Οι περισσότεροι από εμάς θέλουμε να κοιμόμαστε κάθε βράδυ καλά, γιατί έχουμε περισσότερη ενέργεια, μπορούμε να συγκεντρωθούμε καλύτερα και γενικά νιώθουμε καλύτερα την επόμενη μέρα. Επίσης υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις ότι ο ύπνος είναι πραγματικά σημαντικός για τη διατήρηση της καλής μακροπρόθεσμης υγείας.
Και ενώ το σώμα μπορεί να αντιμετωπίσει μια περιστασιακή αυπνία, εάν όμως είναι χρόνια, μπορεί να υπάρξουν δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία.
Ο πολύ λίγος ή κακής ποιότητας ύπνος μπορεί να είναι το αποτέλεσμα των προσωπικών μας επιλογών: κατανάλωση αλκοόλ ή καφεΐνης, πολύς χρόνος πριν τον ύπνο στα τηλέφωνα ή απλώς να μην αφιερώνουμε αρκετές ώρες τη νύχτα για ύπνο. Ή μπορεί να οφείλεται σε ένα πρόβλημα υγείας (όπως αδιάγνωστη άπνοια ύπνου , κατάθλιψη ή χρόνιο πόνο) ή σε παρενέργεια ενός φαρμάκου που παίρνουμε. Ανεξάρτητα όμως από τον λόγο, ο μη ποιοτικός ύπνος είναι κακός για την υγεία.
Σύμφωνα με τις οδηγίες της Αμερικανικής Ακαδημίας Ιατρικής Ύπνου και της Εταιρείας Έρευνας Ύπνου, που δημοσιεύθηκαν τον Ιούνιο του 2015, οι ενήλικες θα πρέπει να κοιμούνται τουλάχιστον επτά με οχτώ ώρες τη νύχτα για βέλτιστη υγεία.
Ακολουθούν μερικά προβλήματα υγείας που συνδέονται με την έλλειψη ύπνου:
Κατάθλιψη και άγχος
Η έρευνα δείχνει ότι τα άτομα που έχουν χρόνια αϋπνία έχουν υψηλότερο ποσοστό κατάθλιψης και άγχους σε σύγκριση με άτομα που δεν έχουν διαγνωστεί με αϋπνία. Οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι το 15 με 20 τοις εκατό των ατόμων που έχουν διαγνωστεί με αϋπνία θα αναπτύξουν μείζονα κατάθλιψη στο μέλλον.
Η σχέση μεταξύ διάθεσης και ύπνου είναι πολύπλοκη και αμφίδρομη, πράγμα που σημαίνει ότι η κατάθλιψη ή το άγχος μπορεί να επιδεινώσει τον ύπνο και η έλλειψη ύπνου μπορεί επίσης να επηρεάσει αρνητικά τη διάθεση.
Επίσης η αϋπνία θεωρείται ανεξάρτητος παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη κατάθλιψης σε άτομα όλων των ηλικιών, σύμφωνα με μια ανασκόπηση του Φεβρουαρίου 2019 στο Journal of Cellular and Molecular Medicine .
Διαβήτης τύπου 2
Η κακή ποιότητα ύπνου ή η σύντομη διάρκεια ύπνου έχει συνδεθεί με χειρότερο έλεγχο του σακχάρου στο αίμα σε άτομα με και χωρίς διαβήτη. Μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο ανάπτυξης διαβήτη.
Μια πρόσφατη μελέτη, που δημοσιεύθηκε τον Σεπτέμβριο του 2020 στο Diabetologia , διαπίστωσε ότι η αϋπνία μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2 έως και 17 τοις εκατό.
Αύξηση βάρους και παχυσαρκία
Η εργαστηριακή έρευνα δείχνει ότι η έλλειψη ύπνου μπορεί να οδηγήσει σε μεταβολικές αλλαγές που σχετίζονται με την παχυσαρκία.
Στη μελέτη Nurses’ Health Study, η οποία παρακολούθησε 68.183 γυναίκες άνω των 16 ετών, όσες κοιμόντουσαν κατά μέσο όρο πέντε ώρες ή λιγότερες τη νύχτα είχαν 15% υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν παχυσαρκία σε σύγκριση με τις γυναίκες που κοιμόντουσαν περισσότερο από πέντε ώρες κάθε βράδυ.
Οι γυναίκες που κοιμόντουσαν λιγότερο είχαν επίσης 30 τοις εκατό περισσότερες πιθανότητες να έχουν πάρει 30 κιλά κατά τη διάρκεια της μελέτης σε σύγκριση με τις γυναίκες που κοιμόντουσαν περισσότερο.
Υπέρταση, καρδιοπάθεια και εγκεφαλικό
Η American Heart Association (AHA) περιλαμβάνει τον ύπνο στη λίστα ελέγχου των τροποποιήσιμων παραγόντων που μπορούν να βελτιώσουν την υγεία της καρδιάς . Η λίστα ονομάζεται «Life’s Essential 8» και είναι δημοσιευμένη στο περιοδικό Circulation. Ο κατάλογος περιλαμβάνει επίσης τη διατροφή, την άσκηση, το κάπνισμα, το σωματικό βάρος, τη χοληστερόλη, τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και την αρτηριακή πίεση.
