου ΠΡΩΤΕΥΣ, Πλωτάρχης Μ. Χατζηκωσταντής, λαμβάνει εντολή για την τρίτη του – και τελευταία – περιπολία στην Αδριατική. Στόχος ήταν τα ιταλικά πλοία που πλησίαζαν το λιμάνι του Αυλώνα.
3 ημέρες μετά, στις 29 Δεκεμβρίου, κάνει την εμφάνισή της από τα ανατολικά η ιταλική νηοπομπή, με ρότα τον Αυλώνα. Πρόκειται για τα οπλιταγωγά SARDEGNA, PIEMONTE και ITALIA και το τορπιλοβόλο ANTARES.
Το ψυχωμένο πλήρωμα του υποβρυχίου βρίσκεται στις θέσεις του. Το περισκόπιο «κλειδώνει» τον στόχο. Εξαπολύουν τορπίλες. Το ιταλικό οπλιταγωγό SARDEGNA, εκτοπίσματος 11.400 τόνων, ανατινάζεται από δύο από αυτές. Λίγη ώρα αργότερα βυθίζεται.
Το παλιάς κατασκευής ελληνικό υποβρύχιο υπέστη ανισορροπία εξαιτίας των εκτοξεύσεων. Ο κυβερνήτης Χατζηκωσταντής έδωσε εντολή ανάδυσης.
Οι δείκτες του ρολογιού έδειχναν 10.05 το πρωί της 29ης Δεκεμβρίου 1940 όταν αμέσως μετά τις επιτυχείς βολές στο SARDEGNA η πλώρη του ΠΡΩΤΕΥΣ εντοπίστηκε στην επιφάνεια από τον κυβερνήτη του τορπιλοβόλου ANTARES, σε απόσταση περίπου ενός ναυτικού μιλίου.
Το ιταλικό πλήρωμα λαμβάνει την εντολή άμεσης αύξησης της ταχύτητας. Λίγα λεπτά μετά το μπροστινό τμήμα από τον πύργο του υποβρυχίου δέχεται συντριπτικό πλήγμα. Οι Ιταλοί εκτόξευσαν 4 βόμβες βυθού. Ο θάνατος ήταν αναπόφευκτος. Το υποβρύχιο χάθηκε αύτανδρο με 6 αξιωματικούς και 42 ναύτες.
Το ΠΡΩΤΕΥΣ ήταν το πρώτο υποβρύχιο του Πολεμικού Ναυτικού που χάθηκε στον Πόλεμο και στις επιχειρήσεις γενικότερα και η απώλειά του αποτέλεσε σημείο αναφοράς του αγώνα του Ναυτικού και ιδιαίτερα των υποβρυχίων.
enikos.gr
ΕΚΛΟΓΕΣ 2019