«Μουσικοί χάρτες της Ελλάδας» – Διήμερο Εθνομουσικολογικό Σεμινάριο

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Δαμάστας και η Ένωση Θυμάτων Ολοκαυτώματος Δαμάστας, σας προσκαλούν σε Διήμερο Εθνομουσικολογικό Σεμινάριο

 

Τρίτη 09 & Τετάρτη 10 Αυγούστου 2022, με τίτλο  

«Μουσικοί χάρτες της Ελλάδας»

Το σεμινάριο υλοποιείται στη Δαμάστα στα πλαίσια των επετειακών εκδηλώσεων για τα 78 Χρόνια από το Ολοκαύτωμα της Δαμάστας και διοργανώνονται στο διάστημα 08-21 Αυγούστου 2022, από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Δαμάστας σε συνδιοργάνωση με την Περιφέρεια Κρήτης, το Δήμο Μαλεβιζίου, το Τοπικό Συμβούλιο Δαμάστας, την Ένωση Θυμάτων Ολοκαυτώματος Δαμάστας, τον Αθλητικό Όμιλο Δαμάστας και την Ενορία Αγίου Γεωργίου Δαμάστας. 

Μια γοητευτική περιήγηση στις μουσικές της Ελλάδας, σκιαγραφώντας και ανακαλύπτοντας ήχους, μουσικές και διαδρομές συχνά απροσδόκητες.

Βασικός στόχος του Σεμιναρίου είναι να αναδειχθεί ότι η μουσική δεν είναι κάτι το στατικό, αλλά υπόκειται σε συνεχείς ανανοηματοδοτήσεις και επαναδιαπραγματεύσεις. Ότι η μουσική ακολουθεί την ιστορική διαδρομή ενός τόπου και τις κοινωνικές και πολιτισμικές συνθήκες που διαμορφώνονται σε αυτόν. Για τον σκοπό αυτό, συνδυάζοντας τα εργαλεία της εθνομουσικολογικής έρευνας, της οργανολογίας και της θεωρίας δικτύων, επιχειρείται μια “χωρο-χρονική απεικόνιση” των μουσικών της Ελλάδας, με έμφαση στις πολύπλευρες ανακατατάξεις που έλαβαν χώρα κατά τον 20ο αιώνα. 

Έτσι, μέσα από τέσσερις δίωρες διαλέξεις και την προβολή μιας ταινίας ντοκιμαντέρ επιχειρείται μια εκλαϊκευμένη και μακροσκοπική σκιαγράφηση των “μουσικών χαρτών” της Ελλάδας, τόσο με όρους γεωγραφικούς, όσο και με όρους ιστορικούς-πολιτισμικούς.

Εισηγητής είναι ο Χάρης Σαρρής, Διδάκτωρ Εθνομουσικολογίας, διδάσκων στο Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών “Εκτέλεση και Ερμηνεία της Παραδοσιακής Μουσικής” του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Πού: Στη Δαμάστα Ηρακλείου, στο Πολιτιστικό Κέντρο

Πότε: 9 και 10 Αυγούστου, από τις 5-9 μμ

Σε ποιους απευθύνεται: Σε φίλους της παραδοσιακής μουσικής και του χορού, μουσικούς, ερευνητές, μαθητές λυκείου

Είσοδος: Ελεύθερη είσοδος

Πληροφορίες: Σαρρής Γεώργιος (6944420970), Παπαδάκης Ανδρέας (6946552378)

Αναλυτικά

Ποια είναι η έννοια του μουσικού χάρτη; Είναι η μουσική ενός τόπου απλώς ένα σύνολο από αποθησαυρισμένες στατικές μουσικές ψηφίδες ή είναι κάτι που διαπνέεται από κινητικότητα; Και τι είναι αυτό που ενεργοποιεί την κινητικότητα μουσικών, χορών, τραγουδιών και μουσικών οργάνων στο διάβα του χρόνου; 

Ερωτήματα όπως τα παραπάνω θα απασχολήσουν το διήμερο εθνομουσικολογικό σεμινάριο με τίτλο Μουσικοί Χάρτες της Ελλάδας. Μέσα από τέσσερις δίωρες εισηγήσεις και την προβολή μιας ταινίας ντοκιμαντέρ για τις μουσικές της Θράκης θα σκιαγραφηθούν μουσικές διαδρομές, σχέσεις και αλληλεπιδράσεις από τον χώρο της παραδοσιακής μουσικής, επιχειρώντας να σχηματίσουμε μια μακροσκοπική θεώρηση των «μουσικών χαρτών» της Ελλάδας. Ένα γοητευτικό κουβάρι, όπου η μουσική και ο χορός πλέκονται με τρόπο αλληλένδετο με την ιστορία και το κοινωνικοπολιτισμικό πλαίσιο του κάθε τόπου. 

