Ο βασικότερος πυλώνας του παγκόσμιου κινηματογράφου υπήρξε για δεκαετίες, απ’ την εποχή του βωβού κινηματογράφου και της χρυσής εποχής του Χόλιγουντ, μέχρι τη δεκαετία του ’50, ο ρομαντισμός. Στοιχείο ισχυρής συγκίνησης που εισχώρησε, σε μεγάλο βαθμό και στις νέες τάσεις, τα νέα ρεύματα, τα “νέα κύματα”, ακόμη και επαναστατικές ή ανατρεπτικές φόρμες και μορφές του παγκόσμιου κινηματογράφου. Για πολλά πολλά χρόνια το ρομαντικό στοιχείο επικρατούσε ή διείσδυε σχεδόν σε όλα τα είδη του σινεμά, καθώς αυτό ήταν που μάγευε, συνέπαιρνε.
Απαραίτητοι για την επίτευξη του στόχου ήταν οι σταρ, οι πρωταγωνιστές απαράμιλλης γοητείας, αυτοί που διέθεταν μια ανεξάντλητη, πολλές φορές ανεξήγητη λάμψη, προκαλούσαν ρίγη συγκίνησης και αισθήματα πρα-γμα-τι-κής λατρείας, σε αντίθεση με τα τελευταία χρόνια, Σήμερα, μετράνε μόνο οι αριθμοί – των ακολούθων στα κοινωνικά δίκτυα, η ανάδειξη, από το αχόρταγο σταρ σύστεμ, μετριοτήτων ως κάτι σπουδαίο. Το μέτρο έχει χαθεί, τα πρόσωπα κομήτες, οι εφήμεροι “αστέρες” κυριαρχούν.
Οι εποχές έχουν αλλάξει. Η καταναλωτική μανία έχει φτάσει μέχρι τα πρότυπα ή τα είδωλα. Κυρίως όμως έχουν αλλάξει σε μεγάλο βαθμό τα κριτήρια. Όλα έχουν γίνει ακόμη πιο επιφανειακά, πιο φτηνά, ένα πάτημα του κουμπιού στον υπολογιστή ή στο “έξυπνο” τηλέφωνο καθιστά έναν ατάλαντο ηθοποιό ή μία τηλεπερσόνα σε ψηφιακό σταρ, που φορτώνει τον τραπεζικό του λογαριασμό. Και στο παρελθόν βεβαίως υπήρχε το χρήμα, αλλά με μία τεράστια διαφορά. Υπήρχε και το “προϊόν”, το κινηματογραφικό έργο για να απλώσει ο σταρ τη γοητεία του αλλά και το αποτέλεσμα, δηλαδή οι ταινίες με τις οποίες οι τεράστιες λαϊκές μάζες γέμιζαν ασφυκτικά τις κινηματογραφικές αίθουσες για να θεραπεύσουν τις πληγές της καθημερινής τους ζωής.
Γοητευτικοί σταρ υπήρξαν πολλοί σε αυτά τα πάνω από 100 χρόνια σινεμά, αλλά σήμερα θα περιοριστούμε σε δέκα χαρακτηριστικές περιπτώσεις πρωταγωνιστών του παρελθόντος, που η σύγκριση με τους σύγχρονους λεγόμενους “σταρ” θα ήταν εκτός από ανίερη και ανόητη. Σαν να συγκρίνουμε πλατάνια με μάραθα.
Ροντόλφο Βαλεντίνο
Είναι ο πρώτος! Και ο μοναδικός που στο βιογραφικό του στην wikipedia αναφέρεται ως “Ιταλός γόης και πρωταγωνιστής του βωβού κινηματογράφου”. Ένας μυθικός ηθοποιός, που λατρεύτηκε από εκατομμύρια γυναίκες σε όλο τον κόσμο, πριν έναν αιώνα όταν ακόμη δεν υπήρχε καλά καλά ούτε το τηλέφωνο. Στον Ροντόλφο Βαλεντίνο θα σταθούμε περισσότερο από τους επόμενους, καθώς υπήρξε θρυλική μορφή (1895-1926), δημιουργώντας εκατομμύρια όνειρα πάθους σε γυναίκες όλου του πλανήτη. Γόνος ευγενών από τη Γένοβα, με άστατο – επιεικώς – χαρακτήρα. Η τάση του για έντονες περιπέτειες θα τον φέρουν στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου θα ξοδέψει στο άψε σβήσε τα χρήματά του, θα αναγκαστεί να κάνει δουλειές του ποδαριού, μέχρι να μπει στον κόσμο του σινεμά. Η ζωή του πολυτάραχη, παρότι θα παντρευτεί μόλις δυο φορές. Η επιτυχία του στον κινηματογράφο θα τον κάνουν “βασιλιά του Χόλιγουντ”, ενώ πάνω του θα χτιστεί και ο χαρακτήρας του “λατίνου εραστή”, παρότι στην εποχή του υπάρχει και ο έτερος θρύλος Ντάγκλας Φέρμπανκς. Θα ζήσει στην απόλυτη χλιδή, αλλά και εκτός ορίων, κάτι που θα του στοιχίσει και τη ζωή σε ηλικία μόλις 31 ετών. Ο θάνατός του θα προκαλέσει τεράστια παγκόσμια συγκίνηση ακόμη και υστερίες, ενώ για δεκαετίες θαυμάστριές του θα καταθέτουν λουλούδια στον τάφο του. Ο ίδιος είχε πει ότι “είμαι απλά ο καμβάς στον οποίο οι γυναίκες ζωγραφίζουν τα όνειρά τους”, αλλά και οι πρωτοπόροι του κινηματογράφου ονειρικά ρομάντζα. Οι ταινίες του, αν και βουβές, απολαυστικές. Σημαντικότερη αυτή του 1921 “Ο Σεϊχης”.
