Ο Οκτώβριος τα τελευταία 30 χρόνια είναι «ο μήνας του ροζ»!
Στόχος είναι οι σύγχρονες γυναίκες να ευαισθητοποιηθούν για τον προσυμπτωματικό
έλεγχο του καρκίνου του μαστού.
Στην χώρα μας περίπου 6.000 είναι οι νέες διαγνώσεις καρκίνου μαστού κάθε χρόνο. Αυτό σημαίνει ότι μία στις 7 γυναίκες θα νοσήσει από καρκίνο μαστού.
Ωστόσο ενώη συχνότητατου καρκίνου του μαστού συνεχίζει ναείναι υψηλή, η θνητότητα μειώνεται και αυτό οφείλεται στις επαναστατικές καινοτόμες θεραπείες που έχουμε πλέον στα χέρια μας, και στην έγκαιρη διάγνωση με τον σωστό προ-συμπτωματικό έλεγχο.
Η έγκαιρη διάγνωση είναι το σημαντικότερο όπλο που διαθέτουμε κατά του καρκίνου του μαστού. Η ψηφιακή μαστογραφία είναι η εξέταση εκλογής. Σε κάποιες περιπτώσεις συμπληρώνεται από το υπερηχογράφημα μαστών, ενώ σε άλλες, όπως για παράδειγμα όταν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό, ένδειξη έχει και η μαγνητική μαστών. Εξαιρετικής σημασίας, κάτι που συνήθως δεν γίνεται, είναι η εκτίμηση των εξετάσεων αυτών από τον ειδικό ογκολόγο-μαστολόγο και η κλινική εξέταση.
Ο προσυμπτωματικός έλεγχος συστήνεται να ξεκινά στην ηλικία των 40 και να επαναλαμβάνεται ανά έτος, εκτός από τις περιπτώσεις με οικογενειακό ιστορικό, όπου ο προσυμπτωματικός έλεγχος πρέπει να ξεκινά νωρίτερα και να εξατομικεύεται.
Η συμμετοχή σε οργανωμένα προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου μειώνει τη θνησιμότητα από καρκίνο μαστού κατά 40%.
Όλες οι γυναίκες με υποψία κακοήθειας θα πρέπει να υποβάλλονται σε προεγχειρητική βιοψία με κόπτουσα βελόνη με υπερηχογραφική ή μαστογραφική καθοδήγηση και σε μια πολύ προσεκτική προεγχειρητική σταδιοποίηση πριν οδηγηθούν στο χειρουργείο.
Ο καρκίνος του μαστού δεν αντιμετωπίζεται πια ως μια νόσος, αλλά εστιάζουμε στην εξατομίκευση της θεραπείας με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε ασθενούς. Για αυτό και έχει τεράστια σημασία η συνεργασία μιας ομάδας έμπειρων γιατρών διαφορετικών ειδικοτήτων που θα αναλάβουν την ολιστική διαχείριση της ασθενούς και της νόσου.
Διακρίνουμε πολλά διαφορετικά είδη καρκίνου του μαστού. Μάλιστα, το κάθε είδος φέρει τα δικά του χαρακτηριστικά και το δικό του ρυθμό ανάπτυξης και συμπεριφοράς. «Όπως κάθε γυναίκα είναι διαφορετική έτσι και κάθε καρκίνος του μαστού αποτελεί μια ξεχωριστή περίπτωση». Έχει το δικό του μοριακό προφίλ, τη δική του ταυτότητα, το δικό του δακτυλικό αποτύπωμα.
Και ο τρόπος που θα οργανώσουμε τη μάχη εναντίον του καθορίζεται από την ιδιαιτερότητά του. Για αυτό και επιλέγουμε πάντα την εξατομικευμένη θεραπεία.
Ο πρώιμος καρκίνος του μαστού θεραπεύεται πλήρως σε ποσοστό που ξεπερνά το 90% με 95%.
Πώς μπορούμε όμως να συμβάλλουμε στην πρόληψη του καρκίνου του μαστού;
Όσο αυξάνεται η ηλικία των γυναικών τόσο περισσότερο κινδυνεύουν να νοσήσουν από καρκίνο του μαστού.
Αν έχετε θετικό οικογενειακό ιστορικό και είστε μεταξύ 25-40 ετών, συμβουλευτείτε τον/την μαστολόγο σας, συμβουλευτείτε τον/την ογκολόγο σας. Ο καρκίνος του μαστού εκδηλώνεται και σε νεότερες ηλικίες .
Ας μην ξεχνάμε, ότι οι μαστοί είναι πυκνότεροι σε μικρότερες ηλικίες λόγω πλούσιου αδενικού στοιχείου και κατ’ αυτό τον τρόπο η μαστογραφία δεν είναι διαγνωστική. Αντίστοιχα, η ταυτοποίηση ενός μικρού ογκιδίου με υπέρηχο μπορεί να αποδειχθεί δυσκολότερη, ενώ χρήσιμη μπορεί να είναι η μαγνητική μαστών.
