Πέρασαν κιόλας τέσσερεις δεκαετίες από εκείνον τον μακρινό Ιούνιο του 1983 που το Μουσείο Νίκου Καζαντζάκη άνοιξε για πρώτη φορά τις πόρτες του στο κοινό. 40 χρόνια μετά, το Μουσείο παραμένει ενεργό και δραστήριο! Έτσι, φέτος το καλοκαίρι αποφάσισε να γιορτάσει με εκδηλώσεις τόσο στην έδρα του, τη Μυρτιά Ηρακλείου, όσο και ταξιδεύοντας στην Κρήτη!
«Είμαι υιός της Κρήτης, μα η Κρήτη είναι θυγατέρα μου» έγραφε ο Καζαντζάκης και το Μουσείο Καζαντζάκη ακολούθησε πιστά αυτήν του τη φράση. Για ένα μήνα το Μουσείο φόρεσε τα γιορτινά του, γέμισε με θέατρο, μουσική, φωτογραφία, παιδικά δρώμενα και άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις τις βαλίτσες του και περιπλανήθηκε απ’ άκρη σ’ άκρη στο νησί που γεννήθηκε και αγάπησε ο Καζαντζάκης. Χανιά, Ρέθυμνο, Ηράκλειο, Λασίθι… ένα μεγάλο οδοιπορικό για να διαδοθεί ο λόγος και να αναδειχθεί ποικιλοτρόπως η ζωή του μεγάλου συγγραφέα. Παράλληλα, μια επιλογή να τονωθεί και να δοθεί ψήφος εμπιστοσύνης στην τοπική πολιτιστική παραγωγή, σε ανθρώπους και σχήματα που δραστηριοποιούνται και δημιουργούν Τέχνη υψηλού επιπέδου στην Κρήτη του σήμερα.
Το υπαρξιακό-ποιητικό δράμα με ιστορικό φόντο «Νικηφόρος Φωκάς» του Νίκου Καζαντζάκη, που είχε να ανέβει στην Κρήτη εδώ και 39 χρόνια, ενθουσίασε το κοινό (700 περίπου θεατές) με τη λιτή, αλλά άρτια καλλιτεχνική του προσέγγιση και την υποκριτική δεινότητα των ηθοποιών του από το Θέατρο των Vivi σε τρεις γεμάτες ένταση παραστάσεις. Ξεχωριστό στοιχείο της παραγωγής αυτής, η επιλογή του σκηνοθέτη Τηλέμαχου Μουδατσάκι να διατηρήσει σχεδόν ατόφιο το κείμενο του πρωτότυπου έργου κρατώντας ζωντανό έτσι το μοναδικό «καζαντζακικό» ιδίωμα. Οι παραστάσεις εντός δύο ιστορικών και εμβληματικών Ιερών Μονών της Κρήτης, του Αρκαδίου και της Τοπλού, θα μείνουν ανεξίτηλα χαραγμένες στη μνήμη όσων τις παρακολούθησαν.
Το ίδιο αλησμόνητες θα μείνουν οι τρεις μεγάλες συναυλίες της Vamos Orchestra με τον τίτλο: «Μουσικά Στίγματα» που παρακολούθησαν περισσότερα από 1500 άτομα. Ο Θανάσης Παπαθανασίου στην ενορχήστρωση και διεύθυνση της ορχήστρας, οι σολίστ Τάσος Αποστόλου και Άννα Κώτη μοιράστηκαν τη σκηνή με 22 μουσικούς με τα μουσικά τους όργανα και μπόρεσαν να ταξιδέψουν τους ακροατές στην εποχή που έζησε ο Νίκος Καζαντζάκης. Ήχοι και μελωδίες χωρών και λαών που συνάντησε ο συγγραφέας ζωντάνεψαν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και το κοινό γνώρισε ή θυμήθηκε μεγάλες μουσικές στιγμές που έχουν αποτυπωθεί στο χρονολόγιο του πολιτισμού μας.
Τέλος, οι μικροί μας φίλοι, με την πολύτιμη βοήθεια εθελοντών από την τοπική κοινότητα Μυρτιάς, ταξίδεψαν στις «Γειτονιές του κόσμου» αναζητώντας τον κρυμμένο θησαυρό, αλλά και την αξία του ταξιδιού για τον ίδιο τον Καζαντζάκη. Όλοι οι επισκέπτες μετά (περίπου 500 άτομα) είχαν την ευκαιρία να θυμηθούν τις καλύτερες στιγμές από τα πολύ επιτυχημένα φεστιβάλ του Μουσείου «Ταξιδεύοντας» μέσα από την υπαίθρια έκθεση φωτογραφίας και installation, αναμνηστικού βίντεο και ενός έθνικ γαστρονομικού περίπλου στην Κεντρική Πλατεία του πατρογονικού χωριού του Καζαντζάκη. Φυσικά, αυτά που ξεχώρισαν ήταν τα δρώμενα που έλαβαν χώρα στις γειτονιές της Μυρτιάς, που για ακόμα ένα καλοκαίρι πήρε ένα διεθνές και κοσμοπολίτικο χρώμα με ισπανικούς χορούς φλαμένκο, με αγγλικό θέατρο από έργα του Σαίξπηρ, με μουσική σε τσέλο από Ρώσους συνθέτες και με έναν τρομερό κινέζικο δράκο να περιπλανιέται ρυθμικά στα σοκάκια του χωριού.
Όλες οι εκδηλώσεις έγιναν υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού με συνδιοργανωτές την Περιφέρεια Κρήτης και τους Δήμους Αγίου Νικολάου, Αρχανών-Αστερουσίων, Ηρακλείου, Ρεθύμνου, Σητείας και Χανίων, με την υποστήριξη του 2ου Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων, του Λαογραφικού και Ιστορικού Μουσείου Νεάπολης, του Πολιτιστικού Συλλόγου Μυρτιάς και του Αναπτυξιακού Συλλόγου Γυναικείων Επιχειρηματιών Κρήτης, με τη χορηγία του Ομίλου Καράτζη Α.Ε. και βεβαίως με τη σταθερή στήριξη του Μέγα Χορηγού του Μουσείου Νίκου Καζαντζάκη, κ. Ευάγγελου Μαρινάκη.