Γκάρι Κουπερ
Αποτελεί τον διάδοχο του Ροντόλφο Βαλεντίνο, καθώς πήρε τον τίτλο του “βασιλιά του Χόλιγουντ” τη δεκαετία του ’30 με την τεράστια επιτυχία του και φυσικά την ανυπέρβλητη ομορφιά του. Ο Γκάρι Κούπερ (1901-1961) εν αντιθέσει με τον Βαλεντίνο, θα δώσει στον απλό άνθρωπο μια πρωτόγνωρη λάμψη, το άστρο του θα φωτίσει ακόμη και τα πιο ταπεινά βήματά του. Θα έχει την τύχη να συνεργαστεί με τους κορυφαίους σκηνοθέτες της εποχής του (από Φρανκ Κάπρα και Χάουαρντ Χοκς, μέχρι Έρνστ Λιούμπιτς και Γουίλιαμ Γουάιλερ), θα κερδίσει το Όσκαρ, θα παντρευτεί μόλις μια φορά και θα “φύγει” σε ηλικία 60 ετών, αφήνοντας πίσω του τεράστιες επιτυχίες, με σημαντικότερη την ερμηνεία του στο εμβληματικό γουέστερν “Το Τρένο θα Σφυρίξει Τρεις Φορές”.
Κλαρκ Γκέιμπλ
Άτυπος συναγωνιστής του Γκάρι Κούπερ, αφού λίγο πολύ τα παραπάνω ισχύουν και γι’ αυτόν, με τη διαφορά ότι έκανε πέντε γάμους και ήταν γερό ποτήρι. Ο Γκέιμπλ (1901-1960) θα γράψει τη δική του ιστορία στο Χόλιγουντ, καθώς θα είναι τη δεκαετία του ’30 ο “πιο εμπορικός ηθοποιός”. Ασύγκριτη μορφή. Θα μείνει αξέχαστος ως Ρετ Μπάτλερ στη μεγαλύτερη εμπορική επιτυχία του παγκόσμιου σινεμά “Όσα Παίρνει ο Άνεμος”.
Έρολ Φλιν
Άλλος ένας θρύλος, από τους βασικούς εκφραστές του ρομαντικού σινεμά της χρυσής εποχής του Χόλιγουντ, ο Έρολ Φλιν (1909-1959) θα σωματοποιήσει όλες τα βάσανα που θα ζήσει στην πολυκύμαντη ζωή του. Οι ερωτικές περιπέτειές του, που θα φτάσουν μέχρι τα δικαστήρια, φημισμένες, όπως και το τυχοδιωκτικό του πνεύμα, αλλά και τα προβλήματα υγείας τα οποία θα τον οδηγήσουν σε καταχρήσεις. Θα προλάβει να παντρευτεί τρεις φορές και θα πεθάνει ένδοξα στην Κούβα, ζώντας και αποθεώνοντας την επανάσταση. Θα είναι για πάντα, με την υπέροχη κορμοστασιά του, ο ένας και μοναδικός “Ρομπέν των Δασών”.
Ροκ Χάτσον
Μπορεί να μην υπήρξε ποτέ του διαμετρήματος των τριών προηγούμενων σταρ, αλλά το γκελ που έκανε στον γυναικείο πληθυσμό, με το λαμπερό του χαμόγελο και το αθλητικό του παράστημα, ήταν απίστευτο. Ο Ροκ Χάτσον (1925-1985) θα παίξει σε πολλές ανάλαφρες ρομαντικές κωμωδίες, ο πρόωρος θάνατός του θα συγκινήσει, αλλά θα προκαλέσει ακόμη μεγαλύτερη ταραχή η αποκάλυψη ότι ήταν ομοφυλόφιλος, κάτι που θα κάνει εκατομμύρια γυναίκες σε όλο τον κόσμο να χάσουν τη γη κάτω από τα πόδια τους. Άλλοι καιροί… Την ερμηνεία της ζωής του, πάντως, θα την κάνει στο κοινωνικό δράμα “Ο Γίγας”.