Μια άλλη μελέτη που δημοσιεύτηκε τον Ιούνιο του 2020 στο PLoS Biology εντόπισε έναν πιθανό μηχανισμό με τον οποίο ο μη ποιοτικός ύπνος θα μπορούσε να είναι επιβλαβής για την καρδιά. Έδειξε ότι οι επαναλαμβανόμενες αφυπνίσεις κατά τη διάρκεια της νύχτας που διαταράσσουν τον ύπνο συσχετίστηκαν με τη συσσώρευση φλεγμονής στις αρτηρίες, η οποία οδηγεί σε αθηροσκλήρωση.
Υπάρχουν επίσης στοιχεία που συνδέουν τις διαταραχές ύπνου με καρδιακά προβλήματα. Τα άτομα με αποφρακτική άπνοια ύπνου (OSA) έχουν υψηλότερο κίνδυνο υπέρτασης, καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού επεισοδίου.
Προβλήματα στους νεφρούς
Η σχέση μεταξύ ύπνου και υγείας των νεφρών δεν έχει τεκμηριωθεί, όσο η σχέση μεταξύ ύπνου και άλλων χρόνιων παθήσεων. Υπάρχουν μερικές προκαταρκτικές μελέτες, αλλά η σχέση πρέπει να διερευνηθεί περαιτέρω.
Η χρόνια αϋπνία συσχετίστηκε με την ανάπτυξη και την εξέλιξη της χρόνιας νεφρικής νόσου, αλλά όχι με νεφρική νόσο τελικού σταδίου ή θάνατο από οποιαδήποτε αιτία, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2018 .
Γνωστικά προβλήματα, νόσος Αλτσχάιμερ και άλλοι τύποι άνοιας
Αυτό που διαπιστώνουμε είναι ότι ο ανεπαρκής ύπνος μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα στο μέλλον, όπως τη νόσο του Αλτσχάιμερ κκαι προβλήματα στον ιππόκαμπο, μια από τις σημαντικές περιοχές του εγκεφάλου για τη μάθηση και τη μνήμη.
Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε τον Ιανουάριο του 2019 στο περιοδικό Translational Medicine διαπίστωσε ότι οι ηλικιωμένοι που είχαν λιγότερο βαθύ ύπνο από άλλους είχαν μεγαλύτερες ποσότητες πρωτεΐνης tau, η οποία σχετίζεται με την εξέλιξη της νόσου του Αλτσχάιμερ. Το ίδιο αποτέλεσμα έχει βρεθεί και σε νεότερα άτομα, σε μεταγενέστερη έρευνα που δημοσιεύτηκε τον Μάρτιο του 2020 στο Neurology.
Υπάρχουν επίσης στοιχεία που συνδέουν τη στέρηση ύπνου με την αυξημένη παραγωγή βήτα-αμυλοειδούς (μια πρωτεΐνη που συνδέεται με τη νόσο του Αλτσχάιμερ). Έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Proceedings of the National Academy of Sciences τον Απρίλιο του 2018 έδειξε ότι αυτή η επίδραση μπορεί να ξεκινήσει μετά από μόλις μία νύχτα αυπνίας
Διαταραχή της ανοσολογικής λειτουργίας
Η έλλειψη αρκετού ή αρκετά καλής ποιότητας ύπνου μπορεί να μειώσει το ανοσοποιητικό σας σύστημα. Υπάρχουν στοιχεία ότι ο πολύς ύπνος μπορεί να ωφελήσει το ανοσοποιητικό σας σύστημα και ότι ο λίγος ύπνος συνδέεται με το να είστε πιο ευαίσθητοι σε λοιμώξεις.
Μια μελέτη διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που κοιμόντουσαν λιγότερο από έξι ώρες τη νύχτα είχαν πολύ λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσουν αντισώματα σε ένα τυπικό εμβόλιο ηπατίτιδας Β τριών δόσεων και ήταν σημαντικά πιο πιθανό να είναι απροστάτευτοι από το εμβόλιο σε σύγκριση με άτομα που κοιμόντουσαν κατά μέσο όρο περισσότερες από επτά ώρες.
Και υπάρχουν ενδείξεις ότι σημαντικές λειτουργίες του ανοσοποιητικού συστήματος (ανάπτυξη και παραγωγή διαφόρων κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος) συμβαίνουν μόνο κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Ένα λιγότερο υγιές έντερο
Το μικροβίωμα του εντέρου είναι όλοι οι μικροοργανισμοί όπως βακτήρια και μύκητες που βρίσκονται στο γαστρεντερικό σωλήνα. Έρευνα που δημοσιεύτηκε τον Ιούνιο του 2018 στο The BMJ έδειξε ότι όσο πιο ποικιλόμορφο είναι το μικροβίωμα, τόσο καλύτερο είναι για τη συνολική υγεία.
Υπάρχουν ορισμένες μελέτες που υποδεικνύουν ότι ο μη ποιοτικός ύπνος μπορεί να επηρεάσει την υγεία του εντέρου σας. Αλλά αυτή η έρευνα είναι ακόμα στα αρχικά στάδια.
Επίσης μια άλλη έρευνα που δημοσιεύτηκε τον Οκτώβριο του 2019 στο PLoS One και εξέτασε τα μικροβιώματα 26 ανδρών διαπίστωσε ότι η συνολική ποικιλότητα μικροβιώματος συσχετίστηκε θετικά με τον ποιοτικό ύπνο. Οι συγγραφείς της μελέτης κατέληξαν στο συμπέρασμα, ότι η ποικιλία του μικροβιώματος του εντέρου προάγει τον καλύτερο ύπνο.
jenny.gr