Εστιάζοντας ιδιαίτερα στις περιοχές της Θράκης, από τη στεριανή Ελλάδα, και της Κρήτης από τη θαλασσινή, εξετάζεται ο αντίκτυπος που είχαν στις παραδοσιακές μουσικές της Ελλάδας ορόσημα όπως η ανταλλαγή των πληθυσμών, ο Πόλεμος, η ραγδαία αστικοποίηση των μεταπολεμικών χρόνων, η μετανάστευση. Ειδικός λόγος θα γίνει για το σήμερα: για το φολκλόρ, για το νεοδημοτικό, για τον ρόλο της μουσικής βιομηχανίας, καθώς και για το ρεύμα της “επαν-ανακάλυψης” του παραδοσιακού ήχου από την νεότερη γενιά. 

Στόχος του Σεμιναρίου είναι να σχηματιστεί μια κατά το δυνατόν εποπτική θεώρηση του φαινομένου της παραδοσιακής μουσικής και του πολιτισμικού πλαισίου της, μέσα από τις κοινωνικοπολιτισμικές αλλαγές οι οποίες έλαβαν χώρα στην Ελλάδα κατά τον τελευταίο αιώνα. 

Το Σεμινάριο απευθύνεται σε φίλους της παραδοσιακής μουσικής, χορευτές, μουσικούς, καθώς και σε μαθητές λυκείου. 

Το πρόγραμμα του Σεμιναρίου

Τρίτη, 9 Αυγούστου 2022 

Πρώτη διάλεξη: 17:00 – 19:00 

“Δίχως χορό δεν έβρισκες χωριό”: Η μουσική ζωή στις αγροκτηνοτροφικές κοινωνίες της στεριανής Ελλάδας. 

Ο χορός και το αντιφωνικό τραγούδι. Το χοροστάσι και ο κόσμος του. Τα μουσικά όργανα και οι ιδιαιτερότητες του οργανικού ρεπερτορίου. Η είσοδος και διάδοση του κλαρίνου. Η σύνδεση της μουσικής ζωής της κοινότητας με τον κύκλο του χρόνου και τον κύκλο της ανθρώπινης ζωής. 

Δεύτερη διάλεξη: 19:00 – 21:00 

“Όταν ανακατώθηκε ο κόσμος”: Η πορεία της παραδοσιακής μουσικής κατά την μεταπολεμική περίοδο. 

Οι μουσικοπολιτισμικοί μετασχηματισμοί. Η αστικοποίηση. Η αποσάθρωση των αγροκτηνοτροφικών κοινωνιών. Η τυποποίηση και ομογενοποίηση του χορευτικού ρεπερτορίου. Ο ρόλος της μουσικής βιομηχανίας. 

21:30. Προβολή του εθνογραφικού ντοκιμαντέρ “Γκάιντες λαλούν” (30 λεπτά). Σκηνοθεσία: Δημήτρης Κιτσικούδης, έρευνα πεδίου – επιστημονική επιμέλεια: Χάρης Σαρρής. 

Συζήτηση 

Τετάρτη, 10 Αυγούστου 2022 

Τρίτη διάλεξη: 17:00 – 19:00 

Ανιχνεύοντας τις μουσικές της Κρήτης 

Οι μουσικές της Κρήτης μέσα από τη θεώρηση της θεωρίας των μουσικών δικτύων. Η έννοια του μουσικού δικτύου. Τα μουσικά όργανα ως δίκτυα. 

