Φορολογικές δηλώσεις: Οι κερδισμένοι και οι χαμένοι

Οι νέες κλίμακες

Στις φετινές φορολογικές δηλώσεις θα ισχύσουν νέες κλίμακες φορολογίας, καθώς έχει τεθεί σε ισχύ ο μειωμένος εισαγωγικός συντελεστής για τα εισοδήματα έως 10.000 ευρώ.

Συγκεκριμένα:

• Συντελεστής 9% για τα πρώτα 10.000 ευρώ του ετησίου εισοδήματος
• 28% (από το 29% πριν) για το τμήμα του εισοδήματος από τα 20.000,01 έως τα 30.000 ευρώ
• 36% (από 37% πριν) στο τμήμα του εισοδήματος από τα 30.000,01 έως τα 40.000 ευρώ
• 44% (από 45%) στο τμήμα του εισοδήματος πάνω από τα 40.000 ευρώ

Επίσης, φέτος θα ισχύσει μειωμένη έκπτωση φόρου που παρέχεται για τα εισοδήματα από μισθούς και συντάξεις και για τα εισοδήματα από αγροτικές δραστηριότητες των κατά κύριο επάγγελμα αγροτών. Η έκπτωση φόρου μειώνεται ως εξής:

• από 1.900 σε 777 ευρώ για κάθε φορολογούμενο χωρίς εξαρτώμενα τέκνα,
• από 1.950 σε 810 ευρώ για κάθε φορολογούμενο με ένα εξαρτώμενο τέκνο,
• από 2.000 σε 900 ευρώ για κάθε φορολογούμενο με δύο εξαρτώμενα τέκνα,
• από 2.100 σε 1.120 ευρώ για κάθε φορολογούμενο με τρία εξαρτώμενα τέκνα,
• από 2.100 σε 1.340 ευρώ για κάθε φορολογούμενο με τέσσερα εξαρτώμενα τέκνα,
• από 2.100 σε 1.560 ευρώ για κάθε φορολογούμενο με πέντε εξαρτώμενα τέκνα,
• από 2.100 σε 1.780 ευρώ για κάθε φορολογούμενο με έξι εξαρτώμενα τέκνα,
• από 2.100 σε 2.000 ευρώ για κάθε φορολογούμενο με επτά εξαρτώμενα τέκνα.

Αυτό σημαίνει πως δεν θα πληρώσουν φόρο όσοι έχουν εισόδημα έως 8.000€, ενώ μικρή ελάφρυνση, της τάξης των μόλις 17 ευρώ, σε σχέση με πέρυσι θα δουν οι φορολογούμενοι της μεσαίας τάξης με εισοδήματα πάνω από 18.000 ευρώ και έως 40.000 ευρώ.

Είναι ενδεικτικό ότι φορολογούμενος με εισόδημα 20.000 ευρώ πέρυσι πλήρωσε φόρο 2.500 ευρώ και φέτος θα κληθεί να καταβάλει 2.483 ευρώ. Αντίστοιχα, ένας οικογενειάρχης με δύο παιδιά και εισόδημα 30.000 ευρώ πέρυσι κατέβαλε 5.400 ευρώ και θα πληρώσει 5.360 ευρώ, δηλαδή θα έχει όφελος μόλις 40 ευρώ (βλ. πίνακα 1).

Ωστόσο, σημαντικές μειώσεις θα δουν φέτος τα φυσικά πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα, κυρίως λόγω της μείωσης της προκαταβολής φόρου από το 100% στο 55%. Επαγγελματίας που δήλωνε εισόδημα 10.000 ευρώ έπρεπε να καταβάλει φόρο εισοδήματος 2.200 ευρώ και επιπλέον 2.200 ευρώ στην προκαταβολή φόρου. Φέτος θα κληθεί να πληρώσει συνολικό φόρο 1.395 ευρώ, καθώς ο φόρος εισοδήματος μειώνεται στα 900 ευρώ, καθώς θα φορολογηθεί με βάση τον νέο φορολογικό συντελεστή τού 9% για εισοδήματα έως 9%, επί του οποίου προκύπτει και η προκαταβολή φόρου (βλ. πίνακα 2).

Αυξημένες οι επιστροφές φόρου

Σύμφωνα με φοροτεχνικούς, εκτιμάται πως από τα εισοδήματα του 2020 που θα δηλωθούν φέτος το καλοκαίρι θα προκύψουν μειωμένες φορολογικές επιβαρύνσεις για χιλιάδες φορολογουμένους, λόγω των «ψαλιδισμένων» εισοδημάτων που θα εμφανίσουν. Παράλληλα, προβλέπεται να αυξηθούν και οι πολίτες που θα λάβουν επιστροφή φόρου, με τα ποσά να συμψηφίζονται με άλλες φορολογικές υποχρεώσεις που έχουν προκύψει μέσα στην πανδημία.

Όφελος θα δουν εκατομμύρια εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα, αλλά και ιδιοκτήτες ακινήτων από την κατάργηση της έκτακτης εισφοράς αλληλεγγύης που επιβάλλεται σε εισοδήματα πάνω από 12.000 ευρώ. Την εισφορά θα κληθούν να καταβάλουν κανονικά οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι συνταξιούχοι.