Αν είστε άνω των 40, κλείστε τώρα το ραντεβού σας για τον ετήσιο προληπτικό έλεγχο με μαστογραφία. Διαρκεί ελάχιστο χρόνο και είναι σχετικά ανώδυνη εξέταση. Ο τακτικός προληπτικός έλεγχος με μαστογραφία μπορεί να μειώσει τη θνησιμότητα από την ασθένεια σε ποσοστό που φτάνει ακόμα και το 30%.
Πλέον έχουμε στη χώρα μας το πρώτο μαζικό πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου. Το πρόγραμμα «Φώφη Γεννηματά» προσφέρει δωρεάν μαστογραφία για γυναίκες 50 έως 69 ετών μέσω της πλατφόρμας mastografia.gov.gr.
Σε ένα μικρό́ ποσοστό́ (10%) ο καρκίνος του μαστού είναι κληρονομικός και οφείλεται σε παθολογικές γονιδιακές μεταλλάξεις.
Οσον αφορά τις γυναίκες που έχουν κληρονομικό ιστορικό, αυτές θα πρέπει μετά από συνεννόηση με τον γιατρό τους να ακολουθούν διαφορετικό πρωτόκολλο παρακολούθησης (που ξεκινά σίγουρα σε μικρότερη ηλικία και που μπορεί να περιλαμβάνει και άλλα είδη εξετάσεων, όπως είναι για παράδειγμα η μαγνητική μαστών).
Για να ολοκληρώσουμε λοιπόν τον κύκλο της εκτίμησης του προσωπικού κινδύνου κάθε γυναίκας να αναπτύξει καρκίνο του μαστού, πρέπει προσθέσουμε και τον κρίκο της γονιδιακής ταυτότητας σε αυτούς της ηλικίας και των επιμέρους παραγόντων κινδύνου που χαρακτηρίζουν τη ζωής της.
Ο καρκίνος του μαστού είναι μία νόσος που μπορεί να ιαθεί, αρκεί να διαγνωσθεί έγκαιρα.
Η πρώιμη διάγνωση σε μικρό μέγεθος μέσω του τακτικού, συστηματικού ελέγχου με ετήσια μαστογραφία και κλινική εξέταση των μαστών προσφέρει ουσιαστικά αποτελέσματα:
➢ ευκολότερη αντιμετώπιση και θεραπεία με λιγότερες παρενέργειες
➢ τοπική αφαίρεση του όγκου: άριστο αισθητικό αποτέλεσμα και αποφυγή της μαστεκτομής
➢ πλήρη ίαση
Τέλος, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η υιοθέτηση ορισμένων συνηθειών και η διακοπή άλλων, μπορούν να συμβάλλουν στην πρόληψη του καρκίνου του μαστού, καθώς και στη διατήρηση της υγείας μας.
Διατροφή: Μία δίαιτα χαμηλή σε λιπαρά και «πλούσια» σε φυτικές ίνες, η οποία συμβάλλει στη διατήρηση του βάρους σε φυσιολογικά επίπεδα, φαίνεται να έχει θετική επίδραση στη μείωση της πιθανότητας εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Επιπλέον, ο περιορισμός των κορεσμένων και trans λιπαρών φαίνεται πως μπορεί να ελαττώσει τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου. Επιπλέον, η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, τροφών «πλούσιων» σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, συμβάλλει στη διατήρηση της υγείας του οργανισμού.
Κάπνισμα και αλκοόλ: Η υψηλή κατανάλωση αλκοόλ οδηγεί σε αυξημένα επίπεδα οιστρογόνων στον οργανισμό, γεγονός που δρα επιβαρυντικά για τον καρκίνο του μαστού.Σωματική άσκηση: Η σωματική άσκηση συμβάλλει δραστικά στη βελτίωση της υγείας, ενώ πλέον συστήνεται ως μέτρο πρόληψης του καρκίνου του μαστού από την American Cancer Society. 75 λεπτά έντονης αεροβικής δραστηριότητας την εβδομάδα, μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου μαστού κατά 15% και τον κίνδυνο θανάτου από ΚΜ κατά 30%.
Αυτοέλεγχος και ετήσια κλινική εξέταση: Ο αυτοέλεγχος μαστών, θα πρέπει να πραγματοποιείται μία φορά τον μήνα από όλες τις γυναίκες, ενώ ο ετήσιος κλινικός έλεγχος είναι απαραίτητος για κάθε γυναίκα άνω των 40 ετών.
Η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής καθώς και η εφαρμογή των προτεινόμενων εξετάσεων είναι υποχρέωση όλων μας προς τον εαυτό μας και προς αυτούς που αγαπάμε.
Η πρόληψη σώζει ζωές και είναι πάντα πιο ανώδυνη από οποιαδήποτε θεραπεία.
Ο καρκίνος μαστού είναι μία νόσος όπως όλες τις άλλες και αφορά όλες τις γυναίκες. Τον σεβόμαστε αλλά δεν τον φοβόμαστε!
Γεωργία Μηλάκη
Παθολόγος Ογκολόγος
ΕΚΛΟΓΕΣ 2019