Τέταρτη διάλεξη: 19:00 – 21:00 

Με τι αφτιά ακούμε και με τι πόδια χορεύουμε; Ζητήματα μουσικής και ταυτότητας. Η έννοια του φολκλορ και της αναπαράστασης. Οι “φυλές” της παράδοσης. Αύριο τι; 

Πού έχει διοργανωθεί το Σεμινάριο μέχρι σήμερα 

Το Σεμινάριο Μουσικοί Χάρτες της Ελλάδας έχει πραγματοποιηθεί ως τώρα στους παρακάτω φορείς: 

15-16 Φεβρουαρίου 2020, Λύκειο Ελληνίδων Σπάτων 1-2 Νοεμβρίου 2019, ΚΔΕΠΠΑΜ, Μύκονος 

16-17 Φεβρουαρίου 2019, Μορφωτικός Εκπολιτιστικός Σύλλογος “Άγιος Δημήτριος”, Λήμνος 

13-14 Δεκεμβρίου 2018, Σύλλογος “Αλωνάκι”, Χαλκίδα 

1-2 Δεκεμβρίου 2018, Λύκειο Ελληνίδων, Σαλαμίνα 

24-25 Νοεμβρίου 2018, Σύλλογος “Άρτεμις”, Λέρος 

9-10 Μαΐου 2015, Ωδείο Ι.Μ Βέροιας & Ναούσης, Εύξεινος Λέσχη Ποντίων Νάουσας, Νάουσα 

29-30 Νοεμβρίου 2014, Σύλλογος Γυναικών Αγιάσματος Νέστου, Καβάλα 

Χάρης Σαρρής: Βιογραφικό σημείωμα 

Ο Χάρης Σαρρής γεννήθηκε στην Αθήνα. Είναι απόφοιτος και διδάκτορας του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Είναι μέλος της Ελληνικής Μουσικολογικής Εταιρείας και επιστημονικός συνεργάτης στο μουσικολογικό περιοδικό Πολυφωνία. 

Σπούδασε δυτική μουσική και πήρε πτυχία Ακορντεόν, Αρμονίας και Αντίστιξης. Παράλληλα, από την ηλικία των εννέα ετών, παίζει κρητική λύρα. Στα φοιτητικά του χρόνια ασχολήθηκε με διάφορους τύπους λύρας (παλαιά κρητική, δωδεκανησιακή, θρακιώτικη, πολίτικη), ενώ στο πλαίσιο της διδακτορικής του διατριβής ασχολήθηκε και με την γκάιντα. 

Εργάστηκε ως ερευνητής στο Ερευνητικό Πρόγραμμα «Θράκη» του Συλλόγου «Οι Φίλοι της Μουσικής» (1995-2004). Δίδαξε στο Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (2001-2004), στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών (2008-2009), στο Τμήμα Λαϊκής και Παραδοσιακής Μουσικής του ΤΕΙ Ηπείρου (2008-2017) και στο Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών «Εκτέλεση/ερμηνεία της Παραδοσιακής Μουσικής» (2016- σήμερα). 

Παράλληλα, από το 2007 διδάσκει στο Τμήμα Μουσικοκινητικής Αγωγής της Σχολής Μωραϊτη. Από το 1998 ως το 2010 συνεργάστηκε ως μουσικοκριτικός στο περιοδικό Hitech. Από το 2002 συνεργάζεται ως επιστημονικός συνεργάτης με την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου στις ετήσιες Συναντήσεις Λαϊκών Πνευστών και σε ερευνητικές δράσεις για τις λαϊκές μουσικές των Κυκλάδων. 

Ασχολείται με το εθνογραφικό φιλμ, σε συνεργασία με τον σκηνοθέτη Δημήτρη Κιτσικούδη. Καρπός της συνεργασίας τους η ταινία «Γκάιντες λαλούν» (30′, διάκριση στο Φεστιβάλ Πάτρας, 2012), η ταινία «Ο Τίγρης από τ’ Απεράθου» (30′, 2015) και η ταινία «Μουσικές και Μουσικοί της Άνδρου» (61’, 2016). 

Έχει συμμετάσχει σε διεθνή συνέδρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό και άρθρα του έχουν δημοσιευτεί σε επιστημονικά περιοδικά και συλλογικούς τόμους. Δείγμα της επιστημονικής αρθρογραφίας του μπορεί κανείς να βρει στον παρακάτω σύνδεσμο: https://uoa.academia.edu/HarisSarris