Σύμφωνα με πληροφορίες, το TAXIS θα δέχεται δηλώσεις με τα περισσότερα στοιχεία να είναι προσυμπληρωμένα στους αντίστοιχους κωδικούς των φορολογικών δηλώσεων, όπως το επίδομα των 534 ευρώ, οι αποζημιώσεις για τα «κουρεμένα» ενοίκια και οι επιστρεπτέες προκαταβολές.

Λιγότερα πρόστιμα για ηλεκτρονικές αποδείξεις

Σε όσους φορολογουμένους συγκέντρωσαν λιγότερες αποδείξεις, και συγκεκριμένα πάνω από το 20% του ετήσιου εισοδήματός τους και κάτω από το 30% που επιβάλλει ο νόμος, θα επιβάλλεται πρόστιμο 11%, αντί για το 22% που προβλέπει το ισχύον πλαίσιο. Στον αντίποδα, σε όσους φορολογουμένους είναι πάνω από 60 ετών δεν επιβάλλεται προσαύξηση φόρου που προκύπτει εάν το δηλωθέν ποσό με ηλεκτρονικές συναλλαγές είναι μικρότερο του 30% του πραγματικού εισοδήματος.

Απαλλαγή από τα πρόστιμα θα έχουν και όσοι αποδεδειγμένα έχουν πληγεί από την πανδημία. Από το ελάχιστο ποσό δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής εξαιρούνται τα έκτακτα εισοδήματα, όπως είναι το επίδομα των 534 ευρώ ή οι ενισχύσεις σε ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολουμένους.

Για παράδειγμα, εργαζόμενος που είχε τεθεί σε αναστολή εργασίας για δύο μήνες μέσα στο 2020, με εισόδημα 10.000 ευρώ, θα έπρεπε να δαπανήσει το 30% του εισοδήματός του με ηλεκτρονικό τρόπο, δηλαδή 3.000 ευρώ. Στη φετινή φορολογική δήλωση δεν θα καταβάλει κανένα πρόστιμο, ακόμα και αν έχει μαζέψει λιγότερες e-αποδείξεις, καθώς ανήκει στην κατηγορία των πληττομένων, οι οποίοι απαλλάσσονται από το πρόστιμο του 22%.

Από την άλλη, φορολογούμενος που δεν τέθηκε σε αναστολή το 2020, με εισόδημα 10.000 ευρώ, δεν κατάφερε να συλλέξει ηλεκτρονικές αποδείξεις ύψους 3.000 ευρώ που επιβάλλει ο νόμος, αλλά 2.200 ευρώ, δηλαδή δαπάνησε μόλις το 22% σε ηλεκτρονικές αγορές. Ο εν λόγω εργαζόμενος θα πληρώσει πρόστιμο 11% για κάθε ευρώ που λείπει, δηλαδή 88 ευρώ.

Ποιοι απαλλάσσονται από τα τεκμήρια διαβίωσης

«Πάγο» στα τεκμήρια διαβίωσης βάζει το υπουργείο Οικονομικών για τα εισοδήματα του 2020, προκειμένου να αποφευχθούν φαινόμενα επιβολής τεράστιων φόρων σε φορολογουμένους που έχουν απωλέσει σημαντικό μέρος των ετήσιων εσόδων τους μέσα στην πανδημία.

Το μέτρο αφορά:

• τους εργαζομένους που τέθηκαν εντός του 2020 σε αναστολή εργασίας, χωρίς χρονικό περιορισμό ημερών
• τις επιχειρήσεις που έκλεισαν με κρατική εντολή ή χαρακτηρίστηκαν ως πληττόμενες, με βάση τη λίστα ΚΑΔ
• τους εργαζομένους που εντάχθηκαν στον μηχανισμό ενίσχυσης «ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ»
• τους εργαζομένους των οποίων η σύμβαση ναυτολόγησης ανεστάλη κατά τη διάρκεια οποιουδήποτε διαστήματος εντός του 2020
• τους ιδιοκτήτες ακινήτων που έλαβαν μειωμένο μίσθωμα εντός του 2020, για το οποίο έχει υποβληθεί έστω και μία εγκεκριμένη δήλωση Covid-19, κατόπιν σχετικής επεξεργασίας από την ΑΑΔΕ

Σύμφωνα με τη διάταξη του υπουργείου Οικονομικών, ειδικά για το φορολογικό έτος 2020 «παγώνουν» τα τεκμήρια, εφόσον σωρευτικά:

α) τουλάχιστον σε ένα από τα δύο προηγούμενα φορολογικά έτη δεν έτυχε εφαρμογής ο εναλλακτικός τρόπος υπολογισμού της ελάχιστης φορολογίας
β) δεν υπήρξε αύξηση των αντικειμενικών δαπανών και υπηρεσιών του φορολογικού έτους 2020 σε σχέση με το φορολογικό έτος 2019
γ) σε περίπτωση που απέκτησαν κάποιο περιουσιακό στοιχείο, η δαπάνη δικαιολογείται από τα αναγραφόμενα στη δήλωση χρηματικά ποσά