Μάρλον Μπράντο
Από τους διασημότερους γόηδες του παγκόσμιου σινεμά, με το λευκό φανελάκι σήμα κατατεθέν και τη μέθοδο υποκριτικής τού Actors Studio ορισμένες φορές να βγάζει μάτι. Ο Μπράντο (1924-2004) ήταν αυτοκαταστροφικός και όπως αποκαλύφθηκε τα τελευταία χρόνια, παμφάγος και αχόρταγος ερωτικά, φήμες που δύσκολα μπορούν να επιβεβαιωθούν σήμερα. Έζησε στα όρια, διέθετε πολιτική σκέψη, ενώ το πηγαίο του ταλέντο το απέδειξε σε ταινίες όπως το “Λιμάνι της Αγωνίας” και την υποκριτική του ιδιοφυία στον “Νονό”.
Πολ Νιούμαν
Η ομορφιά τού Πολ Νιούμαν (1925-2008) σε συνδυασμό με το ταλέντο του, τον κατέστησαν έναν από τους γοητευτικότερους και αγαπητούς ηθοποιούς του 20ου αιώνα. Οι ερμηνείες του πολλές φορές συγκλονιστικές, ενώ η επιτυχία του στον γυναικείο πληθυσμό αφάνταστη. Παρά ταύτα, αυτό που τον έκανε ξεχωριστό είναι η ήσυχη, φυσιολογική ζωή του, δίχως το παραμικρό σκάνδαλο, δίπλα στη σύζυγό του και κυρία του κινηματογράφου Τζόαν Γούντγουορντ. Θα μείνει στη μνήμη μας ως “Ο Μεγάλος Δραπέτης”.
Αλέν Ντελόν
Ο μοναδικός εν ζωή θρύλος του σινεμά και σύμβολο του σεξ. Ίσως ο μοναδικός σταρ που καταφέρνει να κλέβει τη ματιά με τη λάμψη της ωραιότητάς του ακόμη και αν έχει δίπλα του τη Μπριζίντ Μπαρντό ή την Κλάουντια Καρντινάλε! Ατίθασος χαρακτήρας, μεγαλωμένος δίπλα στις πόρνες του Παρισιού, δίνοντας απίστευτη γοητεία ακόμη και στην αλήτικη συμπεριφορά του, στέλνοντας ακόμη και την ψυχωμένη, γεμάτη πάθος, Ρόμι Σνάιντερ αδιάβαστη… Πέτυχε στο διάβα του όλους τους κορυφαίους Γάλλους σκηνοθέτες, αλλά και πολλούς Ιταλούς γίγαντες του σινεμά. Κορυφαία του εμφάνιση στον “Δολοφόνο με το Αγγελικό Πρόσωπο” του τεράστιου Ζαν Πιέρ Μελβίλ.
Ζαν Πολ Μπελμοντό
Ο πιο άσχημος ωραίος του παγκόσμιου σινεμά. Ο Μπελ Μπελ, που χάσαμε μόλις πέρσι, φίλος του Ντελόν και με τεράστια προσφορά στη νουβέλ βαγκ. Μεγάλος ηθοποιός, τεράστια θετική ενέργεια, με πολλές κατακτήσεις στη ζωή του, θα κερδίσει την καρδιά των γυναικών, αυτών τουλάχιστον που δεν περιορίζονταν στην εξωτερική ομορφιά. “Με κομμένη την Ανάσα”… για πάντα.
Μαρτσέλο Μαστρογιάνι
Η ιταλική απάντηση στους ζεν πρεμιέ του Χόλιγουντ. Ο Μαρτσέλο Μαστρογιάνι, το άλτερ έγκο του Φελίνι, ήταν ο ορισμός του ιδανικού λατίνου εραστή. Δεν χρειαζόταν να κάνει τίποτα για να σκλαβώσει από ερωτικό πάθος μια καρδιά, πέρα από μια ματιά, πάνω από μία εφημερίδα. Μοντέλο καλαισθησίας, που περιφρονούσε τη ματαιοδοξία. Έγινε είδωλο, μέτρο σύγκρισης και φυσικά επηρέασε όσο λίγοι τον όρο “ζεν πρεμιέ”, καταφέρνοντας να τον κάνει κομμάτια και να τον ανασυνθέσει με τον δικό του ξεχωριστό ευφυή τρόπο. Μπήκε στην αρένα και έπαιξε μόνος του απέναντι στα θηρία του Χόλιγουντ και τα έκανε να ψάχνουν έστω απομιμήσεις του. Και όσο το Χόλιγουντ έβρισκε απομιμήσεις, αυτός υπονόμευε το είδωλο του λατίνου εραστή, όπως στο “Μπελ Αντόνιο” και έβγαινε ακόμη πιο δυνατός, ακόμη πιο ελκυστικός. “Dolce Vita”!
ΦΩΤΟ: Ο θρυλικός γόης Ροντόλφο Βαλεντίνο από το μακρινό 1914. Από τη Wikimedia)
ΑΠΕ
ΕΚΛΟΓΕΣ 2019