Στους φορολογουμένους για τους οποίους ο φόρος εισοδήματος υπολογίστηκε με βάση το τεκμαρτό τους εισόδημα τουλάχιστον για ένα από τα δύο προηγούμενα χρόνια, αν και για το 2020 προκύπτει προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων, ως δαπάνη για το φορολογικό έτος 2020 λαμβάνεται υπόψη το μικρότερο ποσό αντικειμενικών δαπανών μεταξύ των φορολογικών ετών 2018, 2019 και 2020, εφόσον δεν υπήρξε αύξηση των αντικειμενικών δαπανών του φορολογικού έτους 2020 σε σχέση με το φορολογικό έτος 2019.

Για παράδειγμα, ένας άγαμος μισθωτός δήλωσε το 2019 ετήσιο εισόδημα 14.000 ευρώ και φέτος θα δηλώσει εισόδημα περίπου 10.500 ευρώ, καθώς πέρυσι τέθηκε σε αναστολή εργασίας για διάστημα τριών μηνών. Επίσης, διαθέτει ένα ακίνητο 90 τετραγωνικών στην περιοχή του Χαλανδρίου και ένα Ι.Χ. 1.600 κυβικών, με την Εφορία να θεωρεί: τεκμήριο διαβίωσης (αγάμου): 3.000 ευρώ, τεκμήριο αυτοκινήτου: 5.200 ευρώ, τεκμήριο ακινήτου: 3.850 ευρώ, σύνολο τεκμηρίων: 12.050 ευρώ.

Ο εν λόγω φορολογούμενος δεν θα φορολογηθεί με βάση το τεκμαρτό του εισόδημα, αλλά με το πραγματικό, καθώς εμπίπτει στις διατάξεις του έκτακτου πλαισίου για τους πληττόμενους της πανδημίας, οι οποίοι απαλλάσσονται φέτος από τις αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης.

Διορία μέχρι τέλος Ιουνίου για την κάλυψη τεκμηρίων

Προθεσμία οκτώ εβδομάδων, μέχρι το τέλος Ιουνίου, έχουν οι φορολογούμενοι για να υποβάλουν τη δήλωση για τον φόρο κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών. Η παράταση αφορά τις δηλώσεις που έληξαν τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο, αλλά και αυτές που πρόκειται να λήξουν τον Μάρτιο.

Επίσης, παρατείνεται μέχρι τις 30 Ιουνίου 2021 και ο χρόνος υποβολής για τις αντίστοιχες υποθέσεις που η σχετική προθεσμία έληξε τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο του 2020, και για τις οποίες είχε ήδη δοθεί παράταση μέχρι τις 26 Φεβρουαρίου 2021.

Με την υποβολή δηλώσεων, οι φορολογούμενοι μπορούν να καλύψουν τεκμήρια και να αποφύγουν την πληρωμή έξτρα φόρου με την υποβολή της φετινής φορολογικής δήλωσης. Στην πράξη αφορά όσους αγόρασαν αυτοκίνητο ή απέκτησαν άλλα περιουσιακά στοιχεία το περασμένο έτος και θέλουν να επικαλεστούν χρηματικά ποσά που έλαβαν από παππούδες, γονείς, αδέρφια ή τρίτους, προκειμένου να «γλιτώσουν» από τα τεκμήρια της Εφορίας.

Αφορολόγητες είναι οι γονικές παροχές ακινήτων αξίας έως 150.000 ευρώ. Εάν πρόκειται για πρώτη κατοικία, τότε το αφορολόγητο όριο ανέρχεται σε 200.000 ευρώ για τον άγαμο και αυξάνεται στις 250.000 ευρώ για τον έγγαμο. Οι χρηματικές δωρεές από γονείς προς τα παιδιά για την αγορά πρώτης κατοικίας δεν φορολογούνται για ποσά έως 150.000 ευρώ, ενώ για μεγαλύτερος ύψος χρημάτων επιβάλλεται φόρος με κλιμακωτούς συντελεστές από 1% έως 10%.

Ωστόσο, σε περίπτωση που ένας γονέας διαθέσει ποσό ύψους, π.χ., 10.000 ευρώ στο παιδί του για την αγορά ενός Ι.Χ., θα πρέπει να καταβάλει στην Εφορία το 10% της δωρεάς του, δηλαδή η Εφορία θα λάβει 1.000 ευρώ και ο φορολογούμενος τα υπόλοιπα 9.000 ευρώ. Η δωρεά χρηματικών ποσών υπόκειται σε φόρο, ο οποίος υπολογίζεται αυτοτελώς με συντελεστή:

• 10% για συζύγους, παιδιά, εγγόνια και γονείς
• 20% για συγγενείς εξ αίματος, αδέρφια, θείους και ανίψια
• 40% για λοιπούς συγγενείς, φίλους και ξένους

Newsbreak.gr